Cây cà phê có thể mắc bệnh trong nhiều giai đoạn khác nhau của quá trình phát triển với nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc nhận biết dấu hiệu cũng như cách để điều trị và phòng ngừa có thể giúp cây chống lại bệnh và hồi phục nhanh chóng. Dưới đây là một số bệnh thường gặp ở cây cà phê
Bệnh thán thư (Coffee trunk disease)
Bệnh thán thư (Coffee trunk disease) là một bệnh gây tổn thương trên cây cà phê. Nó được gây ra bởi một loại nấm có tên là Gibberella xylarioides (trước đây được biết đến với tên gọi Fusarium xylarioides). Bệnh thán thư tác động lên thân cây và gây ra các mảng thán thư màu đen trên bề mặt thân cây. Nấm xâm nhập vào hệ thống mạch cây và làm tắc nghẽn sự lưu thông chất dinh dưỡng, gây suy yếu và chết từng phần hoặc toàn bộ cây. Bệnh thán thư có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho cây cà phê và ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của quả. Để kiểm soát bệnh thán thư, cần thực hiện các biện pháp như cắt tỉa và loại bỏ các phần cây bị nhiễm bệnh, sử dụng thuốc trừ nấm và duy trì một môi trường nuôi trồng cây cà phê lành mạnh và không thuận lợi cho sự phát triển của nấm.
Bệnh rỉ sắt (Coffee leaf rust)
Bệnh rỉ sắt (Coffee leaf rust) là một bệnh phổ biến trên cây cà phê gây tổn hại đáng kể. Nó được gây ra bởi một loại nấm có tên khoa học là Hemileia vastatrix. Bệnh rỉ sắt tấn công lá cây cà phê và gây ra các vết rỉ màu nâu đỏ trên mặt trên của lá. Dấu hiệu chính của bệnh là sự mất màu, héo và rụng lá.
Bệnh rỉ sắt truyền nhiễm qua giọt nước, gió và tiếp xúc trực tiếp giữa các cây cà phê. Nếu không được kiểm soát, bệnh có thể gây suy yếu cây cà phê, giảm năng suất và chất lượng của quả.
Bệnh nấm hồng (Coffee berry disease)
Bệnh nấm hồng (Coffee berry disease) là một bệnh phổ biến gây tổn hại đáng kể cho cây cà phê. Nó được gây ra bởi nấm Colletotrichum kahawae. Bệnh nấm hồng tác động chủ yếu lên quả cây cà phê và gây ra các vết nấm màu hồng hoặc nâu trên quả.
Dấu hiệu chính của bệnh nấm hồng bao gồm các vết bị nhiễm nấm trên quả, một mảng màu hồng hoặc nâu với biên rõ ràng. Khi quả chín, mảng nấm sẽ phát triển và phủ kín toàn bộ quả, gây hư hại và mục nát quả cây cà phê.
Bệnh nấm hồng thường lan truyền qua tiếp xúc trực tiếp giữa các quả cà phê hoặc qua côn trùng. Điều kiện ẩm ướt và ấm áp thường tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của nấm.
Thán thư đỏ (Coffee berry borer)
Thán thư đỏ (Coffee berry borer) không phải là một bệnh, mà là một loại côn trùng gây hại cho cây cà phê. Con côn trùng này có tên khoa học là Hypothenemus hampei và là một loài cánh cứng trong họ Scolytidae.
Coffee berry borer là loại ký sinh trùng nhỏ gặm nhấm các quả cà phê. Con côn trùng này tạo lỗ và xâm nhập vào quả cà phê chưa chín, sau đó đẻ trứng và sống trong quả. Khi ấu trùng phát triển, chúng gây hư hại và làm giảm chất lượng và năng suất của quả cà phê.
Dấu hiệu của bệnh thán thư đỏ bao gồm các lỗ nhỏ trên quả cà phê, sự mất màu và giảm kích thước của quả, và phần bên trong quả bị ăn mục.
Bệnh nấm khô (Coffee wilt disease)
Bệnh nấm khô (Coffee wilt disease), còn được gọi là bệnh khô cà phê, là một bệnh nghiêm trọng trên cây cà phê. Bệnh này được gây ra bởi nấm Verticillium albo-atrum và Verticillium dahliae.
Bệnh nấm khô xâm nhập vào hệ thống mạch nước của cây cà phê, gây tắc nghẽn và suy yếu cấu trúc và chức năng của cây. Dấu hiệu ban đầu của bệnh bao gồm héo và vàng lá, sau đó cây mất sức và chết từ từ.
Bệnh nấm khô lan truyền qua đất và có thể xâm nhập vào cây cà phê qua các vết thương trên rễ hoặc từ hạt giống nhiễm bệnh. Điều kiện đất ẩm ướt và nhiệt độ mát là thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của nấm.
Bệnh đen tàn (Coffee black rot)
Bệnh đen tàn (Coffee black rot) là một bệnh phổ biến trên cây cà phê. Nó được gây ra bởi một số loại nấm trong chi Botryosphaeria như Botryosphaeria spp., Lasiodiplodia spp., và Diaporthe spp. Bệnh đen tàn tấn công cành, thân và quả của cây cà phê. Nấm xâm nhập vào các phần cây đã bị tổn thương, gây ra các vết thối, đen và sần trên bề mặt. Quả cà phê bị ảnh hưởng có thể bị thối và mục nát, gây thiệt hại nghiêm trọng cho năng suất và chất lượng của quả.
Điều kiện môi trường ẩm ướt và ấm áp là thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của nấm đen tàn. Bệnh có thể lan truyền qua tiếp xúc trực tiếp giữa các cây cà phê hoặc qua vết thương do côn trùng hoặc hư hại do thời tiết.
Hi vọng rằng bài viết này có thể giúp bà con nông dân hiểu hơn về một số bệnh thường gặp ở cây cà phê. Mời quý cô bác, anh chị tham gia nhóm tại Facebook để trao đổi, chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp: https://www.facebook.com/groups/6441565519262518
