Trong thực tế sản xuất nông nghiệp, để tiết kiệm công lao động và chi phí, nhiều nông dân thường chọn cách pha chung phân bón lá với thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong cùng một lần phun. Cách làm này, nếu đúng kỹ thuật, có thể giúp cây vừa được bổ sung dinh dưỡng, vừa được bảo vệ khỏi sâu bệnh, đồng thời giảm số lần tiếp xúc hóa chất cho người phun.
Tuy nhiên, việc phối hợp không đúng nguyên tắc có thể gây ra nhiều rủi ro: dung dịch kết tủa, giảm hiệu lực thuốc, cháy lá, thậm chí làm cây suy yếu. Vì vậy, để tận dụng lợi ích mà vẫn đảm bảo an toàn, người trồng cần nắm vững nguyên tắc phối hợp phân bón lá với thuốc BVTV trước khi áp dụng trong vườn.
Vì sao cần phối hợp phân bón lá với thuốc BVTV?
Trong sản xuất nông nghiệp, việc phun phân bón lá và thuốc bảo vệ thực vật thường diễn ra song song. Nếu thực hiện riêng lẻ, người trồng sẽ phải phun nhiều lần, vừa tốn công lao động, vừa tăng chi phí. Chính vì vậy, phối hợp hai loại này trong cùng một bình dung dịch mang lại nhiều lợi ích rõ rệt.
Trước hết, tiết kiệm thời gian và chi phí là ưu điểm dễ nhận thấy nhất. Thay vì phải phun hai lần ở hai thời điểm khác nhau, nông dân có thể gộp chung để giảm số lần ra đồng, tiết kiệm nhân công, nhiên liệu và nước.
Thứ hai, giảm số lần tiếp xúc hóa chất cho người lao động. Việc phun đồng thời phân bón lá và thuốc BVTV không chỉ tiện lợi mà còn góp phần hạn chế rủi ro về sức khỏe.
Thứ ba, tăng hiệu quả đồng bộ: khi cây đang chịu áp lực sâu bệnh, nhu cầu dinh dưỡng cũng tăng cao để phục hồi và chống chịu. Phun phân bón lá kèm thuốc BVTV trong thời điểm này giúp cây vừa được bảo vệ, vừa được bồi dưỡng, nhờ đó khả năng phục hồi nhanh hơn.
Tuy nhiên, lợi ích chỉ thực sự phát huy nếu quá trình phối hợp được thực hiện đúng cách. Ngược lại, nếu pha trộn sai nguyên tắc, cây có thể chịu tác động tiêu cực. Đây chính là vấn đề sẽ được làm rõ ở phần tiếp theo.
Rủi ro khi phối hợp không đúng nguyên tắc
Mặc dù việc pha chung phân bón lá với thuốc BVTV có thể mang lại nhiều lợi ích, nhưng nếu thực hiện sai cách, nguy cơ gây hại cho cả cây trồng lẫn hiệu quả phòng trừ bệnh rất cao.
Trước hết, dễ gặp nhất là hiện tượng kết tủa trong dung dịch. Một số thành phần hóa học trong phân bón lá và thuốc BVTV có thể phản ứng với nhau, tạo thành hợp chất khó tan, làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng và hiệu lực của thuốc.
Thứ hai, một số phản ứng hóa học có thể sinh ra chất độc đối với mô lá, gây cháy lá, vàng lá hoặc rụng hoa, rụng trái. Đây là tình trạng thường gặp khi nông dân tự ý trộn nhiều loại thuốc và phân bón mà không kiểm tra trước.
Thứ ba, nồng độ tổng hợp trong dung dịch vượt quá ngưỡng an toàn. Khi pha nhiều loại trong cùng một bình, lượng muối và hoạt chất tăng lên, cây dễ bị sốc sinh lý, giảm khả năng quang hợp và trao đổi chất.
Ngoài ra, việc phối hợp không đúng còn làm giảm khả năng bám dính hoặc thẩm thấu của thuốc BVTV. Khi đó, cả hiệu quả dinh dưỡng lẫn khả năng phòng trừ sâu bệnh đều suy giảm, gây tốn kém mà không đạt được kết quả mong muốn.
Những rủi ro này cho thấy, việc pha trộn tùy tiện có thể mang lại nhiều tác hại hơn là lợi ích. Vì vậy, cần có những nguyên tắc khoa học để bảo đảm an toàn khi phối hợp.
Nguyên tắc pha chung an toàn
Để phối hợp phân bón lá với thuốc BVTV mà không làm giảm hiệu quả hoặc gây hại cho cây, người trồng cần tuân thủ một số nguyên tắc cơ bản sau:
Trước hết, chỉ pha chung khi có khuyến cáo rõ ràng từ nhà sản xuất. Một số loại phân bón lá hoặc thuốc BVTV được thiết kế để phối hợp, nhưng cũng có nhiều sản phẩm tuyệt đối không được trộn lẫn. Việc đọc kỹ nhãn mác và hướng dẫn sử dụng là bước bắt buộc.
Thứ hai, tuân thủ đúng thứ tự pha để hạn chế nguy cơ kết tủa:
Cho nước sạch vào bình trước.
Thêm thuốc dạng bột hòa tan hoặc dạng ướt (WP, SP).
Tiếp tục cho các loại thuốc dạng hạt hòa tan (WDG, SG).
Sau đó mới cho thuốc dạng lỏng (EC, SC, SL…).
Cuối cùng mới cho phân bón lá hoặc các chế phẩm sinh học.
Thứ ba, luôn pha thử trong một lượng nhỏ trước khi đổ vào bình lớn để kiểm tra độ ổn định. Nếu dung dịch bị đổi màu, lắng cặn hoặc tách lớp, tuyệt đối không sử dụng.
Thứ tư, không pha quá nhiều loại trong cùng một bình. Mỗi lần phun chỉ nên phối hợp tối đa 2 – 3 loại sản phẩm. Việc trộn lẫn quá nhiều sẽ làm nồng độ tổng tăng cao, cây dễ bị sốc, còn dung dịch thì mất ổn định.
Nguyên tắc này vừa giúp tiết kiệm chi phí, vừa đảm bảo cây trồng nhận đủ dinh dưỡng và thuốc bảo vệ thực vật trong trạng thái an toàn nhất.
Những trường hợp cần tránh phối hợp
Không phải lúc nào phân bón lá và thuốc BVTV cũng có thể trộn chung. Có những trường hợp đặc biệt cần tránh tuyệt đối, vì nguy cơ gây hại cao hơn lợi ích:
Phân bón lá chứa Canxi: không nên phối hợp với thuốc BVTV có gốc phốt phát hoặc sunfat. Sự kết hợp này thường tạo ra kết tủa trắng, vừa làm tắc béc phun, vừa khiến cây không hấp thu được dinh dưỡng.
Thuốc trừ nấm gốc đồng: khi trộn với phân bón lá chứa vi lượng như kẽm, sắt, mangan có thể làm giảm hiệu lực của cả hai, đồng thời tăng nguy cơ ngộ độc cho lá non.
Sản phẩm có pH chênh lệch quá lớn: dung dịch quá axit hoặc quá kiềm sẽ làm phân hủy hoạt chất trong thuốc BVTV và làm mất hoạt tính của vi lượng trong phân bón lá.
Các loại phân bón lá giàu đạm: hạn chế phối hợp với thuốc trừ sâu – trừ bệnh có tính axit mạnh, vì dễ gây hiện tượng cháy lá hoặc rụng hoa, rụng trái.
Những trường hợp trên cho thấy, không phải sự tiện lợi nào cũng an toàn. Người trồng cần nhận diện rõ và tuyệt đối tránh pha trộn tùy tiện để bảo vệ sức khỏe cây trồng và giữ hiệu quả sử dụng.
Kinh nghiệm thực tế để đạt hiệu quả cao
Trong thực tế, nhiều nông dân đã rút ra được những kinh nghiệm quý báu khi phối hợp phân bón lá với thuốc BVTV. Đây là những điểm cần lưu ý để vừa đạt hiệu quả, vừa hạn chế rủi ro:
Trước hết, nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát. Nhiệt độ thấp, khí khổng mở, dung dịch bám lâu hơn trên lá, giúp cả phân bón lá lẫn thuốc BVTV phát huy tác dụng tối đa.
Thứ hai, luôn tuân thủ liều lượng khuyến cáo. Việc tự ý tăng liều với mong muốn “hiệu quả nhanh hơn” thường phản tác dụng, khiến cây dễ bị sốc sinh lý hoặc cháy lá.
Thứ ba, có thể bổ sung chất hỗ trợ bám dính hoặc chất điều chỉnh pH nếu cần thiết. Điều này giúp dung dịch ổn định hơn, hạn chế kết tủa và tăng hiệu quả thẩm thấu qua lá.
Thứ tư, theo dõi phản ứng của cây sau lần phun đầu tiên. Nếu cây sinh trưởng bình thường, lá xanh và không xuất hiện vết cháy, có thể tiếp tục áp dụng cho diện rộng. Ngược lại, nếu thấy cây phản ứng xấu, cần dừng ngay và điều chỉnh công thức.
Cuối cùng, nên luân phiên giữa việc phun chung và phun riêng lẻ. Những giai đoạn cây mẫn cảm (ra hoa, đậu trái, nuôi trái non) nên ưu tiên phun riêng để đảm bảo an toàn, tránh rủi ro do phối hợp quá nhiều hoạt chất cùng lúc.
Việc áp dụng linh hoạt những kinh nghiệm này sẽ giúp nông dân khai thác tối đa lợi ích từ sự kết hợp phân bón lá và thuốc BVTV, đồng thời duy trì sự an toàn cho cây trồng.
Kết luận
Phối hợp phân bón lá với thuốc bảo vệ thực vật có thể mang lại nhiều lợi ích thiết thực: tiết kiệm công lao động, giảm chi phí và giúp cây vừa được bổ sung dinh dưỡng, vừa được bảo vệ khỏi sâu bệnh. Tuy nhiên, hiệu quả chỉ đạt được khi người trồng tuân thủ đúng nguyên tắc: chọn sản phẩm tương thích, pha đúng thứ tự, không trộn quá nhiều loại trong cùng một bình và luôn thử nghiệm trước khi áp dụng đại trà.
Ngược lại, việc phối hợp sai cách có thể dẫn đến kết tủa, giảm hiệu lực, gây cháy lá hoặc làm cây suy yếu. Do đó, sự hiểu biết và kinh nghiệm thực tế đóng vai trò then chốt, giúp nông dân vừa tận dụng được sự tiện lợi, vừa đảm bảo an toàn cho cây trồng.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
