Trong sản xuất cà phê, phân bón lá đóng vai trò quan trọng trong việc bổ sung vi lượng, kích thích sự phát triển, tăng khả năng quang hợp và nâng cao sức đề kháng cho cây. So với phân bón gốc, phân bón lá có lợi thế về tính linh hoạt, hiệu quả sử dụng nhanh và giảm thiểu hao hụt do rửa trôi, đặc biệt trong những giai đoạn cây cần dinh dưỡng tức thời. Vậy, để đạt hiệu quả cao nhất, phân bón lá nên được sử dụng trong những giai đoạn phát triển nào của cây cà phê? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Tầm quan trọng của từng giai đoạn sinh trưởng của cây cà phê
Trong chu kỳ sinh trưởng, cây cà phê trải qua nhiều giai đoạn phát triển quan trọng, mỗi giai đoạn đều có nhu cầu dinh dưỡng riêng và ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cũng như chất lượng hạt cà phê. Dưới đây là khái quát các giai đoạn chính của cây cà phê:
Giai đoạn cây con (sinh trưởng dinh dưỡng)
Đây là giai đoạn cây phát triển bộ rễ, thân và lá. Cây cần được cung cấp đủ dinh dưỡng để hình thành nền tảng vững chắc cho các giai đoạn sau. Ở thời kỳ này, việc sử dụng phân bón lá có thể giúp cây hấp thụ nhanh các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các nguyên tố vi lượng và chất kích thích tăng trưởng, hỗ trợ quá trình hình thành bộ lá khỏe mạnh và tăng khả năng chống chịu với điều kiện môi trường.
Giai đoạn ra hoa và đậu trái
Đây là giai đoạn quyết định sự thành công của quá trình đậu trái, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất. Cây cần được bổ sung các dưỡng chất như kali, phốt pho và các chất kích thích ra hoa, đậu trái qua phân bón lá để tăng tỷ lệ đậu trái và giảm rụng hoa. Phân bón lá cũng giúp cây tăng cường khả năng hấp thụ dinh dưỡng nhanh chóng, hỗ trợ quá trình hình thành và ổn định trái non.
Giai đoạn nuôi trái và tích lũy dưỡng chất
Trong giai đoạn này, cây tập trung nguồn lực để nuôi trái, tích lũy chất dinh dưỡng cho hạt cà phê. Việc sử dụng phân bón lá giàu kali và vi lượng giúp tăng kích thước trái, cải thiện chất lượng hạt cà phê như độ đặc và hương vị. Đây là thời kỳ cần chú trọng đến việc bổ sung dinh dưỡng liên tục để tránh tình trạng cây kiệt sức, dẫn đến năng suất thấp.
Giai đoạn sau thu hoạch (phục hồi cây)
Sau khi thu hoạch, cây cà phê thường bị suy kiệt do mất nhiều dinh dưỡng trong quá trình nuôi trái. Đây là giai đoạn phục hồi quan trọng, chuẩn bị cho chu kỳ sinh trưởng tiếp theo. Phân bón lá giàu đạm, các vi lượng và chất kích thích sinh trưởng được sử dụng để tái tạo bộ lá, tăng cường khả năng quang hợp và giúp cây hồi phục nhanh chóng.
Mỗi giai đoạn sinh trưởng đều có ảnh hưởng rõ rệt đến năng suất và chất lượng cà phê. Việc cung cấp dinh dưỡng phù hợp, đúng thời điểm không chỉ giúp cây phát triển khỏe mạnh mà còn đảm bảo hạt cà phê đạt tiêu chuẩn cao về kích thước, trọng lượng và hương vị.
Phân bón lá nên sử dụng tốt nhất ở từng giai đoạn nào?
Giai đoạn cây con (6 – 18 tháng tuổi)
- Mục tiêu: Phát triển bộ lá và cành khỏe mạnh, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững ở các giai đoạn sau.
- Loại phân bón lá phù hợp: Sử dụng phân bón lá giàu đạm (N) để thúc đẩy sự sinh trưởng nhanh của thân, lá và rễ. Bổ sung thêm các vi lượng như magie (Mg) và kẽm (Zn) giúp cây tăng khả năng chống chịu với điều kiện bất lợi.
- Lịch sử dụng: Phun định kỳ 15 – 20 ngày/lần trong suốt giai đoạn này để cung cấp dinh dưỡng liên tục, đảm bảo cây sinh trưởng đồng đều và khỏe mạnh.
Giai đoạn ra hoa và đậu trái (trước và sau khi ra hoa)
- Mục tiêu: Kích thích cây ra hoa đồng loạt, tăng tỷ lệ đậu trái và giảm tình trạng rụng hoa, rụng trái non.
- Loại phân bón lá phù hợp: Chọn loại phân bón lá có hàm lượng lân (P2O5) và kali (K2O) cao, đồng thời bổ sung vi lượng như bo (B) để cải thiện sự thụ phấn, canxi (Ca) để tăng sức bền của trái non, và mangan (Mn) để hỗ trợ quá trình ra hoa.
- Thời điểm phun: Trước khi cây ra hoa khoảng 1 – 2 tuần để kích thích sự phân hóa mầm hoa. Sau khi đậu trái khoảng 10 – 15 ngày để giúp trái non phát triển ổn định và giảm hiện tượng rụng trái.
Giai đoạn nuôi trái và tích lũy dưỡng chất (phát triển quả)
- Mục tiêu: Tập trung dinh dưỡng để nuôi trái khỏe, tăng kích thước quả và cải thiện chất lượng nhân cà phê.
- Loại phân bón lá phù hợp: Sử dụng phân giàu kali (K2O) để thúc đẩy quá trình tích lũy dưỡng chất trong trái, bổ sung canxi (Ca) và magie (Mg) để tăng độ cứng cáp của vỏ trái. Các vi lượng như kẽm (Zn) và sắt (Fe) cũng cần thiết để cải thiện chất lượng hạt cà phê.
- Lịch sử dụng: Phun định kỳ cách 20 ngày/lần cho đến khi trái chín, đảm bảo cây được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ trong suốt giai đoạn nuôi trái.
Giai đoạn sau thu hoạch (phục hồi cây)
- Mục tiêu: Phục hồi cây sau khi đã tiêu hao nhiều dinh dưỡng để nuôi trái, tái tạo bộ lá và chuẩn bị cho chu kỳ sinh trưởng mới.
- Loại phân bón lá phù hợp: Chọn phân bón lá giàu đạm (N) để thúc đẩy sự tái tạo bộ lá, kết hợp bổ sung các vi lượng như mangan (Mn), kẽm (Zn) và đồng (Cu) để tăng cường khả năng quang hợp và đề kháng cho cây.
- Thời điểm phun: Phun ngay sau khi thu hoạch, duy trì cách 1 tháng/lần trong suốt giai đoạn này để cây phục hồi nhanh chóng và đảm bảo sinh trưởng ổn định cho mùa vụ tiếp theo.
- Từng giai đoạn sinh trưởng của cây cà phê đều có những yêu cầu dinh dưỡng riêng, việc lựa chọn phân bón lá phù hợp và sử dụng đúng thời điểm sẽ giúp tối ưu hóa năng suất, đảm bảo cây khỏe mạnh và đạt chất lượng sản phẩm cao nhất.
Lưu ý khi sử dụng phân bón lá cho cà phê
Để đạt hiệu quả cao nhất khi sử dụng phân bón lá cho cây cà phê, bà con cần lưu ý một số yếu tố quan trọng về thời điểm phun, liều lượng và cách kết hợp với các biện pháp khác.
Thời điểm phun:
- Nên phun phân bón lá vào sáng sớm hoặc chiều mát khi nhiệt độ thấp và ánh nắng không quá gay gắt. Điều này giúp giảm hiện tượng bay hơi của dung dịch và hạn chế nguy cơ cháy lá do ánh nắng mặt trời.
- Tránh phun vào khi trời đang mưa hoặc dự báo có mưa để tránh rửa trôi phân bón, gây lãng phí và giảm hiệu quả hấp thụ. Ngoài ra, không nên phun vào lúc trời quá nắng vì có thể làm dung dịch phân bón bay hơi nhanh, giảm hiệu quả và gây tổn thương lá.
Liều lượng và tần suất:
- Tuân thủ hướng dẫn sử dụng trên bao bì sản phẩm để đảm bảo cung cấp đúng và đủ lượng dinh dưỡng cần thiết. Phun quá liều hoặc quá đậm đặc có thể gây ngộ độc cho lá, làm cháy lá hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
- Phun định kỳ 15-20 ngày/lần, tùy theo nhu cầu dinh dưỡng của cây trong từng giai đoạn sinh trưởng.
Kết hợp với các biện pháp khác:
- Phân bón lá nên được sử dụng như một biện pháp bổ sung, hỗ trợ kịp thời khi cây có dấu hiệu thiếu dinh dưỡng hoặc cần dinh dưỡng nhanh chóng trong các giai đoạn quan trọng. Tuy nhiên, không thể thay thế hoàn toàn phân bón gốc, vì phân bón gốc cung cấp dinh dưỡng lâu dài và ổn định thông qua hệ thống rễ.
- Kết hợp việc bón phân gốc đầy đủ, tưới nước hợp lý và chăm sóc cẩn thận để đảm bảo cây cà phê phát triển toàn diện và bền vững.
Phân bón lá đóng vai trò quan trọng trong từng giai đoạn sinh trưởng của cây cà phê, từ giai đoạn cây con, ra hoa, đậu trái, đến nuôi trái và phục hồi sau thu hoạch. Việc sử dụng phân bón lá đúng cách không chỉ giúp cây hấp thụ dinh dưỡng nhanh chóng, tăng sức đề kháng mà còn nâng cao năng suất và chất lượng hạt cà phê.
Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, bà con nông dân cần tuân thủ các kỹ thuật sử dụng phân bón lá, chọn sản phẩm phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng và điều kiện của vườn. Sự kết hợp hài hòa giữa phân bón lá và phân bón gốc cùng các biện pháp canh tác khoa học sẽ là chìa khóa giúp cây cà phê phát triển bền vững, mang lại vụ mùa bội thu và lợi nhuận cao hơn.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923
- Phone/Zalo: 0976 109 504