Bổ sung đạm cho cây trồng là một phần quan trọng của quá trình chăm sóc và nuôi dưỡng cây. Đạm là một trong ba nguyên tố dinh dưỡng chính (N-P-K) mà cây trồng cần để phát triển một cách khỏe mạnh. Nội dung sau đây sẽ giới thiệu các loại đạm cho cây trồng, ưu nhược điểm và cách lựa chọn phù hợp.
Bổ sung đạm cho cây trồng có thể dùng những loại nào?
Các dạng chính của nitơ trong phân tử là nhóm ammonium (NH4+) và nitrat (NO3-). Cả hai dạng này đều cung cấp đạm cho cây trồng, nhưng chúng được hấp thụ và sử dụng trong quá trình sinh trưởng của cây một cách khác nhau:
- Ammonium (NH4+): Đây là một dạng ion nitơ dương, có khả năng hấp thụ tốt trong môi trường đất. Cây trồng có thể sử dụng ammonium trực tiếp làm nguồn đạm để phát triển. Tuy nhiên, nồng độ ammonium cao trong đất có thể gây độc hại cho cây trồng, do đó cần kiểm soát lượng sử dụng.
- Nitrat (NO3-): Đây là dạng ion nitơ âm, được hấp thụ chủ yếu thông qua rễ của cây. Nitrat cũng là một nguồn đạm quan trọng cho sự phát triển của cây trồng. Một ưu điểm của nitrat là nó không dễ bị tích tụ trong đất như ammonium, giúp tránh tình trạng độc hại.
Sự kết hợp giữa các dạng NH4+ và NO3- trong một loại phân có thể cung cấp đạm một cách cân đối và hiệu quả cho cây trồng, tối ưu hóa quá trình phát triển của chúng.
So sánh ưu và nhược điểm của đạm Ammonium (NH4+) và Nitrat (NO3-)
Cả đạm ammonium (NH4+) và nitrat (NO3-) đều là các dạng cung cấp đạm cho cây trồng, nhưng chúng có ưu và nhược điểm khác nhau. Dưới đây là một so sánh giữa hai dạng này:
Đạm Ammonium (NH4+):
Ưu điểm:
- Hấp thụ hiệu quả: Cây trồng có thể hấp thụ và sử dụng NH4+ tốt hơn trong môi trường đất, đặc biệt là trong đất có pH thấp.
- Khả năng chống kiềm: NH4+ thường dễ dàng hấp thụ hơn trong môi trường có pH kiềm, do đó nó có thể là một nguồn đạm tốt cho cây trồng trong môi trường kiềm.
Nhược điểm:
- Nguy cơ độc hại: Nồng độ NH4+ quá cao trong đất có thể gây độc tố cho cây trồng, ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ nước và chất dinh dưỡng khác.
- Mất đạm qua bay hơi: NH4+ dễ bị bay hơi thành khí ammoniac (NH3) trong môi trường có độ pH cao, gây mất mát đạm và gây hại cho môi trường.
Nitrat (NO3-):
Ưu điểm:
- An toàn hơn cho cây: NO3- ít gây độc hại cho cây trồng khi có nồng độ cao hơn, so với NH4+.
- Hấp thụ tốt ở pH cao: Cây trồng có thể hấp thụ NO3- tốt trong môi trường đất có pH kiềm, giúp duy trì cân bằng dinh dưỡng.
Nhược điểm:
- Mất đạm qua rửa trôi: NO3- dễ bị rửa trôi khỏi đất bởi nước mưa hoặc tưới, dẫn đến mất mát đạm và gây ô nhiễm nguồn nước dưới lòng đất và nguồn nước dòng chảy.
- Tác động tiêu cực đến sức kháng: Nồng độ quá cao của NO3- trong cây trồng có thể làm giảm khả năng sức kháng với một số bệnh và côn trùng.
- Có khả năng tác động tới sức khỏe: Nồng độ NO3- trong thực phẩm cao có thể dẫn tới ngộ độc cho người sử dụng.
Tóm lại, cả đạm ammonium (NH4+) và nitrat (NO3-) đều có vai trò quan trọng trong cung cấp đạm cho cây trồng, và sự lựa chọn giữa hai dạng này thường phụ thuộc vào điều kiện địa phương, loại cây trồng và mục tiêu chăm sóc cây. Khi sử dụng, cần cân nhắc và kiểm soát lượng đạm để tránh tình trạng độc hại và mất mát không cần thiết.
Đạm Ammonium (NH4+) phù hợp với những cây trồng nào?
Đạm ammonium (NH4+) thường phù hợp với một số loại cây trồng cụ thể, đặc biệt là những cây có khả năng hấp thụ NH4+ tốt hơn hoặc ưa thích môi trường đất có pH thấp. Dưới đây là một số loại cây trồng mà đạm ammonium có thể phù hợp:
- Cây lúa: Lúa nước thường có khả năng hấp thụ NH4+ tốt hơn nhiều so với NO3-. Đạm ammonium thích hợp trong việc cung cấp đạm cho lúa nước và giúp tăng cường sản xuất.
- Cây hành, tỏi: Những cây củ như hành và tỏi thường trồng tốt trong đất có pH thấp và có khả năng tận dụng NH4+.
- Cây cỏ (sân golf, sân vận động): Các loại cỏ trồng trên sân golf, sân vận động thường có nhu cầu cao về đạm. NH4+ có thể được sử dụng để cung cấp đạm cho loại cây cỏ này.
- Cây trồng trái cây: Một số cây trái cây như cây dứa (pineapple) cũng có khả năng hấp thụ và sử dụng NH4+ tốt.
- Cây ngô (corn): Ngô cũng có thể hấp thụ NH4+ tốt, vì vậy đạm ammonium có thể được sử dụng cho việc trồng ngô.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc sử dụng đạm ammonium cần được cân nhắc cẩn thận, vì mức NH4+ quá cao có thể gây độc hại cho cây và ảnh hưởng đến sự hấp thụ của các chất dinh dưỡng khác. Ngoài ra, loại cây trồng và điều kiện địa phương cũng có thể ảnh hưởng đến sự phù hợp của đạm ammonium.
Đạm Nitrat (NO3-) phù hợp với những cây trồng nào?
Đạm nitrat (NO3-) thường phù hợp với nhiều loại cây trồng khác nhau, đặc biệt là trong môi trường đất có pH kiềm hoặc trung tính. Dạng NO3- thường ít gây độc hại hơn và phù hợp với nhiều loại cây. Dưới đây là một số loại cây trồng mà đạm nitrat có thể phù hợp:
- Cây rau cải (xà lách, bó xôi, kale): Những loại rau cải thường có khả năng hấp thụ NO3- tốt và phát triển tốt trong môi trường có độ pH kiềm hoặc trung tính.
- Cây cỏ (sân vườn): Các loại cỏ trồng trên sân vườn, công viên, hoặc những khu vực cắt cỏ thường có nhu cầu đạm cao và có thể được cung cấp thông qua đạm nitrat.
- Cây trồng lấy quả (cà chua, dưa leo, hồ tiêu): Các cây trồng lấy quả thường hấp thụ NO3- để phát triển quả, và đạm nitrat có thể là nguồn đạm tốt cho sự phát triển của chúng.
- Cây trồng cây ăn quả (táo, nho.. ): Các loại cây trồng trái cây thường có thể tận dụng NO3- để phát triển quả, đặc biệt trong môi trường đất có độ pH kiềm hoặc trung tính.
- Cây hạt (lúa mì, lúa mạch, yến mạch..): Các loại cây lương thực như lúa mì, lúa mạch cũng có thể sử dụng NO3- để phát triển thân cây và tạo hạt.
- Cây trồng cảnh quan (hoa, cây cảnh): Nhiều loại cây trồng cảnh quan cũng có nhu cầu đạm cao và có thể được cung cấp đạm nitrat để giữ cho cây xanh tươi và phát triển đẹp mắt.
Tuy nhiên, nhớ rằng việc cân nhắc lượng đạm cung cấp và các yếu tố khác như pH đất, loại cây, và điều kiện môi trường vẫn rất quan trọng để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của cây.
Các loại phân cung cấp đạm Ammonium (NH4+)
Có nhiều loại phân tổng hợp và phân tự nhiên cung cấp đạm ammonium (NH4+) cho cây trồng. Dưới đây là một số ví dụ về các loại phân cung cấp đạm ammonium:
- Phân amoni sulfat (NH4)2SO4: Phân bón này hay còn gọi là SA, đây là một loại phân hóa học chứa đạm ammonium và lưu huỳnh (sulfur). Nó thường có dạng hạt hoặc bột và thường được sử dụng để cung cấp đạm và lưu huỳnh cho cây trồng.
- (NH4)H2PO4 Monoammonium phosphate: Hay còn gọi là MAP, là loại phân cung cấp đồng thời đạm và lân. Thường ở dạng bột, tinh thể trắng mịn dùng nhiều trong lĩnh vực nông nghiệp và công nghiệp giấy…
- Phân amoni nitrat (NH4NO3): Còn được gọi là đạm 2 lá, đây là một loại phân chứa cả đạm ammonium và nitrat. Tuy nhiên, phân ammonium nitrate thường gây lo ngại về an toàn và an ninh, do đó, nhiều quốc gia đã hạn chế hoặc cấm sử dụng nó.
- Phân hữu cơ chứa đạm amoni: Một số loại phân hữu cơ, chẳng hạn như phân từ phân động vật, bã mía, bã cà phê, cũng có thể cung cấp đạm ammonium. Các loại phân này là kết quả của quá trình phân hủy hữu cơ và có thể là nguồn dinh dưỡng tự nhiên tốt cho cây trồng.
- Phân hỗn hợp chứa amoni: Nhiều loại phân hỗn hợp, bao gồm phân NPK (N-P-K), cũng có thể chứa đạm ammonium như một trong ba thành phần chính. Ví dụ, phân 15-15-15 hoặc 10-10-10 có thể chứa đạm ammonium.
- Phân tự nhiên như phân chim biển (Guano): Guano là phân của các loại chim biển, thường chứa nhiều thành phần dinh dưỡng, bao gồm cả đạm ammonium.
Các loại phân cung cấp đạm Nitrat (NO3-)
Có nhiều loại phân tổng hợp và phân tự nhiên cung cấp đạm nitrat (NO3-) cho cây trồng. Dưới đây là một số ví dụ về các loại phân cung cấp đạm nitrat:
- Phân amoni nitrat (Ammonium Nitrate): NH4NO3 trước khi bị hạn chế hoặc cấm ở nhiều nơi vì vấn đề liên quan đến an ninh, phân nitrat amon (NH4NO3) từng được sử dụng rộng rãi. Nó chứa cả đạm ammonium và nitrat, cung cấp nguồn đạm đa dạng cho cây trồng.
- Phân canxi nitrat (Calcium Nitrate): Đây là một loại phân cung cấp đạm nitrat và canxi (Ca). Phân này thường được sử dụng để cung cấp đạm cho cây trồng thông qua hệ thống tưới.
- Phân kali nitrat (Potassium Nitrate): KNO3 loại phân này cung cấp đạm nitrat và kali (K), hai chất dinh dưỡng quan trọng cho cây trồng. Phân nitrat kali thường được sử dụng để tăng cường sự phát triển và sức kháng của cây.
- Phân tự nhiên chứa đạm nitrat: Một số nguồn tự nhiên như guano (phân chim biển), phân từ động vật, phân từ cây cỏ… cũng có thể cung cấp đạm nitrat cho cây trồng, tùy thuộc vào quá trình phân giải và hủy hoại.
- Phân hỗn hợp chứa nitrat: Nhiều loại phân hỗn hợp cung cấp đạm cũng chứa đạm nitrat. Ví dụ, các phân NPK (N-P-K) thường có thể chứa đạm nitrat.
- Nước tưới chứa nitrat: Trong môi trường tưới cây bằng nước, đạm nitrat thường tồn tại dưới dạng hòa tan trong nước, cung cấp nguồn đạm cho cây trồng.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
