1️⃣ Cây dâu tằm – Từ tơ lụa đến trái cây dinh dưỡng
Dâu tằm là loại cây có lịch sử lâu đời tại Việt Nam, gắn liền với nghề trồng dâu – nuôi tằm – ươm tơ truyền thống. Trước đây, cây dâu chủ yếu được trồng để lấy lá nuôi tằm, phục vụ ngành tơ lụa. Nhưng trong những năm gần đây, trái dâu tằm ngày càng được quan tâm nhờ hương vị độc đáo và giá trị dinh dưỡng cao – giàu anthocyanin, vitamin C, chất chống oxy hóa.

Ngoài giá trị nông nghiệp, cây dâu tằm còn có nhiều ứng dụng trong dược liệu, thực phẩm và du lịch sinh thái. Đây là cây trồng linh hoạt, có thể thu lá, trái, thân – thích hợp với mô hình kinh tế hộ gia đình hoặc trang trại trải nghiệm.

2️⃣ Điều kiện sinh thái phù hợp để trồng dâu tằm
Cây dâu tằm ưa khí hậu ấm – mát, có khả năng thích nghi rộng, sinh trưởng nhanh và phục hồi mạnh sau khi cắt lá.

Khí hậu

Nhiệt độ thích hợp: 20 – 30°C

Lượng mưa: 1.000 – 2.500 mm/năm

Ưa sáng – có thể trồng xen dưới tán cây thưa

Có thể trồng ở vùng đồng bằng, trung du hoặc cao nguyên

💡 Lưu ý: Tránh trồng dâu ở vùng trũng hay ngập úng kéo dài vì cây dễ bị thối rễ. Những vùng quá lạnh hoặc sương muối thường làm cây rụng lá sớm.

Đất đai

Thích hợp: đất thịt pha, đất phù sa, đất đỏ bazan – thoát nước tốt

pH đất: từ 5.5 – 6.5

Cây chịu hạn tương đối tốt, nhưng cần nước ổn định để cho trái và lá chất lượng cao

💡 Lưu ý: Nếu trồng để lấy trái, cần đầu tư thêm phân bón hữu cơ và trung vi lượng như Bo, Canxi để trái to, mọng nước và không bị rụng sớm.

3️⃣ Các vùng trồng dâu tằm trọng điểm tại Việt Nam

Lâm Đồng (Bảo Lộc, Đức Trọng): Vùng trồng dâu nuôi tằm truyền thống, hiện đang phát triển mạnh mô hình dâu trái kết hợp du lịch sinh thái

Bắc Giang, Lạng Sơn, Tuyên Quang: Trồng dâu tằm phục vụ nghề nuôi tằm – lấy tơ ở miền Bắc

Đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ: Trồng dâu tằm rải rác trong mô hình VAC

TP. Hồ Chí Minh – Long An – Đồng Nai: Mô hình trồng dâu trái kết hợp chế biến nước ép, mứt, siro

4️⃣ Tiềm năng kinh tế và xu hướng thị trường

Lá dâu: Thu hoạch liên tục 6–8 lứa/năm nếu nuôi tằm – có thể thu hàng tấn lá mỗi hecta

Trái dâu: Được tiêu thụ mạnh trong mùa chín (tháng 2 – 4 âm lịch), giá cao nếu đạt tiêu chuẩn làm siro, mứt, rượu hoặc đông lạnh xuất khẩu

Thân – vỏ rễ – lá non: Có giá trị dược liệu trong Đông y, hỗ trợ huyết áp, thanh nhiệt, an thần

Nhiều mô hình kết hợp trồng dâu – trải nghiệm hái trái – chế biến tại chỗ đang được phát triển mạnh tại Lâm Đồng và miền Bắc

5️⃣ Kết luận
Cây dâu tằm là cây trồng “đa dụng – đa hướng phát triển”: có thể lấy lá, lấy trái, làm dược liệu, phát triển du lịch và phục vụ ngành công nghiệp thực phẩm. Với chi phí đầu tư thấp, khả năng thích nghi rộng và chu kỳ khai thác lâu dài, dâu tằm phù hợp cho cả sản xuất hàng hóa lẫn mô hình nông nghiệp trải nghiệm.

Trong các bài viết tiếp theo, chúng tôi sẽ cùng bạn khám phá các giống dâu phổ biến (dâu trắng, dâu trái tím, dâu tam hường…), kỹ thuật trồng – chăm sóc – thu hoạch trái, cách cắt tỉa để lấy lá nuôi tằm, và công thức làm siro – mứt – rượu dâu chuẩn tại vườn.