1️⃣ Cây mận (mận mơ) – “Lộc xuân miền núi” vừa đẹp cảnh, vừa ngọt trái
Mận (hay mận mơ, mận hậu) là tên gọi chung cho một số giống thuộc loài Prunus salicina, thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae). Đây là cây ăn trái lụi đông – trổ hoa mùa xuân – cho trái vào đầu hè, được trồng nhiều ở các tỉnh vùng núi phía Bắc như Sơn La, Lào Cai, Hà Giang.
Cây mận không chỉ tạo ra những vườn hoa trắng bạt ngàn đầu năm, mà còn mang lại nguồn thu lớn nhờ trái chín mọng nước, giòn ngọt, có thể ăn tươi hoặc chế biến thành siro, ô mai, mứt, rượu mận. Các đặc sản như mận hậu Mộc Châu, mận tam hoa Bắc Hà đã trở thành thương hiệu nông sản nổi bật của miền núi phía Bắc.
2️⃣ Điều kiện sinh thái phù hợp để trồng mận
Mận là cây ôn đới – cận ôn đới, cần mùa đông lạnh và mùa hè mát mẻ, thích hợp ở vùng núi cao hoặc trung du khí hậu mát.
Khí hậu
Nhiệt độ lý tưởng: 10 – 25°C
Cần nhiệt độ lạnh mùa đông để phá ngủ nghỉ và phân hóa mầm hoa
Trổ hoa vào tháng 1–2 (sau Tết), thu hoạch từ tháng 5 – 7
Không phù hợp khí hậu nóng ẩm quanh năm hoặc nơi có nhiệt độ đêm cao
💡 Lưu ý: Nếu không đủ lạnh vào mùa đông, cây sẽ ra hoa ít, đậu trái kém – ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất.
Đất đai
Phù hợp: đất đỏ bazan, đất phù sa cổ, đất thịt nhẹ vùng đồi cao
pH đất: 5.5 – 6.5
Cần tầng canh tác sâu >50 cm, thoát nước tốt
💡 Lưu ý: Tránh trồng ở vùng đất trũng, dễ úng. Mận phù hợp với địa hình dốc thoai thoải, có hệ thống thoát nước tự nhiên tốt.
3️⃣ Các vùng trồng mận trọng điểm tại Việt Nam
Sơn La (Mộc Châu, Yên Châu): Vùng trồng mận lớn nhất cả nước – nổi tiếng với mận hậu chín muộn, quả to, ngọt
Lào Cai (Bắc Hà): Nổi bật với mận tam hoa – giòn, chua thanh, ruột dày – là nguyên liệu cho nhiều sản phẩm chế biến
Lạng Sơn, Hà Giang, Lai Châu: Phát triển vườn mận kết hợp du lịch sinh thái và sản phẩm OCOP vùng cao
Đà Lạt (Lâm Đồng): Một số nơi đang thử nghiệm trồng mận Nhật – trái to, chín sớm, giá trị cao
4️⃣ Tiềm năng kinh tế và xu hướng thị trường
Mận bắt đầu cho trái ổn định từ năm thứ 3 trở đi, năng suất 10 – 15 tấn/ha, có thể đạt 20 tấn nếu chăm tốt
Giá bán tại vườn: 15.000 – 35.000 đ/kg (mận thường), 40.000 – 70.000 đ/kg (mận hậu loại 1)
Mận được tiêu thụ mạnh dưới dạng tươi và chế biến thành ô mai, rượu mận, mận sấy dẻo – tăng giá trị gấp 2–5 lần
Mận hậu Mộc Châu đã được cấp giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý, mở rộng thị trường trong và ngoài nước
Xu hướng phát triển: du lịch trải nghiệm mùa mận + sản phẩm OCOP + liên kết hợp tác xã
5️⃣ Kết luận
Mận là cây ăn trái “đặc sản vùng cao” – vừa mang giá trị nông sản, vừa có giá trị cảnh quan và du lịch. Để khai thác hiệu quả tiềm năng này, cần chọn giống phù hợp từng vùng khí hậu, chăm sóc theo hướng hữu cơ, liên kết chuỗi tiêu thụ và đẩy mạnh chế biến sâu.
Trong các bài viết tiếp theo, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu quy trình trồng – cắt tỉa – xử lý ra hoa đồng loạt, cách phòng ngừa sâu bệnh (sâu đục trái, thán thư, rỉ sắt), công nghệ bảo quản sau thu hoạch và mô hình vườn mận kết hợp du lịch trải nghiệm.