Cây cà phê là một loại cây công nghiệp lâu đời chủ yếu được trồng ở các tỉnh Tây Nguyên, đã trở thành mặt hàng xuất khẩu lớn sang các nước trên thế giới trong những năm gần đây. Việc chăm sóc cây cà phê sau thu hoạch trở nên cực kỳ quan trọng, vì nó ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của cây. Đặc biệt, sau khi thu hoạch, cây dễ bị tổn thương nhất vì nó mất đi rất nhiều năng lượng và cần thời gian để phục hồi. Việc chăm sóc cây cà phê sau thu hoạch đúng cách là yếu tố quan trọng để cây phục hồi nhanh chóng, tránh tình trạng suy kiệt và giảm năng suất vụ mùa tới. Dưới đây là một số hướng dẫn từ Cẩm nang cây trồng về cách chăm sóc cây cà phê sau thu hoạch để đạt được năng suất cao cho vụ mùa tiếp theo.
Tỉa cành cho cây cà phê sau thu hoạch
Mục đích của việc tỉa cành
Sau khi thu hoạch, giai đoạn này là khi rễ cây bị tổn thương nhiều nhất, đặc biệt là sau khoảng một tuần. Vì vậy, việc tỉa cành là vô cùng quan trọng để cây có không gian thông thoáng, tập trung dinh dưỡng để phục hồi.
Tỉa cành giúp cây phát triển các cành thứ cấp và phân hóa mầm hoa. Nó giúp cây cà phê có tán cây đồng đều, cân đối, giúp ánh sáng phân bố đều và dễ dàng chăm sóc, thu hoạch. Đặc biệt, việc tỉa cành còn giúp giảm nguy cơ bị sâu bệnh hại tấn công.
Thời điểm thích hợp để tỉa cành
Việc tỉa cành và tạo tán cây nên được thực hiện ngay sau khi thu hoạch trong khoảng từ 10-20 ngày. Nên chọn những ngày trời nắng, nhiệt độ không quá thấp hoặc quá cao (không vượt quá 35°C) để thực hiện công việc này.
Lựa chọn cành để tỉa:
Khi thực hiện tỉa cành, hãy chọn những cành yếu, khô, già, cành bị tác động của sâu bệnh hại. Cành sị dạng, còi cọc, không cho quả, cành sát đất nên được loại bỏ để cải thiện thông thoáng cho gốc cây. Cành nhỏ, cành mọc ngược, cành chồi vượt, hay những cành dày chen nhau trên cùng một đốt cũng cần được cắt bỏ.
Nếu cây đã cho quả trên hầu hết các đốt và chỉ còn một số ít đốt ở ngọn, hãy cắt bỏ đoạn phía ngoài để cây tập trung nuôi cành thứ cấp, nơi sẽ phát triển trái. Khi tỉa cành, hãy lưu ý chọn dụng cụ cắt phù hợp, sắc bén như lưỡi cưa, dao hoặc kéo cắt cành chuyên dụng. Đảm bảo không làm bị dập hoặc xước vết cắt, vì điều này có thể gây tổn thương và dễ bị tấn công bởi sâu bệnh hại.
Vệ sinh vườn cà phê
Sau khi hoàn thành việc tỉa cành, rất quan trọng là dọn dẹp khu vực vườn cà phê để loại bỏ những cành cắt tỉa và đưa ra ngoài vườn để tiêu hủy. Điều này giúp tránh tình trạng lây lan bệnh cho cây và ngăn chặn sự tập trung của sâu bệnh hại.
Sử dụng cuốc để xới và loại bỏ cỏ xung quanh gốc cây theo hình dạng tán cây. Cắt ngắn cỏ bên ngoài để làm thấp và giữ một lớp cỏ dày khoảng 3-4cm xung quanh gốc cây để giữ ẩm cho đất.
Sau khi vườn đã được dọn sạch, phun thuốc phòng bệnh cho cây bằng thuốc gốc đồng hoặc vôi bột. Đối với các vết cắt trên cây cà phê, hãy sử dụng dung dịch đồng hoặc nước vôi để bảo vệ chúng khỏi sự tấn công của sâu bệnh hại.
Bón phân cho cây cà phê phục hồi sức khỏe
Việc cung cấp dinh dưỡng cho cây cà phê sau thu hoạch là cực kỳ quan trọng để cây phục hồi sức khỏe. Sau một mùa cây mang quả, cây đã tiêu thụ hết dinh dưỡng cho quả và hạt. Do đó, sau thu hoạch, cây thiếu hụt dinh dưỡng và cần được bổ sung để phục hồi và chuẩn bị cho vụ sau.
Sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh hoặc phân chuồng ủ đã qua xử lý bằng nấm đối kháng Trichoderma để bón cho cây. Điều này giúp cây hấp thu dinh dưỡng nhanh chóng và cải thiện độ thoải mái của đất. Ngoài ra, cũng tăng cường vi sinh vật có lợi trong đất và giảm thiểu sự tấn công của sâu bệnh hại và các tác nhân gây hại khác trong đất.
Khi bón phân, hãy đảm bảo không rải trực tiếp vào gốc cây. Thay vào đó, hãy rải xung quanh gốc cách khoảng 15-20cm. Bạn có thể trộn phân với đất và tạo một đống nhỏ ở gốc cây, tạo rãnh xung quanh theo hình dạng tán cây để bón phân. Rãnh bón phân giúp tránh trôi phân và cho phép quá trình phân hủy dinh dưỡng diễn ra dần dần, giúp cây hấp thụ dễ dàng hơn.
Lượng phân bón cho cây cà phê phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe của cây, cũng như sự giàu có dinh dưỡng của đất. Hãy điều chỉnh lượng phân để đảm bảo cây hấp thụ dinh dưỡng tốt nhất, tiết kiệm chi phí và công sức chăm sóc, đồng thời đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây.
Nếu bạn sử dụng phân vi sinh hoặc phân hữu cơ sinh học, hãy tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất ghi trên bao bì. Hãy tránh kết hợp bón phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật vì chúng có thể làm giảm hiệu quả của phân và làm hại vi sinh vật có ích trong phân hữu cơ, đồng thời gây lãng phí chi phí.
Tưới nước cho cây cà phê sau thu hoạch
Cung cấp đủ nước cho cây cà phê sau thu hoạch là rất quan trọng để cây phân hóa mầm hoa và đạt hiệu suất cao. Khi cây bắt đầu phân hóa mầm hoa, khi mầm hoa mới bắt đầu nẩy mỏ hoặc đầu nụ nhú trắng, bạn nên bắt đầu tưới nước cho cây.
Tuyệt đối tránh tưới nước quá sớm hoặc quá muộn, vì điều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình phân hóa mầm hoa của cây. Thời điểm tưới nước thích hợp là khoảng 22-27 ngày sau lần tưới nước trước đó.
- Nếu tưới nước quá sớm, cây sẽ không tập trung vào việc phân hóa mầm hoa, mà tập trung vào sự phát triển chồi và lá non. Điều này dẫn đến sự không đồng đều trong việc nở hoa và quả chín không đồng loạt.
- Nếu tưới nước quá muộn, cây sẽ thiếu nước, không đủ để hỗ trợ quá trình phân hóa mầm hoa, dẫn đến giảm năng suất và giảm chất lượng của quả.
Ngoài việc đảm bảo thời điểm tưới nước phù hợp, cũng cần chú ý đến lượng nước cung cấp cho cây. Lượng nước tưới phụ thuộc vào thành phần cơ giới của đất. Đối với đất nặng, cần tưới nhiều nước hơn, trong khi đất nhẹ và giữ ẩm, cần ít nước hơn. Lượng nước tưới cần đảm bảo đủ để đạt mức ẩm 50cm trong vùng hoạt động của rễ cây.
Phòng trừ sâu bệnh hại cây cà phê sau thu hoạch
Phòng trừ sâu bệnh hại tấn công cây cà phê là một khía cạnh quan trọng, và cần thường xuyên kiểm tra và giám sát vườn. Các sâu bệnh thường gặp trên cây cà phê bao gồm rỉ sắt, đốm mắt cua, bọ xít, rệp vẩy và đặc biệt là rệp sáp. Khi bệnh chỉ còn ở mức nhẹ, bạn có thể sử dụng thuốc phòng bệnh từ các sản phẩm sinh học hoặc chế phẩm thuốc trừ sâu từ thảo dược để đảm bảo sức khỏe cho cây trồng.
Trong trường hợp cần thiết sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), bạn có thể sử dụng các sản phẩm như Fastac 5EC, Motox 2.5 EC, Butal 10WP để phòng trừ rệp sáp; Cypermap 10EC, Supertac 500EC để phòng trừ bọ xít; Binhmor 40EC để phòng trừ rệp vẩy; Anvil 5SC, Carbenzim 500FL để điều trị bệnh rỉ sắt và đốm mắt cua.
Bài viết có tham khảo từ camnangcaytrong.vn
