Nấm rễ, hay Mycorrhizae, là một dạng cộng sinh giữa nấm và rễ cây. Đây là một mối quan hệ hợp tác mang lại lợi ích cho cả hai bên. Nấm rễ giúp cây hấp thu nước và chất dinh dưỡng hiệu quả hơn, trong khi cây cung cấp cho nấm nguồn cacbohydrat cần thiết cho sự phát triển.
Có bao nhiêu loại Mycorrhizae?
Có hai loại Mycorrhizae chính:
- Nấm nội cộng sinh (Endomycorrhizae): Loại này không có vách ngăn, thường có dạng túi bóng (Vesicular) và dạng chùm (Arbuscular), gọi là nấm rễ dạng túi chùm (Vesicular – Arbuscular mycorrhiza) và gọi tắt là VA.
- Nấm ngoại cộng sinh (Ectomycorrhizae): Loại này có vách ngăn, hình thành mạng lưới nấm bao quanh rễ cây.
Ngoài hai loại chính này, còn có một số loại Mycorrhizae khác ít phổ biến hơn, bao gồm:
- Nấm Orchidaceae: Loại này hình thành mối quan hệ cộng sinh với các loài phong lan.
- Nấm Ericales: Loại này hình thành mối quan hệ cộng sinh với các loài cây họ Thạch thảo.
- Nấm Arbutoid: Loại này hình thành mối quan hệ cộng sinh với một số loài cây thân gỗ.
Loại Mycorrhizae phù hợp cho cây trồng sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại cây, điều kiện đất và khí hậu.
Cơ chế hoạt động của Mycorrhizae như thế nào?
- Mối quan hệ cộng sinh: Mycorrhizae hình thành mối quan hệ cộng sinh với cây trồng. Nấm Mycorrhizae sẽ bám vào rễ cây và tạo ra mạng lưới sợi nấm rộng lớn. Mạng lưới này giúp cây hấp thụ nước và dinh dưỡng từ đất hiệu quả hơn, đặc biệt là các chất dinh dưỡng khó tan như phốt pho và kẽm.
- Trao đổi chất: Cây cung cấp cho nấm Mycorrhizae các chất hữu cơ như glucose và sucrose. Nấm Mycorrhizae sử dụng các chất hữu cơ này để phát triển và sinh sản.
- Hấp thụ nước và dinh dưỡng: Mạng lưới sợi nấm của Mycorrhizae có khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng từ đất hiệu quả hơn so với rễ cây. Nấm Mycorrhizae sẽ vận chuyển nước và dinh dưỡng đến cây, giúp cây phát triển tốt hơn.
- Cải thiện khả năng chống chịu: Mycorrhizae giúp cây chống chịu với các điều kiện bất lợi như hạn hán, nấm bệnh và tuyến trùng. Nấm Mycorrhizae có thể kích thích hệ thống miễn dịch của cây và giúp cây chống lại các tác nhân gây hại.
- Thúc đẩy sinh trưởng và phát triển: Mycorrhizae giúp cây sinh trưởng nhanh hơn và khỏe mạnh hơn. Nấm Mycorrhizae giúp cây hấp thụ nước và dinh dưỡng hiệu quả hơn, cải thiện khả năng chống chịu và kích thích hệ thống miễn dịch của cây.
Ví dụ về ứng dụng: Mycorrhizae được ứng dụng trong nông nghiệp để giúp cây trồng phát triển tốt hơn. Phân bón Mycorrhizae chứa bào tử nấm có thể được bón vào đất để giúp cây trồng phát triển. Cây con có thể được cấy Mycorrhizae trước khi trồng ra ruộng.
Lợi ích của Mycorrhizae đối với cây trồng là gì?
- Tăng cường khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng: Mycorrhizae có mạng lưới sợi nấm rộng lớn giúp cây hấp thụ nước và dinh dưỡng từ đất hiệu quả hơn, đặc biệt là các chất dinh dưỡng khó tan như phốt pho và kẽm. Nấm Mycorrhizae có thể giúp cây hấp thụ nước và dinh dưỡng từ những khu vực mà rễ cây không thể tiếp cận được.
- Cải thiện khả năng chống chịu: Mycorrhizae giúp cây chống chịu với các điều kiện bất lợi như hạn hán, nấm bệnh và tuyến trùng. Nấm Mycorrhizae có thể kích thích hệ thống miễn dịch của cây và giúp cây chống lại các tác nhân gây hại. Mycorrhizae giúp cây chịu được các điều kiện đất đai kém, ví dụ như đất chua hoặc đất mặn.
- Thúc đẩy sinh trưởng và phát triển: Mycorrhizae giúp cây sinh trưởng nhanh hơn và khỏe mạnh hơn. Nấm Mycorrhizae giúp cây hấp thụ nước và dinh dưỡng hiệu quả hơn, cải thiện khả năng chống chịu và kích thích hệ thống miễn dịch của cây. Mycorrhizae giúp tăng năng suất cây trồng.
- Lợi ích khác: Mycorrhizae giúp cải thiện cấu trúc đất, giúp đất tơi xốp và thoát nước tốt hơn. Mycorrhizae giúp giảm bớt lượng phân bón hóa học cần sử dụng.
Mycorrhizae có ảnh hưởng như thế nào đến năng suất cây trồng?
- Tăng cường khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng: Mycorrhizae có mạng lưới sợi nấm rộng lớn giúp cây hấp thụ nước và dinh dưỡng từ đất hiệu quả hơn, đặc biệt là các chất dinh dưỡng khó tan như phốt pho và kẽm. Nấm Mycorrhizae có thể giúp cây hấp thụ nước và dinh dưỡng từ những khu vực mà rễ cây không thể tiếp cận được. Nhờ vậy, cây trồng có thể phát triển tốt hơn và cho năng suất cao hơn.
- Cải thiện khả năng chống chịu: Mycorrhizae giúp cây chống chịu với các điều kiện bất lợi như hạn hán, nấm bệnh và tuyến trùng. Nấm Mycorrhizae có thể kích thích hệ thống miễn dịch của cây và giúp cây chống lại các tác nhân gây hại. Nhờ vậy, cây trồng có thể giảm thiểu nguy cơ bị bệnh và sâu hại, dẫn đến tăng năng suất.
- Thúc đẩy sinh trưởng và phát triển: Mycorrhizae giúp cây sinh trưởng nhanh hơn và khỏe mạnh hơn. Nấm Mycorrhizae giúp cây hấp thụ nước và dinh dưỡng hiệu quả hơn, cải thiện khả năng chống chịu và kích thích hệ thống miễn dịch của cây. Nhờ vậy, cây trồng có thể đạt được năng suất tối ưu.
Ngoài ra:
- Mycorrhizae giúp cải thiện cấu trúc đất, giúp đất tơi xốp và thoát nước tốt hơn.
- Mycorrhizae giúp giảm bớt lượng phân bón hóa học cần sử dụng.
- Mycorrhizae có thể giúp cây trồng thích nghi với môi trường mới.
- Mycorrhizae có thể giúp cây trồng chống lại các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.
Làm thế nào để áp dụng Mycorrhizae vào trong nông nghiệp?
Có nhiều cách để áp dụng Mycorrhizae vào trong nông nghiệp, bao gồm:
- Sử dụng phân bón Mycorrhizae: Phân bón Mycorrhizae chứa bào tử nấm có thể được bón vào đất để giúp cây trồng phát triển. Phân bón Mycorrhizae có thể được bón vào rễ cây con trước khi trồng ra ruộng. Có nhiều loại phân bón Mycorrhizae khác nhau trên thị trường, bao gồm dạng bột, dạng viên và dạng lỏng. Cần lựa chọn loại phân bón Mycorrhizae phù hợp với loại cây trồng và điều kiện đất đai.
- Cấy Mycorrhizae vào cây con: Cây con có thể được cấy Mycorrhizae trước khi trồng ra ruộng. Cấy Mycorrhizae giúp cây con phát triển nhanh hơn và khỏe mạnh hơn. Có nhiều phương pháp cấy Mycorrhizae vào cây con khác nhau, bao gồm: Nhúng rễ cây con vào dung dịch Mycorrhizae. Trộn Mycorrhizae vào giá thể gieo hạt. Gieo hạt trực tiếp vào đất đã được bón Mycorrhizae.
- Sử dụng các phương pháp canh tác phù hợp: Có một số phương pháp canh tác có thể giúp tăng cường sự phát triển của Mycorrhizae trong đất, bao gồm:
- Canh tác hữu cơ: Sử dụng phân bón hữu cơ giúp tăng cường sự phát triển của vi sinh vật có lợi trong đất, bao gồm cả Mycorrhizae.
- Luân canh cây trồng: Luân canh cây trồng giúp giảm bớt nguy cơ tích tụ nấm bệnh và tuyến trùng, giúp Mycorrhizae phát triển tốt hơn.
- Che phủ đất: Che phủ đất giúp giữ ẩm cho đất và cung cấp thức ăn cho vi sinh vật trong đất, bao gồm cả Mycorrhizae.
Mycorrhizae là một dạng cộng sinh giữa nấm và rễ cây, đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái và nông nghiệp. Hiểu rõ về mycorrhizae và lợi ích của nó có thể giúp chúng ta cải thiện năng suất cây trồng và bảo vệ môi trường.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923