Chất kích thích sinh học (Biostimulant) là những hợp chất có nguồn gốc từ tự nhiên hoặc tổng hợp nhân tạo, có khả năng tác động lên các quá trình sinh trưởng và phát triển của thực vật. Việc sử dụng chất kích thích sinh học ngày càng phổ biến trong nông nghiệp hiện đại bởi những lợi ích to lớn mà nó mang lại. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về chất kích thích sinh học, bao gồm khái niệm, phân loại, lợi ích và cách sử dụng.
Thành phần chính của chất kích thích sinh học:
Axit amin (Amino Acid):
Vai trò:
- Kích thích sinh trưởng: Thúc đẩy phân chia tế bào, kéo dài thân, lá, rễ.
- Phát triển rễ: Tăng cường hệ thống rễ, giúp cây hấp thu nước và dinh dưỡng tốt hơn.
- Quang hợp: Tăng cường hiệu quả quang hợp, giúp cây tổng hợp năng lượng tốt hơn.
- Tổng hợp protein: Cung cấp nguyên liệu cho quá trình tổng hợp enzyme, hormone và các protein quan trọng khác.
Ví dụ: Axit amin glycine, arginine, proline,…
Chiết xuất tảo biển:
Vai trò:
- Cung cấp vi lượng dinh dưỡng: Bo, Mo, Cu, Zn,… cần thiết cho nhiều quá trình sinh lý của cây.
- Cung cấp vitamin: Vitamin B1, B2, B6, C,… giúp tăng cường sức đề kháng và chống stress cho cây.
- Kích thích sinh trưởng: Chứa các hợp chất kích thích sinh trưởng auxin, gibberellin, cytokinin,…
Ví dụ: Chiết xuất tảo bẹ, tảo lục, tảo đỏ…
Hormone thực vật:
Vai trò:
- Auxin: Kích thích phân chia tế bào, phát triển rễ, hình thành hoa, quả.
- Gibberellin: Kích thích sinh trưởng thân, lá, ra hoa, nảy mầm hạt.
- Cytokinin: Kích thích phân chia tế bào, hình thành chồi, trẻ hóa cây.
Ví dụ: IAA, GA3, Zeatin,…
Humic acid và fulvic acid:
Vai trò:
- Cải thiện cấu trúc đất: Giúp đất tơi xốp, giữ nước và dinh dưỡng tốt hơn.
- Tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng: Giúp cây hấp thu các chất dinh dưỡng từ đất hiệu quả hơn.
- Kích thích sinh trưởng: Chứa các hợp chất kích thích sinh trưởng auxin, gibberellin, cytokinin,…
- Nguồn gốc: Humic acid và fulvic acid được hình thành từ quá trình phân hủy xác bã thực vật.
Xem thêm: Fulvic acid là gì? Tác dụng đối với cây trồng
Vi sinh vật có lợi:
Vai trò:
- Cải thiện sức khỏe đất: Giảm thiểu mầm bệnh, tăng cường độ phì nhiêu cho đất.
- Cung cấp dinh dưỡng: Vi sinh vật cố định đạm, phân giải photpho và kali cung cấp cho cây.
- Kích thích sinh trưởng: Sản sinh các hợp chất kích thích sinh trưởng auxin, gibberellin, cytokinin,…
Ví dụ: Vi khuẩn Rhizobium, vi khuẩn Bacillus, nấm Trichoderma,…
Xem thêm: Trichoderma: Giải pháp sinh học cho nền nông nghiệp bền vững
Lợi ích của việc sử dụng chất kích thích sinh học:
Tăng cường sinh trưởng và phát triển:
- Kích thích phát triển bộ rễ: Giúp cây hấp thu nước và dinh dưỡng tốt hơn, tạo nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ.
- Thúc đẩy quang hợp: Tăng cường khả năng tổng hợp năng lượng của cây, giúp cây sinh trưởng nhanh hơn.
- Khuyến khích tổng hợp protein: Cung cấp nguyên liệu cho quá trình sinh trưởng và phát triển của cây.
- Nâng cao sức đề kháng: Giúp cây chống chịu tốt hơn với các điều kiện bất lợi như sâu bệnh, hạn hán, úng, mặn,…
Nâng cao năng suất:
- Tăng số lượng hoa, quả: Kích thích ra hoa, đậu quả, giúp tăng năng suất thu hoạch.
- Thúc đẩy phát triển hạt, củ: Giúp hạt, củ to hơn, chất lượng tốt hơn.
- Kéo dài thời gian thu hoạch: Giúp cây giữ được sản phẩm lâu hơn trên cây, tăng thời gian thu hoạch.
Cải thiện chất lượng sản phẩm:
- Tăng hàm lượng dinh dưỡng: Giúp sản phẩm có hàm lượng vitamin, khoáng chất và các hợp chất có lợi khác cao hơn.
- Cải thiện hương vị: Giúp sản phẩm có hương vị thơm ngon hơn.
- Tăng độ an toàn: Giúp giảm thiểu lượng dư lượng hóa chất trong sản phẩm, đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.
Bảo vệ môi trường:
- Giảm thiểu sử dụng phân bón hóa học: Giúp giảm thiểu lượng hóa chất xâm nhập vào môi trường, bảo vệ nguồn nước và đất đai.
- Hạn chế sử dụng thuốc bảo vệ thực vật: Giúp giảm thiểu tác hại của thuốc bảo vệ thực vật đối với môi trường và sức khỏe con người.
- Tăng cường hệ sinh thái đất: Kích thích phát triển vi sinh vật có lợi trong đất, giúp cải thiện hệ sinh thái đất.
Tiết kiệm chi phí:
- Giảm chi phí phân bón hóa học: Chất kích thích sinh học giúp cây sử dụng hiệu quả hơn các chất dinh dưỡng trong phân bón, do đó giúp giảm thiểu lượng phân bón hóa học cần sử dụng.
- Giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật: Cây trồng sử dụng chất kích thích sinh học thường có sức đề kháng tốt hơn, do đó ít bị sâu bệnh hại hơn, giúp giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật.
- Tăng năng suất: Chất kích thích sinh học giúp tăng năng suất cây trồng,
Cách sử dụng chất kích thích sinh học hiệu quả
Lựa chọn sản phẩm phù hợp:
- Xác định loại cây trồng và giai đoạn sinh trưởng của cây.
- Chọn sản phẩm chất kích thích sinh học có thành phần phù hợp với nhu cầu của cây.
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.
Pha loãng chất kích thích sinh học:
- Pha loãng chất kích thích sinh học theo tỷ lệ khuyến cáo của nhà sản xuất.
- Sử dụng nước sạch để pha loãng.
- Khuấy đều dung dịch trước khi sử dụng.
Áp dụng chất kích thích sinh học:
- Phun qua lá: Phun đều dung dịch lên lá cây, cả mặt trên và mặt dưới.
- Tưới vào gốc: Tưới dung dịch vào gốc cây, tránh tưới vào lá và thân cây.
- Trộn với hạt giống hoặc hom giống: Trộn đều hạt giống hoặc hom giống với dung dịch chất kích thích sinh học trước khi gieo trồng hoặc giâm cành.
- Bổ sung vào giá thể trồng: Trộn đều chất kích thích sinh học vào giá thể trồng trước khi gieo trồng hoặc trồng cây.
Thời điểm sử dụng:
- Có thể sử dụng chất kích thích sinh học ở nhiều giai đoạn sinh trưởng của cây, nhưng thường hiệu quả nhất ở giai đoạn đầu và giai đoạn ra hoa, đậu quả.
- Nên sử dụng chất kích thích sinh học vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi trời không quá nắng.
- Tránh sử dụng chất kích thích sinh học khi trời mưa hoặc độ ẩm cao.
Lưu ý:
- Không nên sử dụng chất kích thích sinh học quá liều lượng vì có thể gây hại cho cây.
- Nên kết hợp sử dụng chất kích thích sinh học với các biện pháp canh tác khác như bón phân, tưới nước, làm cỏ để đạt hiệu quả tốt nhất.
- Bảo quản chất kích thích sinh học nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Một số mẹo sử dụng chất kích thích sinh học hiệu quả:
- Sử dụng nước sạch để pha loãng chất kích thích sinh học.
- Sử dụng dụng cụ phun hoặc tưới chuyên dụng để đảm bảo độ đồng đều khi áp dụng.
- Theo dõi tình trạng của cây sau khi sử dụng chất kích thích sinh học và điều chỉnh liều lượng hoặc thời điểm sử dụng nếu cần thiết.
- Tham khảo ý kiến của các chuyên gia nông nghiệp nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về cách sử dụng chất kích thích sinh học.
Như vậy, bài viết đã trình bày những thông tin cơ bản về chất kích thích sinh học, bao gồm khái niệm, phân loại, lợi ích và cách sử dụng. Việc sử dụng hợp lý chất kích thích sinh học có thể mang lại nhiều lợi ích cho sản xuất nông nghiệp, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng chất kích thích sinh học theo hướng dẫn và khuyến cáo của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923