Giai đoạn nuôi trái là thời kỳ cây sầu riêng “rút năng lượng” mạnh nhất. Nếu dinh dưỡng không đủ hoặc sai thời điểm, trái sẽ dễ bị sượng, lép cơm, nứt trái hoặc rụng non. Vì vậy, việc bón phân lúc này cần đi đúng thời điểm – đúng chất – đúng lượng.
1️⃣ Mục tiêu bón phân trong giai đoạn nuôi trái – lớn trái
Sau khi cây sầu riêng đậu trái, toàn bộ năng lượng sẽ được “rút” từ thân – lá – rễ để nuôi trái lớn từng ngày. Đây là giai đoạn tiêu tốn dinh dưỡng nhiều nhất trong cả chu kỳ sinh trưởng. Nếu dinh dưỡng không đủ, hoặc mất cân đối, cây sẽ:
- Rụng trái non → giảm năng suất
- Trái phát triển không đồng đều → lép múi, thưa cơm
- Trái dễ bị sượng, nứt, vàng gai hoặc mắc bệnh thối trái
Việc bón phân lúc này không còn là “bón để cây lớn” nữa, mà là để đạt được 4 mục tiêu cốt lõi sau:
Nuôi trái lớn đều – phát triển mô cơm chắc khỏe
- Giai đoạn này trái cần nhiều Kali – Canxi – Magie để phát triển kích thước và chất lượng
- Nếu thiếu Kali → trái chậm lớn, dễ bị sượng cơm, vỏ mỏng yếu
- Nếu thiếu Canxi – Mg → trái mềm, dễ thối núm, lép cơm
Hạn chế rụng trái sinh lý giữa vụ
- Trái đã đậu không có nghĩa là sẽ giữ được đến cuối vụ
- Nếu cây không đủ lực → trái sẽ rụng hàng loạt ở tuần thứ 3–5 sau đậu
- Bón phân đúng lúc giúp giữ trái khỏe – hạn chế rụng tự nhiên
Tăng độ ngọt – mùi vị – màu sắc vỏ trái
- Kali và đường sinh học giúp tăng tích lũy chất khô, làm cơm dẻo – mùi thơm đặc trưng
- Nếu dinh dưỡng không đủ → trái tuy lớn nhưng không ngọt, dễ bị chê về chất lượng
Giữ sức cây mẹ – không bị suy sau thu hoạch
- Cây nuôi trái quá sức mà không được bồi phân → dễ kiệt sức sau vụ
- Việc bón phân hợp lý giúp vừa nuôi trái tốt – vừa bảo vệ cây cho mùa sau
📌 “Giai đoạn nuôi trái giống như nuôi con mọn – phải đều bữa, đủ chất và tuyệt đối không được quá tay.”
2️⃣ Nguyên tắc bón phân trong giai đoạn trái đang phát triển
Giai đoạn nuôi trái – lớn trái không giống bất kỳ giai đoạn nào khác. Đây là lúc cây “chi mạnh” nhất để nuôi dưỡng quả, nhưng cũng rất dễ bị tổn thương nếu bón phân sai cách. Để đảm bảo trái lớn đều, không rụng, không bị lỗi cơm – vỏ, nhà vườn cần ghi nhớ những nguyên tắc dưới đây:
Ưu tiên Kali – Canxi – Magie – Silic
- Kali giúp trái lớn nhanh, lên cơm chắc, tăng độ ngọt
- Canxi + Magie giúp mô trái săn chắc, chống nứt vỏ, chống thối núm
- Silic tăng sức bền mô, giúp cây chống bệnh tốt trong giai đoạn trái nhiều
📌 Bón đúng nhóm chất này giúp trái vừa đẹp – vừa bền – vừa chất lượng
Hạn chế đạm – tuyệt đối không kích tăng kích thước trái
- Đạm cao khiến trái “phình to nhanh” → dễ bị xốp, vàng gai, lép cơm
- Cây vừa mất sức – vừa giảm chất lượng thương phẩm
➤ Giai đoạn này chỉ dùng đạm nhẹ – nếu thật sự cần thiết
Chia nhỏ lượng phân – bón theo tiến độ phát triển trái
- Không nên “rải một lần cho xong”
- Tốt nhất chia làm 3 mốc: trái nhỏ – trái đang lớn – gần thu hoạch
- Mỗi mốc dùng loại phân khác nhau, tập trung đúng dưỡng chất cây cần lúc đó
Kết hợp quản lý nước – tránh sốc ẩm – sốc phân
- Thiếu nước → phân không tan – rễ không hút được
- Quá ẩm → phân bị trôi – cây hút quá nhanh → sốc
➤ Cần tưới đều – vừa phải – giữ độ ẩm ổn định quanh vùng rễ hút
Phối hợp phân gốc – phân lá – sinh học
- Bón gốc là chính, nhưng phun lá định kỳ giúp trái chắc – ngọt đều
- Ưu tiên Amino + đường sinh học + vi lượng dạng hữu cơ
- Có thể phối hợp nhẹ với chất điều hòa sinh trưởng sinh học (GA3, Brassinosteroid) nếu cần
📌 “Dinh dưỡng đúng = trái đẹp – cơm chắc – mùi thơm – cây vẫn khỏe.”
3️⃣ Quy trình bón phân theo 3 mốc phát triển của trái sầu riêng
Giai đoạn nuôi trái của sầu riêng thường kéo dài từ 60–90 ngày sau khi đậu trái. Trong suốt thời gian này, trái phát triển theo từng mốc rõ ràng, mỗi mốc lại có nhu cầu dinh dưỡng riêng. Việc chia nhỏ lịch bón theo 3 giai đoạn sẽ giúp trái lớn đều, cơm chắc và chất lượng ổn định.
🟡 Giai đoạn 1: Trái nhỏ (7–20 ngày sau đậu)
Mục tiêu: Giữ trái non – nuôi phôi trái – chống rụng sinh lý đầu
Bón gốc (liều nhẹ):
- NPK 15-15-15 hoặc 12-12-17: 100–150g/gốc
- Bổ sung Canxi – Bo – Mg
Phun lá:
- Canxi Chelate + Bo + đường sinh học (2 lần, cách nhau 7 ngày)
- Amino axit giúp tăng trao đổi chất – giúp phôi trái phát triển khỏe
📌 Đây là thời điểm “sống còn” – nếu thiếu dinh dưỡng → trái sẽ rụng ồ ạt.
🟡 Giai đoạn 2: Trái đang lớn (đường kính 4–8 cm)
Mục tiêu: Nuôi mô trái – phát triển kích thước – cơm chắc
Bón gốc (mỗi 20–25 ngày):
- NPK thiên về Kali: 12-12-17, 15-5-20 hoặc 9-9-24: 200–300g/gốc
- Bổ sung thêm Kali Sunphat, Canxi + Silic (tăng độ săn trái)
Phun lá:
- Amino + Bo + Mg + Silic sinh học
- Có thể phối hợp thêm phân có chứa Brassinosteroid sinh học liều nhẹ
📌 Duy trì nước ổn định → trái lớn đều – không bị nứt hoặc sượng do sốc
🟡 Giai đoạn 3: Trái gần thu hoạch (15–20 ngày trước khi hái)
Mục tiêu: Hoàn thiện chất lượng trái – tăng cơm – nâng độ ngọt
Ngưng đạm hoàn toàn – chỉ bón Kali + Canxi:
- Kali Humate, Kali Sunphat, Canxi Chelate liều nhẹ
- Có thể bổ sung thêm phân vi lượng tổng hợp (Zn, Bo, Cu…)
Phun lá:
- Kali + đường sinh học (Glucose/Fructose) giúp tích lũy đường
- Amino + vi lượng giúp chuyển hóa chất khô → cơm ngọt – thơm hơn
📌 Tuyệt đối không bón phân hóa học mạnh – tránh dư lượng ảnh hưởng sau thu hoạch.
4️⃣ Gợi ý sản phẩm nên dùng trong giai đoạn nuôi trái – lớn trái
Việc lựa chọn sản phẩm phù hợp sẽ giúp nhà vườn bón đúng – hấp thu tốt – cho hiệu quả rõ rệt trên trái. Dưới đây là các nhóm vật tư nên dùng theo từng mục tiêu dinh dưỡng, được tổng hợp từ thực tế sử dụng ở nhiều vùng trồng sầu riêng lớn.
Phân bón gốc (dạng NPK + trung lượng)
Giai đoạn trái nhỏ – trái đang lớn:
- YaraMila 12-12-17 + TE, Đầu Trâu 15-5-20, GrowMore 9-9-24
- Kali Sunphat (K₂SO₄): tăng ngọt, chắc cơm
- Dolomite nghiền mịn: bổ sung Canxi – Magie
Giai đoạn gần thu hoạch:
- Kali Humate, Kali hữu cơ tan chậm, Canxi Chelate
- Phân vi lượng tổng hợp dạng chelate (EDTA)
Phân bón lá – sinh học – vi lượng
Amino + Đường sinh học:
- Amino Pro+, BioAmino, Glucose nông nghiệp, Fructose sinh học
- Giúp tăng trao đổi chất, dưỡng mô cơm trái
Canxi – Bo – Silic dạng phun:
- Canxi Chelate + Bo, Silic hữu cơ sinh học, Bo EDTA
- Phun cách nhau 10–15 ngày/lần
Tăng ngọt – dưỡng cơm trái:
- Phân Kali lỏng, K-Humic, K-Plus, kết hợp vi lượng Zn – Mg – Cu – Mo
- Tăng khả năng tổng hợp đường – thơm cơm
Vi sinh hỗ trợ gốc – chống thối trái – rễ khỏe
- Trichoderma gốc ĐHCT, Tricho Green, Bio-Tricho
- Nấm đối kháng + vi khuẩn phân giải lân
- Giúp giữ rễ khỏe, ổn định hấp thu, giảm nấm gốc khi trái nặng
📌 Lưu ý khi sử dụng:
- Ưu tiên sản phẩm dễ hòa tan – hấp thu nhanh – rõ nguồn gốc
- Không phối Canxi với phân Lân – dễ kết tủa
- Tránh phun các loại phân tổng hợp mạnh khi trời nắng gắt hoặc mưa kéo dài
5️⃣ Lưu ý quan trọng trong giai đoạn nuôi trái sầu riêng
Dù cây đang ở giai đoạn “ăn mạnh – lớn nhanh”, nhưng đây cũng là lúc dễ xảy ra sai sót nhất nếu nhà vườn chủ quan trong cách bón phân hoặc quản lý nước, sâu bệnh. Dưới đây là những lưu ý đặc biệt quan trọng:
Tuyệt đối không bón đạm cao hoặc phân kích trái
- Đạm dư khiến trái phát triển phình to nhưng cơm lỏng, dễ lép múi
- Một số loại “kích trái to nhanh” có thể làm rối loạn sinh lý → xốp cơm – vàng gai – dị dạng
➤ Chỉ dùng NPK có Kali cao – đạm vừa phải – không có hormone tổng hợp
Quản lý nước đều – không để thiếu hoặc úng
Cây đang nuôi trái cần nước đều mỗi ngày, nhưng nếu:
- Quá khô → trái ngừng lớn, bị sượng
- Quá ẩm → dễ nứt trái, thối trái, úng rễ
➤ Dùng ống nhỏ giọt hoặc rãnh tưới để giữ ẩm ổn định
Tăng Kali và đường sinh học vào cuối vụ
- Đây là yếu tố quyết định đến độ ngọt, mùi vị và chất lượng thương phẩm của trái
- Nếu thiếu Kali – cây nuôi đến nơi nhưng cơm vẫn nhạt – dễ bị chê
➤ Phun Kali lỏng + đường sinh học (Fructose, Glucose) từ 20–10 ngày trước thu
Phối hợp phòng bệnh trái – sâu đục trái nhẹ nhàng
- Cây đang gồng nuôi trái, nếu bị bệnh sẽ rất khó phục hồi
- Không nên phun thuốc nặng → gây rụng trái
➤ Ưu tiên các dòng: Chitosan, nano đồng – bạc, Trichoderma tưới gốc
Không để cây suy sau khi thu hoạch
Sau khi hái trái, cây rất dễ kiệt sức nếu trước đó không được nuôi đúng
➤ Phân giai đoạn nuôi trái phải có chiến lược giữ thân – bảo rễ, không chỉ nuôi quả
📌 “Nuôi trái khéo không phải cho ăn thật nhiều, mà là biết cho đúng lúc – đúng chất – đúng lượng.”
Kết luận: Nuôi trái đúng cách – trái đẹp, cây khỏe, lợi nhuận cao
Giai đoạn nuôi trái là thời điểm cây sầu riêng đòi hỏi nhiều dinh dưỡng nhất – nhưng cũng là lúc phải kiểm soát kỹ nhất. Chỉ cần bón sai thời điểm, lệch thành phần hoặc tưới nước không đều, cây có thể mất trắng công sức sau bao tháng chăm sóc.
📌 Tóm lại, để nuôi trái thành công, nhà vườn cần:
- Ưu tiên Kali – Canxi – Mg – vi lượng, hạn chế đạm
- Chia nhỏ lượng phân, bón theo từng mốc phát triển của trái
- Kết hợp phun dưỡng trái bằng Amino – đường sinh học – vi lượng hữu cơ
- Quản lý nước chặt – tránh thiếu hoặc dư – đi đôi với kiểm soát nấm trái
- Không “nuôi trái bằng mọi giá” mà quên giữ sức cây mẹ
🎯 “Cây nuôi trái tốt thì trái đẹp, trái ngon – mà cây vẫn khỏe để ra hoa vụ sau.”
👉 Bón phân thông minh trong giai đoạn này là đầu tư cho năng suất – chất lượng – và bền vững lâu dài.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
