Canxi là một trong những nguyên tố trung lượng thiết yếu nhưng lại thường bị xem nhẹ trong quá trình chăm sóc cây trồng. Không chỉ góp mặt trong cấu trúc thành tế bào, canxi còn ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng ra hoa, đậu trái và chống chịu của cây trước điều kiện bất lợi. Tuy nhiên, một thực tế khiến nhiều nhà vườn bối rối là: dù bổ sung canxi khá đầy đủ nhưng cây vẫn biểu hiện thiếu hụt – lá non quăn queo, trái non rụng sớm, trái lớn dễ bị nứt. Nguyên nhân có thể không nằm ở lượng canxi bón vào, mà ở cách cây hấp thu và vận chuyển canxi bên trong cơ thể.
Author Archives: Đức Nghĩa
Rụng trái non luôn là vấn đề ám ảnh đối với người làm vườn, đặc biệt trong các vụ mùa có giá trị cao như sầu riêng, xoài, chôm chôm hay bơ. Trái rụng khi còn nhỏ không chỉ khiến năng suất giảm sút nghiêm trọng, mà còn kéo theo mất cân đối dinh dưỡng, gây suy cây về sau. Trong nỗ lực giữ trái, nhiều người đã tìm đến canxi như một giải pháp “giữ cuống – giữ năng suất”. Nhưng liệu canxi có thực sự chống rụng trái? Và nếu có, cơ chế đằng sau hiệu quả đó là gì?
Trong thực tế sản xuất, nhiều nhà vườn đã áp dụng biện pháp phối hợp Canxi và Bo để khắc phục những tình trạng trên. Không chỉ giúp giữ cuống chắc, canxi và bo còn tham gia vào quá trình phát triển cấu trúc mô trái, điều hòa hormone và ổn định màng tế bào.
Trên thị trường hiện nay có nhiều dạng Canxi khác nhau: từ Canxi Nitrate dễ tan, đến Canxi Chelate bền vững, Nano Canxi thẩm thấu nhanh, hay Canxi Carbonate dùng cải tạo đất. Mỗi loại có ưu – nhược điểm riêng, phù hợp với từng mục đích và điều kiện canh tác khác nhau.
Trong nông nghiệp hiện đại, dinh dưỡng cho cây trồng không còn là chuyện “bón càng nhiều càng tốt”, mà là bài toán về cân bằng – phối hợp – và thời điểm. Rất nhiều trường hợp người làm vườn đã bổ sung Canxi đều đặn, nhưng cây vẫn biểu hiện thiếu: trái non rụng, đọt non yếu, mô trái sượng hoặc nứt. Nguyên nhân không hẳn do thiếu Canxi trong đất – mà đến từ tương tác với các dưỡng chất khác, khiến cây không hấp thu được lượng Canxi đã bón.
Nhiều người nghĩ rằng tăng Kali sẽ giúp trái lớn nhanh và đẹp mã, hoặc sử dụng thuốc giữ trái để ngăn rụng. Nhưng nếu thiếu Canxi – hoặc Canxi không đến được mô trái – thì mọi nỗ lực giữ trái đều dễ thất bại. Bởi Canxi không chỉ là chất dinh dưỡng, mà là nền tảng cấu trúc giúp mô trái chắc bền từ bên trong.
Trong quá trình trồng trọt, không gì khiến người làm vườn tiếc nuối hơn những trái cây đang lớn mạnh, tưởng chừng sắp thu hoạch thì… bị nứt vỏ, tách thân, hư hỏng ngay trên cây. Không có sâu bệnh, không có côn trùng – nhưng thiệt hại lại rất thật: trái không bán được, rớt giá hoặc buộc phải loại bỏ. Nhiều người cho rằng nguyên nhân nằm ở mưa lớn, tưới quá mạnh hay thời tiết thất thường. Nhưng sự thật nằm sâu hơn – trong chính cấu trúc mô trái yếu, không đủ sức chống lại áp lực tăng trưởng từ bên trong. Và yếu tố quyết định nền cấu trúc ấy lại nằm ở dinh dưỡng – đặc biệt là sự phối hợp giữa Canxi, Bo, Kali và nước.
Tâm lý phổ biến là: “Số càng lớn thì phân càng mạnh, cây càng nhanh lớn”. Nhưng thực tế lại không đơn giản như vậy. Tỷ lệ NPK không chỉ là con số thể hiện “sức mạnh” của một loại phân bón, mà còn là một thông điệp về sự cân đối, nhu cầu sinh lý của cây, và khả năng hấp thu trong điều kiện thực tế.
Nếu bạn từng đi lựa phân bón tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp, hẳn đã từng nghe những câu quảng cáo quen thuộc như: “Phân này tổ hợp giá tốt”, “Phân kia phức hợp nhập khẩu, hạt chuẩn đồng đều”, hoặc “Dùng phân đơn cho chắc ăn, tự phối theo ý mình”. Giữa hàng trăm loại phân NPK khác nhau trên thị trường, việc chọn phân không chỉ dừng lại ở chuyện “bao bì đẹp” hay “giá thành rẻ”. Mà cái quan trọng hơn, là bạn có hiểu đúng bản chất từng loại phân hay không.
Khi đi mua phân bón, đặc biệt là phân NPK, nhiều người được giới thiệu: “Phân 3 màu chuẩn lắm, hạt đều, cây khỏe nhanh.” Những bao phân nhiều màu sắc bắt mắt dường như tạo ra cảm giác về sự đầy đủ dinh dưỡng và chất lượng cao. Không thể phủ nhận rằng, “phân 3 màu” đã trở thành một khái niệm quen thuộc trong tâm lý chọn phân của nhiều nhà vườn. Nhưng thực tế, màu sắc của hạt phân không quyết định chất lượng bên trong, và không phải cứ phân có nhiều màu là phân tốt.