Ra hoa là một trong những giai đoạn quan trọng nhất trong toàn bộ chu kỳ sinh trưởng của cây cà chua. Đây không chỉ là bước chuyển tiếp từ sinh trưởng sang sinh thực mà còn là tiền đề trực tiếp quyết định đến năng suất và chất lượng trái. Trong thực tế canh tác, nhiều nhà vườn thường lo ngại rằng việc can thiệp bằng phân bón lá vào thời điểm này có thể ảnh hưởng đến khả năng thụ phấn hoặc gây rụng hoa sinh lý. Tuy nhiên, cũng có không ít mô hình lại khẳng định hiệu quả tích cực nếu biết sử dụng đúng cách.
Vậy có nên phun phân bón lá khi cà chua đang ra hoa hay không? Câu trả lời không đơn giản là “có” hay “không”, mà cần được lý giải dựa trên sinh lý cây trồng, nhu cầu dinh dưỡng ở giai đoạn nhạy cảm này và cách lựa chọn sản phẩm phù hợp.
Giai đoạn ra hoa – thời điểm “vàng” nhưng cũng dễ nhạy cảm
Sau giai đoạn sinh trưởng mạnh về thân lá, cây cà chua bước vào quá trình phân hóa mầm hoa, hình thành nụ và chuẩn bị nở. Đây là thời điểm cây cần tái phân bố năng lượng, ưu tiên vận hành các quá trình sinh lý liên quan đến sinh sản thay vì tiếp tục kéo đọt hay ra lá mới.
Tuy nhiên, giai đoạn ra hoa cũng là lúc cây trở nên nhạy cảm hơn bao giờ hết:
- Biến động thời tiết như nóng đột ngột, mưa dầm, gió mạnh có thể làm rụng hoa.
- Thiếu vi lượng như Bo hoặc Canxi sẽ khiến quá trình hình thành phấn, ống phấn, thụ tinh bị gián đoạn.
- Dinh dưỡng mất cân đối (ví dụ đạm quá cao) dễ gây hiện tượng “phát đọt lấn hoa”, hoa nhỏ, khó đậu trái.
Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc hỗ trợ cây bằng dinh dưỡng bổ sung kịp thời và đúng cách. Trong đó, phân bón lá là một lựa chọn đáng cân nhắc, nhưng cần hiểu rõ mục tiêu và cách sử dụng để tránh gây phản tác dụng.
📌 Gợi ý đọc thêm: [Cơ chế đậu trái cà chua và yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ đậu quả]
Có nên phun phân bón lá trong giai đoạn ra hoa?
Câu trả lời là CÓ, nhưng cần áp dụng một cách có chọn lọc và thận trọng. Phun phân bón lá vào đúng thời điểm và đúng loại có thể mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cây cà chua trong giai đoạn ra hoa:
- Bổ sung vi lượng thiết yếu như Bo, Canxi, Kẽm… giúp hình thành ống phấn, ổn định mô tế bào, tăng tỷ lệ đậu quả.
- Cung cấp năng lượng nhanh chóng thông qua các acid amin hoặc carbohydrate sinh học, hỗ trợ cây vượt qua giai đoạn chuyển đổi sinh lý.
- Cân bằng nội môi khi cây đang chịu tác động từ thời tiết khắc nghiệt hoặc mất cân đối dinh dưỡng từ gốc.
Tuy nhiên, nếu phun sai thời điểm hoặc dùng sai loại phân, tác dụng có thể ngược lại:
- Phun đúng lúc hoa đang nở rộ dễ làm hỏng nhụy, ảnh hưởng khả năng thụ phấn.
- Dùng phân có nồng độ đạm cao làm lệch pha sinh trưởng, dẫn đến rụng hoa, kéo đọt lấn áp phát hoa.
- Kết hợp với thuốc bảo vệ thực vật có tính nóng sẽ làm tăng nguy cơ cháy lá, sốc sinh trưởng.
Vì vậy, quyết định có phun hay không không chỉ nằm ở nhu cầu của cây, mà còn phụ thuộc vào khả năng kiểm soát kỹ thuật phun của người canh tác.
Những thành phần nên có trong phân bón lá giai đoạn ra hoa
Trong thời điểm cây cà chua đang hình thành và nở hoa, nhu cầu về vi lượng và hormone điều hòa sinh trưởng tăng cao, nhưng cây lại dễ bị giới hạn khả năng hút dinh dưỡng từ rễ do điều kiện thời tiết hoặc pH đất không thuận lợi. Phân bón lá có thành phần phù hợp sẽ giúp bổ sung kịp thời các yếu tố sau:
Bo (Boron)
Tham gia vào quá trình hình thành và phát triển ống phấn. Bo giúp tăng khả năng di chuyển phấn từ nhị đến nhụy, nâng cao tỷ lệ đậu trái. Thiếu Bo là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến hoa rụng sớm dù cây khỏe.
Canxi (Ca)
Ổn định cấu trúc thành tế bào, giảm tình trạng rối loạn sinh lý dẫn đến rụng hoa. Ngoài ra, Canxi còn hỗ trợ vận chuyển dinh dưỡng trong mô, đặc biệt quan trọng trong điều kiện cây bị stress.
Kali (K)
Cung cấp năng lượng cho các quá trình trao đổi chất. Kali giúp điều hòa áp suất thẩm thấu, tăng khả năng hút nước và dinh dưỡng, giảm hiện tượng co rút mô trong điều kiện nóng ẩm.
Amino Acid và Peptide sinh học
Giúp cây phục hồi nhanh khi gặp stress (nhiệt, hạn, úng), đồng thời thúc đẩy hoạt động của enzyme nội sinh liên quan đến ra hoa – đậu trái.
Chiết xuất sinh học nhẹ như tảo biển hoặc humic
Điều hòa sinh trưởng tự nhiên, kích hoạt hormone sinh lý nội sinh (auxin, cytokinin) mà không gây lệch pha phát triển như các chất điều hòa tổng hợp.
📌 Gợi ý đọc thêm: [Bo chelate là gì và khi nào nên dùng trong vườn cà chua?]
Cách phun phân bón lá đúng cách trong giai đoạn ra hoa
Việc phun phân bón lá trong giai đoạn cây ra hoa chỉ phát huy hiệu quả nếu thực hiện đúng kỹ thuật. Dưới đây là những nguyên tắc quan trọng cần lưu ý:
Tránh phun trực tiếp lên hoa đang nở
Hoa cà chua rất nhạy cảm với hơi nước, áp lực phun mạnh hoặc các chất có hoạt tính sinh học cao. Việc phun trúng hoa đang nở có thể gây hỏng nhụy, ảnh hưởng đến thụ phấn và làm giảm tỷ lệ đậu trái.
Thời điểm phun lý tưởng
Nên phun vào lúc sáng sớm (trước 9h) hoặc chiều mát (sau 4h30) để tránh bay hơi nhanh và hạn chế gây sốc nhiệt. Lúc này, khí khổng mở rộng giúp cây hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn.
Phun vào mặt dưới lá, cuống hoa và thân non
Đây là những vùng mô có khả năng hấp thu mạnh, vừa tránh làm tổn thương hoa, vừa đảm bảo dinh dưỡng đi vào hệ mạch của cây nhanh chóng.
Pha đúng liều, không phối chung với thuốc BVTV có tính nóng hoặc phân lân cao
Dư lượng lân hoặc các chất có tính acid mạnh dễ gây kết tủa hoặc làm cháy mô mềm. Nếu cần kết hợp, phải kiểm tra độ tương hợp và thử nghiệm trên quy mô nhỏ trước.
Duy trì tần suất nhẹ – đều
Thay vì phun dày với liều cao trong 1 lần, nên chia nhỏ thành 2–3 lần phun cách nhau 3–4 ngày, giúp cây hấp thu tốt và hạn chế tình trạng thừa chất.
📌 Gợi ý đọc thêm: [Cách phun bổ sung Bo qua lá đúng cách]
Những sai lầm cần tránh khi phun phân bón lá cho cà chua lúc ra hoa
Dù phân bón lá có thể hỗ trợ tích cực cho quá trình ra hoa và đậu trái, nhưng nếu sử dụng không đúng cách, không ít nhà vườn đã gặp phải những hậu quả không mong muốn. Dưới đây là một số sai lầm phổ biến:
Phun vào thời điểm nắng gắt hoặc độ ẩm không khí thấp
Khi trời nắng mạnh hoặc không khí khô hanh, nước bốc hơi nhanh khiến dinh dưỡng không kịp thẩm thấu vào mô lá. Thậm chí, một số phân có tính kiềm hoặc muối cao có thể gây cháy mô, tạo vết bỏng trên lá hoặc hoa.
Dùng phân bón lá có hàm lượng đạm hoặc lân quá cao
Đạm và lân thường kích thích sinh trưởng thân – rễ hơn là hỗ trợ ra hoa. Việc phun các sản phẩm giàu N – P trong giai đoạn hoa đang nở có thể gây “lệch pha sinh trưởng”, làm rụng hoa hoặc đẩy cây vào hướng phát đọt nhiều hơn.
Phun khi cây đang bị stress sinh lý nặng (suy rễ, thiếu nước, ngộ độc)
Khi cây đang yếu, khả năng hấp thu dinh dưỡng giảm sút rõ rệt. Việc phun phân lúc này không những không hiệu quả mà còn tạo thêm gánh nặng sinh lý, khiến cây dễ rụng nụ hoặc khô hoa.
Không kiểm tra tương tác khi phối hợp nhiều sản phẩm
Một số loại phân vi lượng có thể phản ứng hóa học với nhau (Bo với Ca, hoặc với Zn, Mg…), gây kết tủa hoặc giảm hiệu lực. Nếu không kiểm soát được sự tương hợp giữa các thành phần, nguy cơ nghẽn béc, cháy lá hoặc thậm chí giảm khả năng thụ phấn là rất cao.
Tổng kết
Giai đoạn ra hoa là một “nút thắt sinh lý” quan trọng, định hình năng suất và chất lượng trái cà chua về sau. Phun phân bón lá trong thời điểm này hoàn toàn có thể mang lại lợi ích rõ rệt, nếu người trồng hiểu rõ nhu cầu sinh học của cây và áp dụng đúng kỹ thuật.
Thay vì lo ngại và bỏ qua cơ hội hỗ trợ cây, nhà vườn nên chọn những sản phẩm chứa vi lượng thiết yếu như Bo, Canxi, Kali cùng với các thành phần sinh học nhẹ như amino acid, tảo biển… Kết hợp đó là việc phun đúng thời điểm, đúng liều lượng và đúng vị trí, tránh can thiệp vào hoa đang nở hoặc cây đang stress.
Chăm đúng trong giai đoạn hoa không chỉ giúp tăng tỷ lệ đậu trái, mà còn hạn chế rụng sinh lý về sau – một yếu tố then chốt trong canh tác cà chua bền vững và đạt chất lượng thương phẩm cao.
📌 Gợi ý đọc thêm: [Cà chua sau khi đậu trái non nên dùng phân bón lá gì để giữ trái tốt?]
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
