Trong nông nghiệp, Nitơ (N) là một trong những dưỡng chất quan trọng nhất giúp cây trồng sinh trưởng mạnh, phát triển thân lá và nâng cao năng suất. Ure (CO(NH₂)₂) là loại phân đạm vô cơ phổ biến nhất, chứa hàm lượng Nitơ cao (~46%), dễ sử dụng và phù hợp với nhiều loại cây trồng.
Vậy Ure có đặc điểm gì? Cây trồng nào phù hợp? Cách sử dụng ra sao để đạt hiệu quả cao nhất? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này!
1️⃣ Giới thiệu về Ure (CO(NH₂)₂)
Ure là gì?
Ure (CO(NH₂)₂) là loại phân đạm vô cơ phổ biến nhất trong nông nghiệp, được sử dụng rộng rãi cho hầu hết các loại cây trồng. Đây là loại phân bón chứa hàm lượng Nitơ cao nhất, giúp cây tăng trưởng nhanh, phát triển thân lá mạnh.
Thành phần chính:
- Nitơ (N) ~ 46% – Hỗ trợ sinh trưởng thân lá, tăng cường quang hợp.
- Không chứa Lưu huỳnh (S) hay Kali (K), cần kết hợp với các loại phân khác để cân bằng dinh dưỡng.
💡 Điểm nổi bật của Ure:
- Hàm lượng Nitơ cao nhất trong các loại phân bón vô cơ (~46%).
- Hòa tan nhanh trong nước, cây hấp thụ dễ dàng.
- Phù hợp với hầu hết các loại cây trồng và phương pháp bón.
Tính chất vật lý & hóa học của Ure
Tính chất vật lý:
- Dạng tinh thể màu trắng hoặc hạt nhỏ, tan hoàn toàn trong nước.
- Dễ hút ẩm, nếu bảo quản không đúng cách có thể bị vón cục.
- Có thể sử dụng để bón gốc hoặc pha loãng để phun qua lá.
Tính chất hóa học:
- Ure cần được phân giải thành NH₄⁺ (Amoni) trước khi cây hấp thu.
- Dễ bay hơi thành NH₃ (Amoniac) nếu không bón đúng cách.
- Không làm chua đất như Amoni Sunphat, nhưng có thể làm mất cân bằng pH đất nếu sử dụng lâu dài.
⚠ Lưu ý khi bảo quản:
- Bảo quản nơi khô ráo, tránh tiếp xúc với không khí ẩm để tránh vón cục.
- Không để gần các loại phân chứa Lưu huỳnh (S) hoặc Axit để tránh phản ứng hóa học.
Nguồn gốc & quá trình sản xuất Ure
Quá trình sản xuất
Ure được sản xuất công nghiệp từ Amoniac (NH₃) và Carbon Dioxide (CO₂) theo phản ứng: 2NH3+CO2→CO(NH2)2+H2O 4. Ure tổng hợp có độ tinh khiết cao, ổn định và dễ sử dụng.
Các quốc gia sản xuất chính: Trung Quốc (lớn nhất thế giới), Nga, Mỹ, Việt Nam.
Ure tại Việt Nam có hai nhà máy sản xuất lớn:
- Ure Phú Mỹ
- Ure Cà Mau
2️⃣ Đánh giá ưu, nhược điểm của Ure (CO(NH₂)₂)
Ure là loại phân đạm vô cơ phổ biến nhất trong nông nghiệp, được sử dụng rộng rãi nhờ hàm lượng Nitơ cao. Tuy nhiên, loại phân này cũng có những hạn chế nhất định, đặc biệt là dễ bay hơi nếu không bón đúng cách.
✅ Ưu điểm của Ure
Chứa hàm lượng Nitơ cao nhất trong các loại phân đạm (~46%)
- Giúp cây phát triển mạnh, tăng sinh trưởng thân lá, cành nhánh nhanh chóng.
- Giảm khối lượng vận chuyển do hàm lượng dinh dưỡng cao.
Hòa tan nhanh trong nước, cây hấp thụ dễ dàng
- Thích hợp với cả bón gốc và phun qua lá.
- Không để lại dư lượng khó tan trong đất.
Không làm chua đất như Amoni Sunphat (SA)
- Phù hợp với nhiều loại đất, đặc biệt là đất trung tính hoặc kiềm nhẹ.
Ít bị rửa trôi hơn so với phân chứa NO₃⁻ (Nitrat)
- Ure không dễ bị rửa trôi như Kali Nitrat hoặc Natri Nitrat, giúp duy trì hiệu quả lâu hơn.
Phù hợp với hầu hết các loại cây trồng
- Sử dụng rộng rãi trong cây ăn trái, rau màu, cây công nghiệp.
❌ Nhược điểm của Ure
Dễ bay hơi thành Amoniac (NH₃) nếu không bón đúng cách
- Nếu bón trên mặt đất mà không vùi vào đất hoặc tưới nước, Ure sẽ bị phân hủy thành NH₃ và bay hơi.
Giải pháp:
- Bón vùi vào đất hoặc tưới ngay sau khi bón.
- Sử dụng chất giữ đạm (NBPT, Agrotain) để hạn chế thất thoát.
Không cung cấp các dưỡng chất khác ngoài Nitơ
- Không chứa Kali (K), Lân (P) hay vi lượng, cần kết hợp với các loại phân bón khác để cây phát triển toàn diện.
Giải pháp:
- Dùng chung với phân Kali (KCl, K₂SO₄) để tăng chất lượng trái cây.
- Bón cùng phân Lân (DAP, Super Lân) để phát triển bộ rễ tốt hơn.
Có thể gây mất cân bằng pH đất nếu sử dụng lâu dài
- Mặc dù không làm chua đất trực tiếp, nhưng quá trình phân giải Ure có thể tạo ra H⁺, làm giảm pH đất theo thời gian.
Giải pháp:
- Luân phiên sử dụng phân bón hữu cơ để cân bằng hệ vi sinh vật trong đất.
- Bón vôi định kỳ để điều chỉnh pH đất.
Dễ bị làm giả, trộn tạp chất kém chất lượng trên thị trường
- Một số sản phẩm Ure trôi nổi có thể bị pha trộn tạp chất hoặc không đạt đủ hàm lượng Nitơ.
Giải pháp:
- Lựa chọn Ure từ các thương hiệu uy tín như Ure Phú Mỹ, Ure Cà Mau.
- Kiểm tra độ tinh khiết trước khi sử dụng (Ure chất lượng cao có dạng hạt trắng, không có mùi lạ).
3️⃣ Loại cây trồng phù hợp (và không phù hợp) khi sử dụng Ure (CO(NH₂)₂)
Ure là loại phân đạm vô cơ phù hợp với hầu hết các loại cây trồng. Tuy nhiên, một số loại cây không phù hợp với Ure hoặc cần bón với liều lượng hợp lý để tránh tác động tiêu cực.
✅ Loại cây trồng phù hợp với Ure
Cây ăn trái (sầu riêng, cam, quýt, xoài, mít, nho, bơ)
- Tăng sinh trưởng thân lá, giúp cây vươn cành, phát triển tán mạnh.
- Thích hợp bón giai đoạn đầu vụ để thúc đẩy tăng trưởng.
- Cần kết hợp với Kali để tăng chất lượng trái, hạn chế tình trạng rụng hoa, rụng trái non.
Rau màu (cà chua, dưa leo, ớt, bắp cải, xà lách, su hào)
- Thúc đẩy phát triển thân lá, giúp rau xanh tốt, nhanh thu hoạch.
- Có thể sử dụng để phun qua lá giúp cây hấp thu nhanh.
Cây công nghiệp dài ngày (cà phê, hồ tiêu, cao su)
- Bón đầu vụ giúp cây phát triển nhanh, tăng cường hấp thu dinh dưỡng.
- Giúp cây cứng cáp hơn, tăng năng suất khi kết hợp với Kali và Lân.
Lúa và các loại cây trồng ngắn ngày khác
- Dễ hấp thu, tăng sinh trưởng nhanh, đặc biệt trong giai đoạn đầu.
- Cần chia nhỏ lượng bón để tránh dư thừa đạm làm lúa bị lốp đổ.
❌ Loại cây trồng không phù hợp với Ure
Cây họ đậu (đậu tương, lạc, đậu xanh, đậu đen, đậu nành)
- Cây họ đậu có khả năng cố định Nitơ từ không khí, không cần nhiều đạm từ phân bón.
- Bón Ure quá nhiều có thể làm mất cân bằng dinh dưỡng, ảnh hưởng đến khả năng cố định đạm của vi khuẩn cộng sinh.
Cây trồng trong đất có độ pH thấp (đất chua)
- Ure không làm chua đất, nhưng quá trình phân giải có thể tạo ra H⁺, làm giảm pH đất theo thời gian.
- Không nên bón liên tục trên đất chua, cần bổ sung vôi để cân bằng pH.
Cây trồng nhạy cảm với dư thừa đạm (hoa hồng, một số loại cây cảnh, bonsai)
- Dư thừa Ure có thể làm cây phát triển quá mức phần lá, nhưng ảnh hưởng đến hoa.
- Nên sử dụng đạm chậm tan thay vì Ure để kiểm soát sinh trưởng tốt hơn.
Không nên bón quá mức trong giai đoạn cây ra hoa, kết trái
- Ure kích thích sinh trưởng thân lá, nhưng nếu bón quá nhiều trong giai đoạn ra hoa có thể làm cây ra lá mạnh, hạn chế ra hoa và đậu trái.
- Cần kết hợp với Kali trong giai đoạn này để cây phát triển cân đối.
4️⃣ Cách sử dụng Ure (CO(NH₂)₂) hiệu quả
Ure là loại phân bón đạm phổ biến nhất, nhưng do dễ bay hơi và thất thoát nếu không bón đúng cách, cần có phương pháp bón phù hợp để giúp cây hấp thu tối đa.
Liều lượng & phương pháp bón
Bón gốc (Rải quanh gốc hoặc hòa tan tưới gốc)
- Lúa, ngô, rau màu: 8-12kg/sào (1000m²), chia làm 2-3 lần/vụ.
- Cây ăn trái, cây công nghiệp: 1-2kg/gốc cây (tùy vào độ tuổi cây).
Cách bón:
- Rải trực tiếp quanh gốc, cách gốc 10-15cm để tránh sốc rễ.
- Hòa tan với nước (1-2%) và tưới vào vùng rễ để cây hấp thu tốt hơn.
Phun qua lá (Giúp cây hấp thu nhanh, khắc phục thiếu đạm cấp tính)
- Pha loãng 0.5-1% (5-10g/lít nước).
- Phun ướt toàn bộ tán lá, tập trung vào mặt dưới lá và phần non của cây.
- Phun định kỳ 10-15 ngày/lần trong giai đoạn cây cần nhiều đạm.
Khi nào nên phun qua lá?
- Khi cây có dấu hiệu thiếu Nitơ (lá vàng nhạt, thân yếu, chậm phát triển).
- Trong giai đoạn sinh trưởng mạnh (phát triển thân lá, cành nhánh).
- Không phun vào buổi trưa nắng gắt, nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát.
Thời điểm bón thích hợp
- Giai đoạn sinh trưởng mạnh (tăng trưởng thân lá, rễ): Bón đầu vụ giúp cây có đủ Nitơ để phát triển nhanh.
- Trước khi ra hoa, nhưng không quá sát giai đoạn ra hoa: Giúp cây khỏe mạnh, tạo tiền đề cho quá trình ra hoa, đậu trái.
- Không nên bón quá sát thời điểm ra hoa vì có thể làm cây ra lá nhiều, giảm tỷ lệ đậu trái.
- Không nên bón quá sát thời điểm thu hoạch để tránh dư lượng Nitrat (NO₃⁻) trong nông sản, cần ngưng bón trước thu hoạch 2-3 tuần.
Kết hợp với các loại phân bón khác để tăng hiệu quả
Bón cùng Lân (P) để phát triển bộ rễ mạnh hơn
- Lân giúp cây hấp thu tốt hơn Ure, cải thiện khả năng ra hoa, đậu quả.
- Kết hợp với DAP hoặc Super Lân trong giai đoạn đầu vụ.
Kết hợp với Kali (K) giúp cây phát triển cân đối, tăng chất lượng trái
- Tỷ lệ tham khảo:
- Trước khi ra hoa: 2 phần Ure + 1 phần Kali.
- Sau đậu quả: 1 phần Ure + 2 phần Kali để tăng chất lượng trái.
Không trộn Ure với phân chứa Canxi hoặc Magie
- Canxi và Magie có thể phản ứng với Ure, làm giảm hiệu quả hấp thu của cây.
- Giải pháp: Bón cách nhau 7-10 ngày nếu cần sử dụng đồng thời.
Biện pháp hạn chế thất thoát Ure khi sử dụng
Không bón khi trời mưa lớn hoặc tưới nước quá nhiều
- Ure dễ bị rửa trôi nếu bón trên đất quá ướt.
- Nên bón khi đất có độ ẩm vừa phải, tránh thất thoát dinh dưỡng.
Không bón Ure trên mặt đất khô mà không tưới nước ngay
- Ure có thể bay hơi nhanh thành NH₃, làm giảm hiệu quả hấp thu của cây.
Giải pháp:
- Vùi Ure vào đất hoặc tưới nước ngay sau khi bón.
- Sử dụng chất ổn định đạm (NBPT, Agrotain) để hạn chế bay hơi.
Chia nhỏ lượng phân bón để bón nhiều lần
- Không nên bón lượng lớn Ure cùng lúc, vì cây không hấp thu hết sẽ bị rửa trôi.
- Nên chia làm 2-3 lần bón trong một vụ để cây hấp thụ hiệu quả hơn.
Bón phân vào sáng sớm hoặc chiều mát
- Giúp cây hấp thu tốt hơn, tránh mất dinh dưỡng do nhiệt độ cao.
- Không bón vào buổi trưa nắng gắt để hạn chế bay hơi và thất thoát.
Kết hợp với phân hữu cơ để ổn định đất
- Hữu cơ giúp giữ Nitơ trong đất lâu hơn, hạn chế rửa trôi.
- Bón vôi định kỳ để điều chỉnh pH đất, giúp cây hấp thu Ure tốt hơn.
5️⃣ Một số thương hiệu Ure (CO(NH₂)₂) phổ biến tại Việt Nam
Ure là loại phân bón đạm phổ biến nhất, được sản xuất tại nhiều quốc gia và có nhiều thương hiệu khác nhau trên thị trường. Dưới đây là một số sản phẩm Ure phổ biến tại Việt Nam, giúp nông dân lựa chọn loại phù hợp với cây trồng và điều kiện canh tác.
Ure Phú Mỹ (Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí – Việt Nam)
- Hàm lượng Nitơ cao (~46%), tinh khiết, ít tạp chất.
- Hạt trắng đều, không vón cục, dễ hòa tan trong nước
- Phù hợp với nhiều phương pháp bón: bón gốc, bón thúc, tưới nhỏ giọt, phun qua lá.
💡 Lưu ý: Ure Phú Mỹ có chất lượng tốt, nhưng giá thành cao hơn một số sản phẩm nhập khẩu.
Ure Cà Mau (Công ty Cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau – Việt Nam)
- Sản xuất theo công nghệ hiện đại, ít tạp chất, dễ bảo quản.
- Hòa tan nhanh, phù hợp với phương pháp phun qua lá, tưới nhỏ giọt.
- Hạt mịn, đồng đều, ít bị vón cục khi bảo quản lâu.
💡 Lưu ý: Được đánh giá tương đương với Ure Phú Mỹ nhưng giá mềm hơn một chút.
Ure Trung Quốc (Nhập khẩu từ các công ty phân bón Trung Quốc)
- Giá thành rẻ hơn so với Ure sản xuất trong nước.
- Có nhiều loại hạt khác nhau: hạt trong, hạt đục, hạt xanh (phủ chống vón cục).
- Độ tinh khiết và chất lượng thay đổi tùy từng nhà sản xuất.
💡 Lưu ý: Một số loại Ure Trung Quốc có thể chứa tạp chất hoặc bị làm giả, cần mua từ nguồn uy tín.
Ure Nga (Nhập khẩu từ Nga, Đông Âu)
- Chất lượng ổn định, ít tạp chất.
- Hạt to, ít bị vón cục, dễ bảo quản.
- Phù hợp với cả bón gốc và phun qua lá.
💡 Lưu ý: Giá thành cao hơn so với Ure Trung Quốc nhưng chất lượng đảm bảo hơn.
Ure (CO(NH₂)₂) là một loại phân đạm phổ biến, giúp cây phát triển nhanh, nhưng cần sử dụng đúng cách để tránh thất thoát đạm và tối ưu hiệu quả.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
