Cải tạo đất nhiễm phèn – Bí quyết cho vụ mùa bội thu

cai tao dat phen
22
Th5

Đất nhiễm phèn là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến năng suất cây trồng, đặc biệt ở các khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin về cách cải tạo đất nhiễm phèn hiệu quả, giúp bạn đạt được vụ mùa bội thu.

Đất nhiễm phèn là gì?

Đất nhiễm phèn là loại đất có chứa nhiều ion sunfat (SO42-) và có độ pH thấp (thường dưới 5.5). Loại đất này thường gặp ở các khu vực ven biển, đồng bằng sông Cửu Long và một số vùng trũng.

dat phen

Đặc điểm của đất nhiễm phèn:

  • Độ pH thấp: Do sự tích tụ của axit sunfuric, pH của đất phèn thường dưới 5.5, không phù hợp cho đa số cây trồng.
  • Hàm lượng độc tố cao: Đất phèn chứa nhiều ion Fe2+, Al3+ và Mn2+ ở mức độc hại, ảnh hưởng đến sự phát triển của rễ cây.
  • Tình trạng sụt lún, cằn cỗi: Đất phèn thường bị sụt lún, cằn cỗi, thiếu hụt dinh dưỡng và khả năng giữ nước kém.

Nguyên nhân hình thành đất nhiễm phèn:

  • Quá trình oxy hóa phèn tiềm tàng: Pyrit (FeS2) trong đất bị oxy hóa tạo ra axit sunfuric, làm giảm pH và tăng độc tố trong đất.
  • Nước biển xâm nhập: Nước biển xâm nhập vào đất liền mang theo muối sunfat, góp phần hình thành đất phèn.
  • Lượng mưa cao: Lượng mưa cao làm cho axit sunfuric trong đất tích tụ, dẫn đến tình trạng nhiễm phèn.

Ảnh hưởng của đất nhiễm phèn:

  • Hạn chế sự phát triển của cây trồng: Đất phèn ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng của cây, khiến cây còi cọc, năng suất thấp.
  • Gây độc cho cây: Nồng độ ion Fe2+, Al3+ cao trong đất phèn gây hại cho bộ rễ và cản trở sự sinh trưởng của cây.
  • Giảm đa dạng sinh học: Đất phèn chỉ thích hợp cho một số ít loài cây trồng chịu phèn, làm giảm đa dạng sinh học trong khu vực.

Biện pháp cải tạo đất nhiễm phèn

Biện pháp thủy lợi

cai tao phen bang nuoc

Biện pháp thủy lợi đóng vai trò quan trọng trong việc cải tạo đất nhiễm phèn. Mục đích chính của các biện pháp này là điều tiết lượng nước trong đất, rửa trôi các chất độc hại và hạ thấp mực nước ngầm, giúp cải thiện môi trường đất cho cây trồng phát triển tốt hơn. Dưới đây là một số biện pháp thủy lợi thường áp dụng trong cải tạo đất nhiễm phèn:

  • Hệ thống mương máng, kênh tưới tiêu: Xây dựng hệ thống mương máng, kênh tưới tiêu để chủ động điều tiết lượng nước trong đất. Hệ thống này giúp rửa phèn, hạ thấp mực nước ngầm và cung cấp nước tưới cho cây trồng.
  • Tưới nước rửa phèn: Tưới nước nhiều lần để rửa trôi các ion độc hại như Fe2+, Al3+ và SO42- ra khỏi đất. Áp dụng biện pháp tưới nước rửa phèn kết hợp với bón vôi để tăng hiệu quả cải tạo.
  • Thoát nước: Xây dựng hệ thống thoát nước để tránh tình trạng ngập úng, giúp hạ thấp mực nước ngầm. Hệ thống thoát nước cần được bảo trì thường xuyên để đảm bảo hoạt động hiệu quả.
  • Cống đập: Xây dựng cống đập để ngăn nước mặn xâm nhập vào đất liền, bảo vệ đất trồng khỏi tình trạng nhiễm phèn. Cống đập cần được vận hành và bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng.

Ngoài ra, cần lưu ý một số điểm sau khi áp dụng biện pháp thủy lợi:

  • Kết hợp với các biện pháp cải tạo khác: Biện pháp thủy lợi cần được kết hợp với các biện pháp cải tạo khác như bón vôi, bón phân hữu cơ, trồng cây chịu phèn để đạt hiệu quả cao nhất.
  • Tuân thủ quy tắc vận hành: Cần tuân thủ quy tắc vận hành hệ thống thủy lợi để đảm bảo hiệu quả cải tạo và tránh gây hại cho môi trường.
  • Giám sát và điều chỉnh: Cần thường xuyên giám sát tình trạng đất và điều chỉnh biện pháp thủy lợi cho phù hợp.

Biện pháp canh tác

cai tao dat phen bang voi

Bên cạnh biện pháp thủy lợi, biện pháp canh tác cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải tạo đất nhiễm phèn. Các biện pháp canh tác hợp lý sẽ giúp nâng cao độ phì nhiêu cho đất, tạo môi trường thuận lợi cho cây trồng phát triển. Dưới đây là một số biện pháp canh tác hiệu quả trong cải tạo đất nhiễm phèn:

  • Lựa chọn giống cây trồng: Lựa chọn các giống cây trồng phù hợp với điều kiện đất phèn như lúa chịu phèn, dứa, chuối, bưởi,… Các giống cây này có khả năng chịu đựng được môi trường chua và độc hại trong đất phèn.
  • Làm đất: Cày sâu, bừa kỹ để giúp đất tơi xốp, tăng khả năng thoát nước và trao đổi khí. Lên luống cao để hạn chế tình trạng úng nước, giúp rễ cây phát triển tốt hơn.
  • Bón vôi: Bón vôi để khử chua, tăng pH, giảm độc tố trong đất. Lượng vôi bón tùy thuộc vào mức độ phèn của đất.
  • Bón phân: Bón phân hữu cơ vi sinh để cải thiện độ phì nhiêu, tăng độ tơi xốp cho đất. Bón phân NPK theo đúng hướng dẫn để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây trồng.
  • Tưới nước: Tưới nước hợp lý, tránh tình trạng tưới quá nhiều hoặc quá ít. Tưới nước vào sáng sớm hoặc chiều mát để hạn chế sự bốc hơi.
  • Phòng trừ sâu bệnh: Sử dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh tổng hợp (IPM) để hạn chế sử dụng hóa chất. Sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, an toàn cho môi trường.

Cải tạo đất nhiễm phèn là một công việc cần sự kiên trì và nỗ lực. Việc áp dụng các biện pháp cải tạo phù hợp sẽ giúp bà con nông dân nâng cao năng suất và hiệu quả sử dụng đất, góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững.

 

⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:

Đức Nghĩa