Silic từ lâu đã được ghi nhận là yếu tố khoáng có vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức đề kháng và cải thiện cấu trúc sinh lý của cây trồng. Tuy không được xếp vào nhóm dinh dưỡng thiết yếu như đạm, lân, kali, nhưng Silic lại góp phần nâng cao khả năng chống chịu của cây trước các điều kiện khắc nghiệt như sâu bệnh, đổ ngã, mặn phèn hay nắng hạn.
Tuy nhiên, việc sử dụng Silic sao cho hiệu quả không chỉ nằm ở việc lựa chọn đúng loại chế phẩm mà còn phụ thuộc lớn vào thời điểm can thiệp. Phun quá sớm có thể gây lãng phí, trong khi phun quá muộn lại không còn phát huy được vai trò bảo vệ sinh lý và hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng của Silic.
Vì vậy, việc xác định đúng “khi nào nên phun Silic” không chỉ giúp cây hấp thu tốt hơn mà còn tạo nền tảng cho năng suất và chất lượng nông sản được nâng cao một cách bền vững. Câu trả lời sẽ bắt đầu từ việc hiểu rõ từng giai đoạn sinh trưởng của cây và mối liên hệ với nhu cầu Silic trong từng thời điểm.
Vì sao cần chọn đúng thời điểm để phun Silic?
Silic có đặc điểm khác biệt so với các dưỡng chất thông thường. Sau khi được cây hấp thu, Silic không di chuyển linh hoạt trong mô dẫn mà nhanh chóng lắng đọng tại vị trí cần thiết, chủ yếu ở thành tế bào, biểu bì và các mô cơ học. Điều này đồng nghĩa với việc hiệu quả bảo vệ của Silic chỉ phát huy rõ rệt nếu được cung cấp đúng vào thời điểm cây chuẩn bị bước vào giai đoạn chịu áp lực sinh lý hoặc môi trường.
Ngược lại, nếu phun Silic vào thời điểm cây không có nhu cầu cao hoặc đã vượt qua giai đoạn nhạy cảm, Silic khó có thể tham gia kịp vào các cấu trúc cần bảo vệ. Ngoài ra, việc phun Silic lặp lại không có chiến lược còn dễ gây lãng phí và giảm hiệu quả sử dụng phân bón nói chung.
Chính vì vậy, việc xác định đúng “thời điểm vàng” để bổ sung Silic không chỉ giúp cây hấp thu tối ưu mà còn tối ưu chi phí đầu tư, đồng thời tạo hiệu ứng cộng hưởng với các hoạt chất khác trong quá trình canh tác.
Những thời điểm quan trọng nên phun Silic cho cây trồng
Tùy theo từng loại cây và phương pháp canh tác, Silic nên được bổ sung vào các giai đoạn mà cây có nhu cầu bảo vệ cao hoặc cần củng cố mô thực vật. Một số thời điểm mang tính chiến lược gồm:
Giai đoạn sau trồng hoặc sau khi ra lá mới:
Khi cây bắt đầu hình thành hệ thống lá non và mô mềm, khả năng chống chịu tự nhiên còn yếu. Phun Silic lúc này giúp tăng độ dày biểu bì, hình thành lớp “áo giáp” khoáng, bảo vệ cây khỏi tác động cơ học, nắng gắt và một số loại nấm bệnh xâm nhập qua vết thương nhỏ.
Trước hoặc sau khi xảy ra mưa kéo dài:
Môi trường ẩm ướt kéo dài khiến mô lá và thân trở nên mềm yếu, tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm và vi khuẩn phát triển. Việc phun Silic ngay sau mưa không chỉ giúp nhanh chóng phục hồi cấu trúc tế bào mà còn làm khô nhanh bề mặt lá, hạn chế vết thối và nấm xâm nhiễm.
Giai đoạn bung nụ, đậu trái và nuôi trái non:
Đây là thời điểm cây dễ tổn thương do mất cân bằng nội tiết, áp lực hút dinh dưỡng tăng cao. Silic giúp tăng độ dẻo mô, giảm nứt trái, hỗ trợ cuống chắc hơn và hạn chế hiện tượng rụng sinh lý.
Trước các giai đoạn cây bước vào điều kiện khắc nghiệt:
Những giai đoạn có thể dự báo được áp lực như hạn, phèn, mặn, hoặc chuyển mùa là lúc nên chủ động phun Silic để tạo lớp dự trữ trong thành tế bào, tăng sức bền cơ học và giảm tác động của stress.
Phun Silic nên kết hợp với yếu tố nào để tăng hiệu quả?
Việc phun Silic đúng thời điểm mang lại hiệu quả rõ rệt, nhưng để tối ưu hóa tác dụng, nông dân nên cân nhắc kết hợp Silic với một số yếu tố hỗ trợ khác nhằm nâng cao mức độ hấp thu và cộng hưởng sinh lý trong cây.
Kết hợp với Canxi hoặc Bo sinh học:
Trong giai đoạn nuôi trái, phun Silic cùng với Canxi giúp tăng độ cứng mô và giảm nứt vỏ trái. Đồng thời, bổ sung Bo giúp nâng cao khả năng kết dính tế bào, hỗ trợ giữ trái chắc cuống và hạn chế rụng non.
Phối hợp cùng chất dẫn hoặc amino acid:
Silic có thể kết hợp với các amino acid sinh học giúp tăng khả năng hấp thu qua biểu bì lá, rút ngắn thời gian phản ứng của cây. Các dạng phức như Silic hữu cơ hoặc Silic có hoạt tính sinh học cao càng phát huy hiệu quả rõ nét hơn khi có mặt chất dẫn phù hợp.
Dùng sau hoặc kết hợp với phân bón qua lá:
Trong các giai đoạn như hồi phục sau mưa, cây cần nhanh chóng tổng hợp lại protein và mô mới. Khi đó, phun Silic đi cùng một số phân bón lá giàu lân hoặc kali sẽ giúp tăng tốc độ phục hồi và đồng thời kích hoạt các cơ chế bảo vệ nội sinh.
Tuy nhiên, cũng cần lưu ý tránh trộn Silic với các dung dịch có pH quá thấp hoặc chứa kim loại nặng dễ kết tủa, gây tắc nghẽn vòi phun hoặc giảm hiệu lực.
Kết luận
Silic không chỉ là một yếu tố khoáng đơn thuần mà còn đóng vai trò như một chất điều hòa sinh lý, góp phần xây dựng “hàng rào phòng thủ” vững chắc cho cây trồng. Phun Silic đúng thời điểm sẽ giúp cây khỏe mạnh hơn, tăng sức chống chịu với sâu bệnh, thời tiết bất lợi và áp lực sinh lý trong các giai đoạn trọng yếu.
Tuy nhiên, để Silic phát huy tối đa hiệu quả, người trồng cần hiểu rõ nhu cầu của cây theo từng thời điểm, lựa chọn dạng Silic phù hợp và kết hợp hợp lý với các yếu tố hỗ trợ khác. Đây chính là bước tiến quan trọng trong hướng canh tác bền vững, giảm áp lực thuốc hóa học và nâng cao chất lượng nông sản một cách tự nhiên, hiệu quả.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
