Việc lựa chọn thời vụ gieo trồng bắp phù hợp là yếu tố then chốt ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng hạt. Hiểu được tầm quan trọng đó, bài viết này sẽ tập trung chia sẻ về chủ đề “Lựa chọn thời vụ gieo trồng bắp sao cho phù hợp”.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thời vụ gieo trồng bắp
Khí hậu:
- Nhiệt độ: Bắp là cây trồng ưa ấm, nhiệt độ thích hợp cho sinh trưởng phát triển từ 20 – 30°C.
- Vụ xuân: Nên gieo khi nhiệt độ trung bình ngày đạt 18 – 20°C, ổn định và ít có sương giá.
- Vụ hè thu: Nên gieo khi nhiệt độ trung bình ngày đạt 25 – 27°C.
- Vụ đông: Nên gieo khi nhiệt độ trung bình ngày đạt 20 – 22°C.
- Lượng mưa: Bắp cần lượng mưa trung bình 500 – 700 mm/vụ. Nên gieo bắp vào đầu mùa mưa, khi lượng mưa dồi dào và phân bố đều đặn. Tránh gieo bắp vào giai đoạn cuối mùa mưa vì dễ gây úng nước, thối rễ.
- Độ ẩm: Bắp ưa ẩm nhưng không chịu được úng. Độ ẩm thích hợp cho sinh trưởng phát triển của bắp từ 60 – 70%.
Giống bắp:
Đặc tính sinh trưởng:
- Giống bắp nếp: Thời gian sinh trưởng ngắn, thích hợp trồng vụ xuân và vụ thu.
- Giống bắp tẻ: Thời gian sinh trưởng dài, thích hợp trồng vụ hè thu.
Thời gian sinh trưởng: Cần căn cứ vào thời gian sinh trưởng của từng giống bắp để lựa chọn thời vụ gieo trồng phù hợp. Nên gieo giống bắp nếp trước giống bắp tẻ. Tránh gieo giống bắp có thời gian sinh trưởng dài vào vụ đông vì dễ ảnh hưởng đến năng suất.
Loại đất:
- Tính chất đất: Bắp thích hợp trồng trên đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt. Nên gieo bắp trên đất thịt pha cát hoặc đất thịt nhẹ. Tránh gieo bắp trên đất chua phèn, đất mặn, đất sét nặng.
- Khả năng thoát nước: Bắp cần có điều kiện thoát nước tốt để tránh úng nước, thối rễ. Nên gieo bắp trên ruộng cao, có hệ thống thoát nước tốt. Ngoài ra, có thể đào rãnh thoát nước khi cần thiết.
Kỹ thuật canh tác:
- Mật độ gieo trồng: Mật độ gieo trồng bắp phụ thuộc vào giống bắp, điều kiện đất đai và kỹ thuật canh tác. Nên tham khảo ý kiến của cán bộ khuyến nông địa phương để xác định mật độ gieo trồng phù hợp.
- Bón phân: Bắp cần được bón phân đầy đủ và cân đối để sinh trưởng phát triển tốt. Nên bón phân lót trước khi gieo, bón thúc trong giai đoạn sinh trưởng và bón thúc sau khi trổ cờ.
- Tưới nước: Bắp cần được tưới nước thường xuyên, nhất là trong giai đoạn đầu sinh trưởng và giai đoạn trổ cờ – kết hạt. Nên tưới nước vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Tránh tưới nước vào buổi trưa nắng nóng.
- Phòng trừ sâu bệnh: Bắp cần được phòng trừ sâu bệnh kịp thời để bảo vệ năng suất. Nên sử dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp, kết hợp giữa các biện pháp phòng trừ sinh học, hóa học và thủ công.
Xác định thời vụ gieo trồng bắp phù hợp
Xác định thời vụ gieo trồng bắp dựa vào khí hậu
Vùng nóng (nhiệt độ trung bình > 25°C):
- Nên gieo trồng bắp từ tháng 2 đến tháng 6.
- Đây là giai đoạn có nhiệt độ ấm áp, lượng mưa dồi dào, thích hợp cho sự sinh trưởng phát triển của cây bắp.
- Tránh gieo bắp vào giai đoạn cuối mùa mưa vì dễ gây úng nước, thối rễ.
Vùng ôn hòa (nhiệt độ trung bình từ 20 – 25°C):
- Nên gieo trồng bắp từ tháng 4 đến tháng 8.
- Vùng ôn hòa có khí hậu ôn hòa, lượng mưa vừa phải, thích hợp cho sự sinh trưởng phát triển của cây bắp.
- Nên gieo bắp vào đầu mùa mưa để tận dụng nguồn nước dồi dào cho cây sinh trưởng.
Vùng lạnh (nhiệt độ trung bình < 20°C):
- Nên gieo trồng bắp từ tháng 5 đến tháng 7.
- Vùng lạnh có khí hậu mát mẻ, lượng mưa ít, cần chọn thời điểm gieo trồng phù hợp để cây bắp có đủ thời gian sinh trưởng và phát triển trước khi mùa đông đến.
- Nên gieo bắp vào đầu mùa hè để tận dụng ánh nắng mặt trời cho cây sinh trưởng.
Xác định thời vụ gieo trồng bắp dựa vào giống bắp
- Giống bắp ngắn ngày (thời gian sinh trưởng < 90 ngày): Có thể gieo trồng quanh năm. Giống bắp ngắn ngày thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu, sinh trưởng nhanh, cho thu hoạch sớm.
- Giống bắp trung ngày (thời gian sinh trưởng từ 90 – 120 ngày): Nên gieo trồng 2 vụ chính trong năm: vụ xuân hè (từ tháng 2 – tháng 5) và vụ thu đông (từ tháng 8 – tháng 11).
- Giống bắp trung ngày cho năng suất cao hơn so với giống bắp ngắn ngày. Giống bắp dài ngày (thời gian sinh trưởng > 120 ngày): Nên gieo trồng 1 vụ chính trong năm: vụ xuân hè (từ tháng 2 – tháng 5). Giống bắp dài ngày cho năng suất cao nhất nhưng cần thời gian sinh trưởng dài hơn.
Xác định thời vụ gieo trồng bắp dựa vào loại đất
- Đất thịt pha cát: Có thể gieo trồng quanh năm. Loại đất này có cấu trúc tơi xốp, thoát nước tốt, thích hợp cho sự sinh trưởng phát triển của cây bắp.
- Đất thịt nặng: Nên gieo trồng vào mùa khô (từ tháng 12 đến tháng 4). Loại đất này có cấu trúc chặt, giữ nước tốt, cần gieo trồng vào mùa khô để tránh úng nước, thối rễ.
- Đất cát pha: Nên gieo trồng vào mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 11). Loại đất này có cấu trúc tơi xốp, thoát nước nhanh, cần gieo trồng vào mùa mưa để bổ sung độ ẩm cho cây.
Xác định thời vụ gieo trồng bắp dựa vào kỹ thuật canh tác
- Canh tác thâm canh: Nên gieo trồng bắp theo mật độ dày (80.000 – 100.000 cây/ha). Canh tác thâm canh cần gieo trồng vào thời điểm có điều kiện khí hậu thuận lợi, nguồn nước dồi dào để đảm bảo cây phát triển tốt.
- Canh tác quảng canh: Nên gieo trồng bắp theo mật độ thưa (50.000 – 60.000 cây/ha). Canh tác quảng canh có thể gieo trồng vào nhiều thời điểm trong năm, tuy nhiên cần chú ý đến điều kiện khí hậu và lượng mưa để đảm bảo cây sinh trưởng và phát triển.
- Canh tác xen canh: Nên gieo trồng bắp xen canh với các cây khác như đậu phộng, vừng, lạc, … Canh tác xen canh có thể gieo trồng vào nhiều thời điểm trong năm, tùy thuộc vào thời vụ của các cây trồng
Lợi ích của việc lựa chọn thời vụ gieo trồng bắp phù hợp
Việc lựa chọn thời vụ gieo trồng bắp phù hợp mang lại nhiều lợi ích cho người nông dân, bao gồm:
Tăng năng suất và chất lượng bắp:
- Điều kiện khí hậu thuận lợi: Khi gieo trồng bắp đúng thời vụ, cây bắp sẽ sinh trưởng và phát triển trong điều kiện khí hậu phù hợp, giúp cây hấp thu được đầy đủ dinh dưỡng, ánh sáng và nước, từ đó cho năng suất cao hơn và chất lượng bắp tốt hơn.
- Tránh ảnh hưởng của sâu bệnh hại: Gieo trồng bắp đúng thời vụ giúp hạn chế sự phát triển của các loại sâu bệnh hại, do đó giảm thiểu nguy cơ mất mùa, thất thu.
- Tận dụng nguồn nước hợp lý: Gieo trồng bắp vào thời điểm có lượng mưa dồi dào hoặc có hệ thống tưới tiêu thuận lợi giúp cây bắp được cung cấp đủ nước cho sinh trưởng, phát triển, từ đó tăng năng suất và chất lượng bắp.
Giảm thiểu rủi ro do sâu bệnh hại:
- Thời điểm gieo trồng phù hợp: Khi gieo trồng bắp đúng thời vụ, cây bắp sẽ có sức đề kháng tốt hơn, từ đó giảm thiểu nguy cơ bị tấn công bởi các loại sâu bệnh hại.Điều kiện sinh trưởng thuận lợi: Điều kiện khí hậu và lượng mưa phù hợp giúp cây bắp phát triển khỏe mạnh, hạn chế sự phát triển của các mầm bệnh.
- Dễ dàng phòng trừ sâu bệnh hại: Khi gieo trồng bắp đúng thời vụ, người nông dân có thể dễ dàng áp dụng các biện pháp phòng trừ sâu bệnh hại hiệu quả hơn, từ đó giảm thiểu thiệt hại do sâu bệnh gây ra.
Tiết kiệm chi phí sản xuất:
- Giảm chi phí cho thuốc bảo vệ thực vật: Khi gieo trồng bắp đúng thời vụ, cây bắp sẽ ít bị sâu bệnh hại tấn công hơn, từ đó giúp người nông dân tiết kiệm được chi phí cho thuốc bảo vệ thực vật.
- Tận dụng nguồn nước tự nhiên: Gieo trồng bắp vào thời điểm có lượng mưa dồi dào giúp người nông dân tiết kiệm được chi phí cho tưới nước.
- Nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón: Khi gieo trồng bắp đúng thời vụ, cây bắp sẽ hấp thu dinh dưỡng từ phân bón hiệu quả hơn, từ đó giúp người nông dân tiết kiệm được chi phí cho phân bón.
Đáp ứng nhu cầu thị trường:
- Sản xuất theo mùa vụ: Gieo trồng bắp đúng thời vụ giúp người nông dân sản xuất bắp theo mùa vụ, từ đó đáp ứng được nhu cầu thị trường về bắp tươi và các sản phẩm chế biến từ bắp.
- Cung cấp bắp chất lượng cao: Bắp được gieo trồng đúng thời vụ sẽ có chất lượng cao hơn, đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng về thực phẩm an toàn và chất lượng.
- Tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường: Bắp được sản xuất đúng thời vụ và chất lượng cao sẽ giúp người nông dân tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, từ đó nâng cao thu nhập.
Như vậy, bài viết đã trình bày những thông tin cơ bản về cách lựa chọn thời vụ gieo trồng bắp phù hợp. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bà con nông dân có thêm kiến thức để gieo trồng bắp hiệu quả, mang lại mùa màng bội thu. Lưu ý rằng, bên cạnh những yếu tố được đề cập trong bài viết, bà con cũng cần tham khảo thêm ý kiến của các nhà khoa học nông nghiệp, cán bộ khuyến nông địa phương để có lựa chọn thời vụ gieo trồng phù hợp nhất với điều kiện cụ thể của từng vùng miền.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923
