Một trong những phản ứng mạnh mẽ nhất của cây khi bị tấn công là tự tổng hợp các hợp chất có tính kháng sinh, được gọi chung là phytoalexin. Đây là nhóm hoạt chất có khả năng ức chế mầm bệnh rất mạnh ở cấp độ mô – tế bào, thường chỉ xuất hiện khi cây bị kích thích đúng tín hiệu. Nói cách khác, phytoalexin không có sẵn trong cây như các protein cấu trúc hay enzyme phòng vệ, mà chỉ được “chế tạo” khi thực sự cần thiết – đúng lúc, đúng chỗ, đúng mục tiêu.
Category Archives: Kích thích sinh học
Trong sản xuất nông nghiệp, phản ứng đầu tiên khi thấy cây bị bệnh thường là tìm đến thuốc – cụ thể là các loại thuốc kháng sinh hoặc thuốc hóa học đặc trị. Đây là cách làm phổ biến và cũng từng mang lại hiệu quả nhất định trong các mô hình thâm canh truyền thống. Tuy nhiên, theo thời gian, những bất cập ngày càng bộc lộ: bệnh dễ tái phát, vi khuẩn kháng thuốc, hệ vi sinh vật có lợi bị phá vỡ, và dư lượng tồn lại trong nông sản gây ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng xuất khẩu
Một trong những hợp chất nổi bật trong xu hướng đó là Oligosaccharide – một chuỗi carbohydrate có nguồn gốc tự nhiên, hoạt động như một phân tử tín hiệu sinh học giúp kích hoạt hệ miễn dịch nội sinh của cây. Không phải là thuốc, cũng không phải phân bón, Oligosaccharide đóng vai trò như “người báo động sinh học” khiến cây tự tăng cường hàng rào bảo vệ mà không làm rối loạn sinh lý. Khả năng này giúp Oligosaccharide đặc biệt hữu ích trong các giai đoạn cây đang phục hồi sau tổn thương rễ, mới trồng, sau mưa, hoặc trước các thời điểm dễ bùng phát nấm bệnh. Việc hiểu rõ nguồn gốc, cơ chế và ứng dụng thực tế của Oligosaccharide sẽ mở ra một hướng tiếp cận mới trong quản lý bệnh và chăm sóc cây trồng hiện đại.
Biostimulant (chất kích thích sinh học) nổi lên như một xu hướng tất yếu. Khác với phân bón hay thuốc bảo vệ thực vật truyền thống, biostimulant hoạt động bằng cách kích hoạt các cơ chế sinh học tự nhiên trong cây, giúp cây trồng tăng cường sức sống, nâng cao khả năng hấp thu dinh dưỡng và chống chịu với điều kiện môi trường bất lợi.
Acid amin và peptide là một trong những nhóm biostimulant được sử dụng sớm nhất và rộng rãi nhất trên toàn thế giới.
Tuy nhỏ bé ở cấp độ phân tử, nhưng các acid amin lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong cây trồng: từ việc tái tạo tế bào, tổng hợp enzyme, cho đến điều hòa hormone sinh trưởng và phản ứng chống stress.
Một trong những nguyên nhân sâu xa của tình trạng đó là sự suy giảm hệ vi sinh vật có lợi trong đất. Đây là thành phần thường bị bỏ quên nhưng lại đóng vai trò quyết định trong khả năng hấp thu dinh dưỡng, phòng bệnh và điều hòa sinh lý của cây trồng. Khác với các loại phân bón hay thuốc bảo vệ thực vật, vi sinh vật có lợi không tác động trực tiếp lên cây mà hoạt động như một hệ miễn dịch sinh học trong lòng đất, hỗ trợ cây sống khỏe, phát triển bền và tự chống chọi với áp lực từ môi trường
Chất kích thích sinh trưởng tự nhiên – có nguồn gốc từ thực vật hoặc vi sinh vật – đang dần được xem là giải pháp bền vững. Các hoạt chất như brassinolide, triacontanol, gibberellin tự nhiên… không làm “ép phát triển”, mà điều hòa nhẹ nhàng quá trình ra hoa – nuôi trái – phục hồi sau stress, giúp cây tự ổn định sinh lý từ bên trong.
Brassinolide mang đến hướng tiếp cận bền vững hơn. Hoạt chất này không tạo ra phản ứng tăng trưởng “bộc phát”, mà điều chỉnh toàn diện các chu trình sinh học bên trong cây. Từ đó, giúp cây phục hồi sau stress, tăng hiệu suất quang hợp và nâng cao khả năng đậu trái trong giai đoạn chuyển pha sinh lý.
Không phải là phân bón, không phải là thuốc, Betaine đóng vai trò như người giữ ổn định áp suất thẩm thấu và chống mất cân bằng sinh lý trong tế bào. Nhờ vậy, cây có thể duy trì trạng thái sống bền vững ngay cả khi điều kiện môi trường thay đổi đột ngột. Sự tham gia của Betaine vào mạng lưới bảo vệ tế bào giúp nó trở thành một giải pháp hiệu quả trong các mô hình canh tác thông minh, tiết kiệm nước và giảm sử dụng hóa chất.
Trong thế giới các amino acid phục vụ cho cây trồng, Arginine nổi bật như một “nhà điều phối sinh trưởng” với khả năng thúc đẩy quá trình phân chia tế bào, kéo đọt và phát triển tán lá. Không chỉ là nguồn đạm nội sinh dồi dào, Arginine còn đóng vai trò như một mắt xích quan trọng trong hệ thống enzyme, hormone và quá trình trao đổi chất.