Author Archives: Đức Nghĩa

Giai đoạn nuôi tán là bước trung gian quan trọng giữa giai đoạn cây bén rễ ổn định và giai đoạn phân hóa mầm hoa. Đây là thời kỳ cây cần phát triển khối lá khỏe, thân cứng, cành nhánh đồng đều để tạo tiền đề cho khả năng ra hoa – đậu trái về sau. Nhiều nhà vườn thường chú trọng đến NPK để thúc sinh khối mà bỏ quên các nguyên tố vi lượng thiết yếu. Trong đó, Bo – Canxi – Magie được ví như “bộ khung nâng đỡ và điều tiết bên trong” của toàn bộ quá trình sinh trưởng. Dù nhu cầu về mặt khối lượng không lớn, nhưng nếu thiếu hụt, cây sẽ dễ mất cân bằng sinh lý: thân yếu, lá nhỏ, đọt dị dạng, dễ rụng hoa hoặc phát triển lệch nhánh.

Trong thực tế canh tác, nhiều nhà vườn lại gặp phải nghịch lý: tỷ lệ cây con bị thối rễ trong nhà màng không hề thấp, thậm chí có vườn lên đến 20–30% nếu không chăm sóc kỹ giai đoạn đầu. Điều này khiến không ít người hoang mang. Vì sao trong môi trường được kiểm soát chặt chẽ, cây lại dễ bị bệnh hơn? Có phải do giá thể chưa chuẩn, do hệ thống tưới chưa điều chỉnh, hay vì bản thân cây con có cấu trúc sinh lý đặc thù? Muốn phòng bệnh hiệu quả, trước hết cần hiểu đúng cơ chế gây thối rễ, để từ đó có thể can thiệp đúng cách – thay vì chỉ bón thuốc hoặc đổi giá thể một cách máy móc.

Để hệ thống hoạt động hiệu quả và bền bỉ, một trong những bước kỹ thuật quan trọng thường bị bỏ qua là việc thiết lập đúng bồn A – B. Không phải loại phân nào cũng có thể pha chung. Một số tương tác hóa học giữa các nhóm dinh dưỡng có thể tạo ra phản ứng kết tủa, gây nghẹt ống dẫn, giảm khả năng hấp thu và thậm chí làm hỏng toàn bộ hệ thống tưới. Do đó, việc phân chia dung dịch phân bón vào hai bồn riêng biệt – bồn A và bồn B là yêu cầu kỹ thuật bắt buộc trong bất kỳ hệ thống châm phân nào.

Không giống như tưới truyền thống, hệ thống tưới nhỏ giọt đòi hỏi sự ổn định cao của dung dịch phân. Khi các thành phần trong phân hóa học phản ứng với nhau tạo thành các muối không tan, chúng sẽ kết tinh và bám dính trong đường ống, làm giảm hiệu suất tưới và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng cây trồng. Để phòng tránh tình trạng này, điều quan trọng là hiểu rõ cơ chế gây kết tủa giữa các nhóm phân thường gặp, từ đó lựa chọn cách phối trộn – châm riêng – xử lý nước một cách khoa học và hiệu quả.

Trong mô hình canh tác hiện đại – đặc biệt là các hệ thống nhà màng trồng dưa lưới, rau ăn lá hay dâu tây – việc cung cấp dinh dưỡng cho cây không còn dừng lại ở kiểu bón truyền thống. Thay vào đó, hệ thống tưới nhỏ giọt kết hợp châm phân tự động đã trở thành “trái tim” của toàn bộ quy trình sản xuất, giúp kiểm soát chính xác lượng nước và dinh dưỡng đi vào từng gốc cây. Phân đơn – với đặc điểm là tinh khiết, dễ điều chỉnh và ít phản ứng chéo – đang ngày càng được ưa chuộng như một giải pháp tối ưu cho hệ thống châm phân khép kín.

Không ít nhà vườn đã lúng túng khi phát hiện giá trị EC hoặc pH lệch chuẩn, nhưng lại không biết nên dùng loại sản phẩm nào để điều chỉnh, hoặc sử dụng các loại hóa chất không phù hợp – khiến tình trạng càng thêm nghiêm trọng. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các nhóm sản phẩm chuyên dùng để điều chỉnh EC – pH, cách lựa chọn sao cho an toàn với rễ, phù hợp với hệ thống nhỏ giọt và đặc biệt là không gây ra kết tủa, nghẹt béc hoặc phản ứng bất lợi trong dung dịch phân.

Lập bảng nhật ký EC – pH kèm theo phản ứng sinh lý của cây trồng là một công cụ cực kỳ hữu ích. Đây không chỉ là cách để quản lý kỹ thuật, mà còn giúp người trồng hiểu rõ “ngôn ngữ của cây” qua từng chỉ số, từng thay đổi nhỏ trong từng giai đoạn phát triển. Từ đó, mọi quyết định châm phân, điều chỉnh công thức hay xử lý bất thường đều dựa trên dữ liệu thực tế, thay vì cảm tính.

Trong mô hình trồng dưa lưới bằng giá thể, toàn bộ dinh dưỡng đều được cung cấp qua hệ thống tưới nhỏ giọt, và cây gần như không có “đệm sinh học” để điều chỉnh sai số. Điều này khiến việc kiểm soát EC (nồng độ dinh dưỡng) và pH (mức độ axit–kiềm trong dung dịch tưới) trở thành yếu tố sống còn. Một cây bút đo nhỏ bé đôi khi lại quyết định cả vụ mùa. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những tiêu chí cần thiết, từ đó chọn được bút đo vừa chính xác, vừa tiết kiệm và dễ dùng trong thực tế.

Trong cơ cấu dinh dưỡng của cây trồng, vi lượng chỉ chiếm một phần rất nhỏ nhưng lại giữ vai trò thiết yếu đối với hoạt động enzyme, quang hợp, tạo hoa – đậu trái và chống chịu stress. Tuy nhiên, không ít nhà vườn gặp phải tình huống: đã bổ sung đầy đủ vi lượng, nhưng cây vẫn biểu hiện thiếu hụt.

Không giống như tưới nước đơn thuần, nước có pha phân bón hòa tan sẽ có pH dao động rất lớn, tùy thuộc vào loại phân được sử dụng, chất lượng nguồn nước và phương pháp phối trộn. Nếu pH không nằm trong khoảng tối ưu, nhiều dưỡng chất sẽ bị kết tủa, khó hấp thu hoặc gây rối loạn chuyển hóa bên trong cây. Ví dụ, khi pH quá thấp, cây dễ bị thiếu Canxi, Magie, Sắt… dẫn đến lá non bị vàng, thân yếu, rễ chậm phát triển. Ngược lại, khi pH quá cao, cây hấp thu kém các vi lượng như Bo, Mangan, kìm hãm sự phân hóa mầm hoa hoặc gây dị dạng mô non.