Bài viết hướng dẫn các bước chăm sóc cây sầu riêng trong 30 ngày đầu sau trồng, bao gồm kỹ thuật tưới nước, bón phân và cố định cây. Đây là giai đoạn “cửa ải” đầu tiên, quyết định tỷ lệ sống và sức bật sinh trưởng của cây.
1️⃣ Tại sao 30 ngày đầu sau trồng là giai đoạn sống còn?
Khi vừa được đặt xuống mô trồng, cây sầu riêng bước vào giai đoạn “thử thách đầu tiên” – nơi mọi yếu tố như rễ, thân, lá và môi trường phải làm quen lại từ đầu. Trong 30 ngày đầu, cây chưa bén rễ hoàn toàn, khả năng hút nước – hấp thu dinh dưỡng rất kém, trong khi lại phải chống chọi với nắng, gió, sâu bệnh và thay đổi khí hậu. Đây chính là lúc dễ xảy ra hiện tượng:
- Chết rút (cây đứng ngọn, sau đó héo từ trong ra ngoài)
- Vàng lá – thối rễ do úng nước hoặc sốc đất
- Không phát đọt kéo dài, cây yếu, còi cọc
⚠️ Nếu không chăm đúng trong 30 ngày đầu, có thể dẫn đến:
- Mất 30–50% cây con sau trồng
- Phải trồng dặm, tốn thêm giống và công
- Cây phát triển không đều → ảnh hưởng mật độ tán, ra hoa về sau
- Cây yếu từ đầu → tăng nguy cơ sâu bệnh, chậm vào giai đoạn kinh doanh
✅ Ngược lại, nếu chăm tốt:
- Cây bén rễ sau 5–7 ngày, bắt đầu đâm đọt mạnh sau 2 tuần
- Lá non mở đều, tán phát triển cân đối
- Gốc chắc, ít phải cắm lại cọc
- Giảm rõ rệt hiện tượng chết cây, đứng cây
📌 Đây là giai đoạn nhà vườn không nên vội vàng nhưng cũng không được lơ là. Không tưới nhiều cũng chết, không tưới đủ cũng chết. Không bón sớm thì thiếu dinh dưỡng, bón sớm quá lại làm hỏng rễ.
2️⃣ Kỹ thuật tưới nước giai đoạn đầu
Tưới nước là yếu tố quan trọng nhất trong 30 ngày đầu sau khi trồng cây sầu riêng. Giai đoạn này, bộ rễ cây chưa phát triển hoàn chỉnh, chỉ hút nước được trong phạm vi bầu hoặc lớp đất mô gần gốc. Do đó, tưới quá ít cây héo – tưới quá nhiều cây thối rễ.
Tưới như thế nào là đúng?
7 ngày đầu:
- Tưới mỗi ngày 1 lần, vào sáng sớm hoặc chiều mát
- Lượng nước vừa đủ ẩm mặt mô và quanh bầu – không tưới ngập gốc
Tuần thứ 2–4:
- Giãn dần: 2–3 ngày/lần, tùy theo thời tiết và độ ẩm đất
- Khi trời mưa nhẹ, chỉ cần kiểm tra độ ẩm, không tưới thêm nếu đất còn ẩm
- Tưới nhẹ – đều – tập trung quanh gốc (đường kính 50–60cm)
Những sai lầm thường gặp khi tưới:
- Tưới buổi trưa nắng gắt: gây sốc nhiệt, cháy lá
- Tưới quá mạnh: xói đất, trôi mô, lộ rễ
- Tưới ngập mô hoặc tưới chiều tối: đất không thoát kịp → dễ sinh nấm
- Tưới trực tiếp lên ngọn non: đọt non yếu, dễ thối – hỏng đỉnh sinh trưởng
Kết hợp tưới phân – dưỡng rễ giai đoạn đầu
- Từ ngày thứ 5 trở đi, mỗi tuần 1 lần tưới phân kích rễ nhẹ, ví dụ:
- Humic, Amino acid, Rong biển pha loãng
- Trichoderma + EM gốc (vi sinh có lợi)
- Pha loãng đúng liều, tưới quanh mô, không đổ trực tiếp vào thân
Mẹo kiểm tra độ ẩm mô:
- Lấy 1 nắm đất ở rìa mô, bóp nhẹ:
- Kết dính nhẹ nhưng không rỉ nước → ẩm vừa
- Khô, tơi – đất rã ngay → cần tưới
- Bóp ra nước, đất nhão → quá ẩm → ngưng tưới 1–2 ngày
3️⃣ Bón phân giai đoạn đầu: vừa đủ – an toàn
Trong 30 ngày đầu sau trồng, cây sầu riêng chưa cần nhiều phân bón. Nhưng nếu không có dinh dưỡng nền tảng, cây sẽ phát đọt chậm, lá nhỏ – nhạt màu, dễ bị còi cọc. Ngược lại, nếu bón sai loại, sai liều, cây có thể bị “ngộ độc rễ”, thối gốc và chết đứng. Do đó, nguyên tắc quan trọng nhất là: bón ít – bón đúng loại – bón an toàn.
Khi nào bắt đầu bón phân?
- Từ tuần thứ 2 trở đi (sau khi cây bắt đầu bén rễ, lá không héo)
- Có thể quan sát cây: nếu đã bật đọt non, lá mở xanh đều → bắt đầu bón nhẹ
Loại phân nên sử dụng giai đoạn đầu:
Tránh dùng những loại phân sau:
- Phân hóa học hạt (NPK mạnh) trong 30 ngày đầu → dễ cháy rễ
- Phân gà chưa ủ hoai kỹ → sinh nhiệt, gây sốc hữu cơ
- Phân bón lá dạng mạnh → nếu cây chưa ra đọt hoặc đọt yếu, dễ gây xoăn lá – thối đọt
Cách bón phân đúng kỹ thuật:
- Bón cách gốc 20–30cm, không rải sát thân
- Nếu bón phân khô → xới nhẹ đất bề mặt trước khi bón
- Nếu tưới phân nước → tưới quanh mô, tránh đổ lên cổ rễ
💡 Mẹo: Nên kết hợp phân hữu cơ + Trichoderma + ít phân tan chậm để đảm bảo dinh dưỡng, vừa nuôi rễ vừa phòng nấm hiệu quả.
4️⃣ Cắm cọc giữ cây – hạn chế đổ gốc
Sau khi trồng, cây sầu riêng có thời gian từ 2–4 tuần để bén rễ. Trong thời gian đó, nếu gặp gió mạnh, mưa lớn hoặc tưới nước không đều, cây dễ bị lung lay – lệch gốc – bật rễ, ảnh hưởng đến khả năng phát triển sau này. Việc cắm cọc cố định cây là thao tác nhỏ nhưng giúp giữ vững cây trong giai đoạn yếu ớt nhất.
Khi nào cần cắm cọc?
- Ngay sau khi trồng xong, trước khi tưới nước lần đầu
- Đặc biệt cần thiết với:
- Cây trồng trên mô cao
- Cây có thân dài, tán lệch
- Vùng có gió mạnh hoặc đất tơi
Cọc như thế nào là phù hợp?
Buộc cây vào cọc đúng cách
- Dùng dây vải mềm, dây nilon dẻo hoặc dây dù
- Buộc theo hình số 8 giữa cây và cọc → tạo độ linh hoạt, không siết thân
- Không dùng dây kẽm, dây quá cứng → gây tổn thương thân cây khi gió lắc
- Định kỳ kiểm tra sau mưa hoặc gió lớn, thay dây nếu bị lỏng hoặc siết chặt
Khi nào tháo cọc?
- Sau 1–1.5 tháng, khi cây đã ra đọt mạnh, gốc bám chắc mô
- Có thể lắc nhẹ thân cây, nếu không lay gốc → tháo dần cọc
- Nếu vào mùa mưa kéo dài → giữ cọc lâu hơn, đến khi cây thật sự ổn định
5️⃣ Một số lưu ý bổ sung trong 30 ngày đầu
Bên cạnh việc tưới, bón và cắm cọc, 30 ngày đầu sau trồng cũng là giai đoạn mà mọi thao tác nhỏ đều có thể ảnh hưởng đến sự sống còn của cây. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp cây phát triển thuận lợi, giảm thiểu rủi ro ngay từ đầu.
Không làm cỏ sát gốc trong 2 tuần đầu
- Rễ cây mới trồng rất yếu, ăn nông sát mặt mô
- Dùng cuốc hoặc dao làm cỏ sát gốc có thể làm đứt rễ non hoặc xới bật gốc
- Nên nhổ tay cỏ quanh gốc nhẹ nhàng, chỉ phát cỏ xa ngoài bồn gốc
Phủ gốc giữ ẩm – giảm xói mòn mô
- Dùng rơm khô, cỏ khô, trấu sống, trấu hun hoặc mụn dừa đã xử lý
- Trải lớp phủ dày 3–5cm quanh gốc, cách thân cây 10–15cm để tránh đọng ẩm
- Giữ ẩm đất tốt, hạn chế tưới liên tục, đồng thời chống cỏ dại
Quan sát đọt non – theo dõi sức khỏe cây
- Sau 7–10 ngày, cây khỏe sẽ bắt đầu nhú đọt non màu hồng, nâu nhạt hoặc tím đỏ (tùy giống)
- Nếu sau 2 tuần không thấy đọt → kiểm tra rễ có bị úng, thối hoặc khô không
- Đọt ra nhưng quăn, vàng hoặc thối đọt → có thể do sốc phân, thừa nước hoặc thiếu vi sinh
Không thay đổi chế độ chăm sóc đột ngột
- Ví dụ: đang tưới mỗi ngày → ngưng hẳn đột ngột sẽ làm cây sốc
- Đang dùng phân hữu cơ → không đột ngột đổi sang NPK mạnh
- Cần chuyển từ từ – tăng dần liều hoặc giãn dần thời gian
Kết luận
30 ngày đầu sau trồng là thời điểm “dễ gãy nhưng dễ gầy dựng”. Chăm tốt giai đoạn này giúp cây bật rễ nhanh, ra đọt sớm, phát triển khỏe. Chỉ cần đúng nước – đủ dinh dưỡng – giữ vững gốc – quan sát kỹ, cây sẽ vượt qua giai đoạn nhạy cảm và bước vào giai đoạn kiến thiết cơ bản thuận lợi.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
