Trong điều kiện khí hậu ẩm ướt và mưa nhiều ở Việt Nam, các bệnh nấm như phấn trắng, gỉ sắt hay đốm lá thường xuyên xuất hiện và gây hại nặng cho cây trồng. Việc lựa chọn đúng hoạt chất có khả năng lưu dẫn và phổ tác dụng rộng là yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh hiệu quả. Trong số đó, Hexaconazole là một hoạt chất nổi bật, được sử dụng rộng rãi và tin tưởng trong sản xuất nông nghiệp.
Giới thiệu hoạt chất và nhóm hoạt chất
Hexaconazole là hoạt chất thuộc nhóm Triazole – nhóm thuốc trừ nấm có cơ chế ức chế quá trình tổng hợp sterol trong màng tế bào nấm. Đây là nhóm thuốc có khả năng lưu dẫn, thấm sâu vào mô cây và phát huy tác dụng từ bên trong. Hexaconazole thường có mặt trong các sản phẩm thương mại với hàm lượng từ 5% đến 10%, được đăng ký sử dụng trên nhiều loại cây trồng tại Việt Nam.
Cơ chế tác động
Hoạt chất này tác động bằng cách ức chế quá trình sinh tổng hợp ergosterol – một thành phần thiết yếu của màng tế bào nấm. Khi thiếu ergosterol, màng tế bào bị tổn thương, làm gián đoạn sự phát triển và sinh sản của nấm bệnh. Với khả năng lưu dẫn mạnh, Hexaconazole có thể bảo vệ cả những phần không tiếp xúc trực tiếp với thuốc, từ đó giảm thiểu công phun và tăng hiệu quả phòng trị.
Hexaconazole phòng và trị hiệu quả các bệnh do nấm nào?
Hexaconazole được đánh giá cao về hiệu quả phòng và trị nhiều loại nấm bệnh phổ biến trên cây trồng. Một số bệnh chính bao gồm:
- Phấn trắng (Erysiphe spp., Oidium spp.)
- Gỉ sắt (Puccinia spp.)
- Đốm nâu, đốm lá (Cercospora spp., Alternaria spp.)
- Thán thư (Colletotrichum spp.), đặc biệt hiệu quả khi kết hợp với các hoạt chất khác
Ngoài ra, Hexaconazole còn được sử dụng hỗ trợ trong một số tình huống có nấm tấn công ở vùng rễ hoặc thân cây.
Cây trồng phù hợp
Hoạt chất Hexaconazole được sử dụng rộng rãi trên nhiều loại cây trồng, bao gồm:
- Cây ăn trái như sầu riêng, xoài, cam, quýt, nhãn
- Cây công nghiệp như cà phê, hồ tiêu, cao su
- Rau màu như cà chua, dưa leo, ớt, cải bắp
- Cây lương thực như lúa, bắp
- Hoa kiểng như cúc, đồng tiền, lay ơn
Thời điểm sử dụng hiệu quả nhất
Hexaconazole phát huy tác dụng tốt nhất khi được sử dụng ở giai đoạn bệnh mới chớm xuất hiện. Việc xử lý sớm sẽ giúp hạn chế sự phát triển của bào tử nấm và bảo vệ phần mô khỏe còn lại của cây. Ngoài ra, thuốc cũng nên được sử dụng định kỳ sau những đợt mưa kéo dài hoặc khi điều kiện thời tiết thuận lợi cho nấm phát triển (ẩm độ cao, sương mù buổi sáng, thiếu ánh nắng).
Trong sản xuất thực tế, nhiều nhà vườn kết hợp Hexaconazole vào giai đoạn nuôi trái hoặc sau khi cắt tỉa cây, nhằm hạn chế các vết thương trở thành cửa ngõ cho nấm tấn công.
Lưu ý khi sử dụng
Hexaconazole là hoạt chất có hiệu lực mạnh, nhưng cần sử dụng đúng cách để tránh gây hại không mong muốn. Một số lưu ý khi sử dụng:
- Không sử dụng liên tục quá 2 lần trong một vụ để tránh hiện tượng kháng thuốc.
- Cần pha đúng liều lượng khuyến cáo, tránh pha đặc vì có thể gây xoăn lá hoặc cháy lá trên cây non.
- Nên luân phiên với các hoạt chất khác thuộc nhóm khác cơ chế, đặc biệt là các hoạt chất nhóm Strobilurin hoặc nhóm tiếp xúc như Mancozeb.
- Không phun Hexaconazole vào thời điểm nắng gắt hoặc ngay trước khi mưa để tránh giảm hiệu quả và gây sốc cây.
Một số tên thương mại phổ biến tại Việt Nam
Hiện nay trên thị trường Việt Nam, Hexaconazole có mặt trong nhiều sản phẩm uy tín. Một số sản phẩm thương mại phổ biến gồm:
- Anvil 5SC – của Syngenta – Xem tại Shopee
- Kexacon 10WP – của Công ty CP BVTV Sài Gòn (SPC)
- Hexavil 50SC – của Lộc Trời
- Vicarben 5SC – của Vipesco
Các sản phẩm này đều đã được kiểm nghiệm và sử dụng rộng rãi trên nhiều loại cây trồng, đặc biệt là cây ăn trái và rau màu.
Gợi ý luân phiên để tránh kháng thuốc
Để hạn chế tình trạng nấm kháng thuốc, nên luân phiên Hexaconazole với các hoạt chất có cơ chế khác như:
- Difenoconazole (nhóm Triazole, phổ rộng, hiệu lực cao)
- Trifloxystrobin hoặc Azoxystrobin (nhóm Strobilurin – ức chế hô hấp của nấm)
- Mancozeb, Chlorothalonil (nhóm tiếp xúc – bảo vệ bề mặt lá, ít nguy cơ kháng thuốc)
Luân phiên hợp lý giúp kéo dài hiệu quả của hoạt chất và giữ cho nấm bệnh không thích nghi được với một loại thuốc duy nhất.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
