Trong những giai đoạn cao điểm như mùa mưa, khi nấm bệnh phát triển mạnh và lan nhanh trên cây trồng, việc sử dụng một hoạt chất có phổ tác dụng rộng, hiệu lực mạnh và thời gian bảo vệ dài là rất cần thiết. Tebuconazole là một hoạt chất được đánh giá cao trong nhóm Triazole, thường được lựa chọn trong những trường hợp bệnh nặng, lây lan nhanh hoặc cần xử lý mạnh để cắt dịch bệnh.
1️⃣ Giới thiệu hoạt chất và nhóm hoạt chất
Tebuconazole là hoạt chất thuộc nhóm Triazole, một trong những nhóm thuốc trừ nấm lưu dẫn phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Hoạt chất này có khả năng thấm sâu vào mô cây, di chuyển trong hệ thống mạch dẫn và bảo vệ cả những phần không được phun trực tiếp.
Tebuconazole thường có mặt trong nhiều sản phẩm thương mại dưới dạng đơn chất hoặc phối trộn với nhóm Strobilurin (ví dụ: Trifloxystrobin) để tăng hiệu quả và mở rộng phổ phòng trị.
2️⃣ Cơ chế tác động
Tebuconazole tiêu diệt nấm bệnh bằng cách:
- Ức chế enzyme C14-demethylase, ngăn chặn quá trình tổng hợp ergosterol – một thành phần thiết yếu của màng tế bào nấm.
- Khi thiếu ergosterol, màng tế bào nấm bị phá vỡ, nấm không thể phân chia, phát triển hay tạo bào tử.
- Với khả năng lưu dẫn mạnh và hiệu lực kéo dài, Tebuconazole vừa phòng ngừa vừa trị bệnh hiệu quả, đặc biệt là khi bệnh đã xuất hiện rõ trên cây trồng.
3️⃣ Phòng và trị hiệu quả các bệnh do nấm nào?
Tebuconazole được xem là “vũ khí mạnh” để xử lý các trường hợp bệnh nấm lây lan nhanh hoặc đã phát triển rõ. Một số bệnh chính có thể kiểm soát hiệu quả:
- Phấn trắng (Erysiphe spp., Oidium spp.)
- Gỉ sắt (Puccinia spp.)
- Thán thư (Colletotrichum spp.)
- Đốm lá, đốm nâu (Alternaria, Cercospora spp.)
- Sương mai, mốc xám (khi kết hợp với hoạt chất khác)
- Đốm vằn, lem lép hạt (trên lúa)
4️⃣ Cây trồng phù hợp
Tebuconazole có phổ áp dụng rộng, sử dụng tốt trên nhiều loại cây trồng:
- Cây ăn trái: sầu riêng, cam, quýt, xoài, bưởi
- Cây công nghiệp: cà phê, hồ tiêu, cao su, mía
- Rau màu: cà chua, ớt, bắp cải, dưa leo
- Cây lúa: xử lý đốm vằn, lem lép hạt
- Hoa kiểng: cúc, đồng tiền, hồng môn
5️⃣ Thời điểm sử dụng hiệu quả nhất
Tebuconazole nên được sử dụng khi bệnh đã xuất hiện rõ hoặc đang có xu hướng lây lan nhanh trong điều kiện ẩm độ cao. Do có tính lưu dẫn mạnh và khả năng thấm sâu, hoạt chất này phát huy tốt ở giai đoạn cây đã có triệu chứng như phấn trắng phủ dày, đốm lá lan rộng hoặc gỉ sắt bùng phát trên lá già.
Ngoài ra, Tebuconazole cũng được sử dụng trong chương trình phòng ngừa định kỳ ở giai đoạn cây dễ mẫn cảm với bệnh, ví dụ:
- Giai đoạn nuôi trái non trên cây ăn trái
- Giai đoạn sau cắt tỉa đọt trên cà phê, tiêu
- Giai đoạn làm đòng – trổ ở lúa
6️⃣ Lưu ý khi sử dụng
- Không nên dùng liên tục quá 2 lần liên tiếp trong cùng một vụ, nhất là trên rau màu ngắn ngày, để tránh nấm phát sinh tính kháng.
- Pha đúng liều khuyến cáo, tránh lạm dụng gây hiện tượng xoăn lá hoặc làm cây sinh trưởng chậm.
- Kết hợp với thuốc tiếp xúc hoặc thuốc nhóm khác cơ chế để mở rộng phổ trừ bệnh và duy trì hiệu quả lâu dài.
- Không phun vào thời điểm nắng gắt, nên phun sáng sớm hoặc chiều mát để tăng độ bám dính và hiệu quả thấm sâu.
7️⃣ Một số tên thương mại phổ biến tại Việt Nam
Tebuconazole hiện có trong nhiều sản phẩm thương mại uy tín, phổ biến tại Việt Nam như:
- Folicur 250EC – Bayer (thuốc trừ nấm nổi tiếng, đặc trị gỉ sắt, đốm lá)
- Nativo 750WG – Bayer (kết hợp Tebuconazole + Trifloxystrobin)
- Tecto 200SC – Syngenta (dạng đậm đặc, hiệu lực cao)Chitoxan 250EC – Lộc Trời
- Tebu 25EC – Nông Việt, Việt Thắng…
Các sản phẩm này được đăng ký sử dụng trên nhiều loại cây như lúa, cà phê, cây ăn trái, rau màu.
8️⃣ Gợi ý luân phiên để tránh kháng thuốc
Tebuconazole thuộc nhóm Triazole, do đó cần được luân phiên với các nhóm thuốc khác để tránh hiện tượng nấm kháng thuốc. Gợi ý:
- Nhóm Strobilurin: Trifloxystrobin, Azoxystrobin
- Nhóm tiếp xúc: Mancozeb, Chlorothalonil
- Nhóm SDHI: Boscalid (dùng trên cây có giá trị kinh tế cao)
- Triazole khác: Difenoconazole, Hexaconazole (không nên dùng liền kề)
Việc xây dựng chương trình quản lý bệnh có luân chuyển hoạt chất giúp duy trì hiệu quả lâu dài và bảo vệ cây trồng bền vững hơn.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
