Sau khi hoàn tất khâu xử lý và phối trộn giá thể, bước tiếp theo là đưa cây con vào túi trồng để khởi động vụ sản xuất. Đây là giai đoạn chuyển tiếp mang tính quyết định, bởi nếu cây không bén rễ tốt hoặc phát triển không đồng đều, toàn bộ hệ thống nhà màng sẽ chịu ảnh hưởng.
Kỹ thuật trồng cây con tuy không phức tạp nhưng đòi hỏi sự cẩn trọng trong từng thao tác. Từ việc chọn cây giống, tạo lỗ trồng đến cách đặt bầu và chăm sóc ban đầu đều cần thực hiện đúng chuẩn để đảm bảo cây đứng nhanh, không chột ngọn và phát triển bền vững trong môi trường nhân tạo.
Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách trồng cây con cà chua vào túi giá thể, giúp bạn tối ưu hiệu quả ngay từ những bước đầu tiên.
Chọn cây giống khỏe, đúng tuổi trồng
Chất lượng cây giống là yếu tố đầu tiên quyết định sự thành công trong khâu trồng vào giá thể. Nếu chọn được cây giống đạt chuẩn, cây sẽ bén rễ nhanh, phục hồi tốt và phát triển đồng đều, từ đó tạo nền tảng cho quá trình nuôi trái về sau.
Thông thường, cây giống đạt yêu cầu phải cao từ 10 đến 15 cm, có từ 3 đến 4 lá thật đã mở hoàn toàn. Thân cây cần mập, đứng thẳng, không bị mềm nhũn hay bóp méo. Đây là những dấu hiệu cho thấy cây có sức sống tốt, có khả năng chịu đựng khi chuyển sang môi trường giá thể nhân tạo.
Bên cạnh đó, hệ rễ cũng là tiêu chí quan trọng khi đánh giá chất lượng cây giống. Rễ nên có màu trắng sáng, lan đều trong bầu, ôm chặt phần giá thể ươm. Bộ rễ như vậy thường khỏe mạnh, ít bị tổn thương và có khả năng phát triển nhanh sau khi trồng.
Ngược lại, cần loại bỏ những cây có biểu hiện bất thường như vàng lá, xoăn ngọn, thân yếu hoặc có vết thâm ở gốc. Đây có thể là dấu hiệu sớm của các bệnh lý do nấm hoặc virus, nếu không phát hiện kịp thời sẽ dễ gây lây lan trong hệ thống trồng khép kín như nhà màng.
Trước khi đem cây ra trồng khoảng 1 đến 2 ngày, nên điều chỉnh chế độ tưới để cây có hiện tượng “săn” rễ. Cây ít nước trong giai đoạn này sẽ giúp bầu chặt hơn, dễ nhổ mà không làm vỡ kết cấu đất trong bầu, từ đó hạn chế tối đa việc đứt rễ hoặc sốc sau trồng.
Chuẩn bị túi trồng trước khi đặt cây
Trước khi tiến hành đặt cây con vào túi giá thể, cần đảm bảo rằng môi trường trong túi đã sẵn sàng để cây bén rễ và phát triển ổn định. Nếu giá thể chưa được chuẩn bị kỹ, cây sẽ chậm hồi phục, dễ bị nghẹt rễ, hoặc phát sinh bệnh trong giai đoạn đầu.
Trước hết, cần tiến hành tưới ẩm giá thể từ 1 ngày trước khi trồng. Việc tưới bằng nước sạch hoặc dung dịch dinh dưỡng nền loãng sẽ giúp giá thể đủ độ ẩm, tạo điều kiện thuận lợi để rễ cây dễ dàng lan rộng sau khi được đặt vào. Giá thể quá khô sẽ hút ngược nước từ bầu cây, làm mất nước và gây sốc cho cây con.
Tiếp theo, cần kiểm tra kỹ hệ thống thoát nước ở đáy túi. Đảm bảo túi trồng có đầy đủ các lỗ thoát nước và không bị tắc. Nếu nước bị ứ đọng ở đáy, cây rất dễ bị úng rễ, đặc biệt trong điều kiện ẩm độ cao như nhà màng. Việc tạo điều kiện thoát nước tốt là bước quan trọng để duy trì môi trường giá thể thông thoáng.
Sau cùng, nếu túi chưa có lỗ trồng sẵn, cần đục lỗ vừa với kích thước bầu cây. Đường kính lỗ trồng nên đủ để đặt bầu cây vào mà không ép chặt hoặc quá lỏng lẻo. Lỗ trồng quá nhỏ sẽ làm vỡ bầu khi đặt cây, trong khi lỗ quá rộng khiến cây không đứng vững và dễ nghiêng ngã sau tưới.
📌 Gợi ý đọc thêm: [Cách kiểm tra và hiệu chỉnh độ ẩm giá thể trước khi trồng]
Kỹ thuật đặt cây con vào túi giá thể
Khi túi trồng và giá thể đã được chuẩn bị đầy đủ, bước tiếp theo là đưa cây con vào vị trí trồng một cách nhẹ nhàng và chính xác. Đây là thao tác tưởng chừng đơn giản nhưng nếu làm không đúng sẽ ảnh hưởng lớn đến khả năng phục hồi và sinh trưởng ban đầu của cây.
Trước khi đặt cây, cần nhẹ tay tháo bỏ lớp vỏ bầu nilon hoặc túi bầu (nếu có) mà không làm vỡ khối đất. Giữ nguyên toàn bộ hệ rễ và phần giá thể xung quanh để hạn chế tổn thương rễ. Những cây bị rách bầu hoặc đứt rễ chính rất dễ chột ngọn, phát triển không đồng đều hoặc chết sau khi trồng.
Khi đặt vào túi giá thể, cần đảm bảo mặt bầu nằm ngang bằng hoặc thấp hơn mặt giá thể từ 1 đến 2 cm. Nếu đặt quá cao, rễ sẽ lộ ra ngoài và dễ mất nước; nếu quá sâu sẽ lấp mất cổ thân, làm cây dễ úng hoặc nhiễm bệnh.
Sau khi đặt cây, dùng tay ép nhẹ giá thể xung quanh gốc để cố định cây đứng thẳng. Tuyệt đối không nén chặt phần giá thể vì sẽ làm nghẹt rễ, giảm oxy và ảnh hưởng đến quá trình hô hấp của cây. Cây sau khi trồng phải đứng vững, không bị nghiêng ngã khi tưới nước hoặc gặp gió nhẹ.
Tưới nước lần đầu và chăm sóc sau trồng
Ngay sau khi trồng xong, cần tiến hành tưới nước nhẹ vào gốc để cung cấp độ ẩm ban đầu giúp rễ tiếp xúc tốt với giá thể mới. Lưu ý chỉ nên dùng vòi tưới nhẹ hoặc hệ thống nhỏ giọt để không làm xói gốc, sập bầu hoặc làm trôi lớp giá thể mặt. Lượng nước tưới cần vừa đủ làm ẩm, tránh tưới quá nhiều gây đọng nước trong túi.
Trong khoảng 3 đến 5 ngày đầu sau trồng, cây cà chua bước vào giai đoạn “hồi sức” và bắt đầu bén rễ mới. Giai đoạn này đặc biệt nhạy cảm với nhiệt độ, ánh sáng và độ ẩm nên cần duy trì điều kiện môi trường ổn định. Nếu trồng vào thời điểm nắng gắt hoặc nhiệt độ cao, nên phủ lưới che mát tạm thời trong 1 đến 2 ngày đầu để giảm sốc nhiệt và hạn chế mất nước qua lá.
Về dinh dưỡng, có thể bổ sung sớm các dung dịch dinh dưỡng loãng có EC khoảng 0.7–0.8, chủ yếu là đạm dễ hấp thu và một số yếu tố vi lượng dạng chelate. Những ngày đầu, cây chủ yếu hấp thu qua rễ lông mới phát triển, do đó không nên dùng phân nồng độ cao vì có thể gây xót rễ và làm chậm quá trình phục hồi.
Cần theo dõi sát biểu hiện của cây trong tuần đầu sau trồng. Những cây đứng chậm, ngả nghiêng hoặc héo nhẹ vào buổi trưa là dấu hiệu cho thấy rễ chưa phục hồi tốt hoặc giá thể giữ ẩm không phù hợp. Trường hợp phát hiện sớm nên xử lý ngay bằng cách kiểm tra độ ẩm, điều chỉnh ánh sáng và bổ sung dinh dưỡng nhẹ để kích thích ra rễ mới.
📌 Gợi ý đọc thêm: [Biểu hiện cây đã bén rễ tốt trong giá thể]
Sắp xếp và đánh mã cây trong hệ thống nhà màng
Sau khi hoàn tất việc trồng cây vào túi giá thể, việc sắp xếp túi trồng cần được tiến hành ngay nhằm đảm bảo sự đồng đều về ánh sáng, luồng không khí và thuận tiện cho công tác chăm sóc, tưới – bón về sau. Các túi nên được đặt theo hàng lối thẳng, song song với luống chính hoặc thiết kế hệ thống tưới. Khoảng cách giữa các hàng cần đủ rộng để tạo thành lối đi phục vụ việc vận hành, kiểm tra và thu hoạch.
Một số hệ thống nhà màng hiện đại thường thiết kế sẵn các vị trí cố định để đặt túi trồng và đi dây tưới nhỏ giọt. Trường hợp nhà màng tự thiết kế, người trồng cần bố trí hợp lý để tránh dồn túi sát nhau gây bí khí, hoặc đặt lệch hàng làm khó quản lý cây.
Sau khi sắp xếp xong, bước tiếp theo là đánh mã cây hoặc gắn nhãn nhận diện cho từng túi trồng. Việc này không chỉ giúp theo dõi sự phát triển của từng cây mà còn hỗ trợ xử lý các sự cố cục bộ như cây chậm lớn, rễ kém phát triển hoặc nhiễm bệnh. Trong các mô hình quy mô lớn, hệ thống mã hóa còn cho phép lưu nhật ký sinh trưởng theo từng cụm cây, từng dòng dinh dưỡng hoặc từng khu vực của nhà màng.
Trước khi đưa hệ thống tưới nhỏ giọt vào vận hành chính thức, cần đảm bảo mỗi túi trồng đều được nối với dây tưới, đầu nhỏ giọt hoạt động tốt và lượng nước ra đều giữa các béc. Đây là khâu kiểm tra quan trọng để tránh tình trạng một số cây bị thiếu nước hoặc thiếu phân ngay từ những ngày đầu, ảnh hưởng đến sự đồng đều của cả hệ thống.
📌 Gợi ý đọc thêm: [Bố trí luống và hệ thống tưới hợp lý trong trồng cà chua giá thể]
Tổng kết
Trồng cây cà chua vào túi giá thể là bước chuyển tiếp quan trọng, nối liền giai đoạn ươm giống với quá trình sinh trưởng trong hệ thống nhà màng. Dù chỉ là thao tác ban đầu, nhưng nếu thực hiện đúng kỹ thuật sẽ tạo nền tảng vững chắc cho cây bén rễ nhanh, phục hồi tốt và phát triển đồng đều.
Từ khâu chọn cây giống, xử lý giá thể, đặt cây đúng cách cho đến bố trí hệ thống tưới và đánh mã theo dõi, mỗi thao tác đều có vai trò riêng và cần được chuẩn bị kỹ lưỡng. Đặc biệt trong những ngày đầu sau trồng, người canh tác cần theo dõi sát để kịp thời điều chỉnh chế độ tưới, ánh sáng và xử lý các tình huống bất lợi.
Sự cẩn trọng trong giai đoạn này không chỉ giúp cây đứng vững và khỏe mạnh mà còn tạo tiền đề cho một chu kỳ sinh trưởng ổn định, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và chất lượng trái về sau.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
