Trong sản xuất nông nghiệp, phân bón lá đã trở thành một giải pháp quen thuộc nhờ khả năng cung cấp dinh dưỡng nhanh và trực tiếp cho cây trồng. Chỉ cần một lần phun đúng cách, cây có thể hấp thu dưỡng chất qua lá, giúp phục hồi kịp thời khi thiếu hụt và nâng cao sức đề kháng trong giai đoạn nhạy cảm.
Tuy nhiên, không ít trường hợp hiệu quả phân bón lá lại không đạt như mong muốn, thậm chí gây cháy lá, vàng lá hoặc lãng phí chi phí. Nguyên nhân thường đến từ việc pha sai nồng độ, chọn thời điểm phun chưa phù hợp hoặc phối hợp sản phẩm không đúng cách.
Vì vậy, để phân bón lá thực sự phát huy tác dụng, người trồng cần nắm rõ những nguyên tắc cơ bản trong quá trình pha và phun. Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những điểm quan trọng giúp sử dụng phân bón lá hiệu quả, tiết kiệm và an toàn cho cây trồng.
Nguyên tắc khi pha phân bón lá
Pha phân bón lá đúng kỹ thuật là bước quan trọng quyết định hiệu quả sau khi phun. Nếu dung dịch pha không đúng, cây có thể hấp thu kém, thậm chí gặp hiện tượng cháy lá hoặc mất cân đối dinh dưỡng.
Trước hết, cần tuân thủ đúng nồng độ mà nhà sản xuất khuyến cáo. Việc tự ý tăng liều với mong muốn cây hấp thu nhanh hơn thường phản tác dụng, bởi nồng độ cao dễ gây tổn thương mô lá, để lại vết cháy hoặc giảm khả năng quang hợp.
Thứ hai, nguồn nước sử dụng phải đảm bảo sạch và ít tạp chất. Nước có độ cứng cao, chứa nhiều canxi hoặc magie dễ gây kết tủa, làm mất tác dụng của một số nguyên tố vi lượng trong phân bón lá. Tương tự, nước nhiễm phèn hoặc mặn cũng có thể làm giảm hiệu quả dung dịch.
Thứ ba, pH của dung dịch là yếu tố quan trọng. Môi trường hơi axit (pH từ 5,5 đến 6,5) thường giúp dinh dưỡng ở trạng thái dễ hấp thu nhất. Nếu dung dịch quá kiềm, nhiều vi lượng có thể bị kết tủa, khiến cây khó tiếp nhận.
Cuối cùng, khi phối trộn nhiều loại phân hoặc kết hợp thêm thuốc bảo vệ thực vật, cần pha từng loại riêng biệt rồi mới cho vào bình. Cách làm này hạn chế phản ứng hóa học không mong muốn. Nếu chưa chắc chắn về khả năng hòa tan, người trồng nên thử trước ở một lượng nhỏ để quan sát.
Nguyên tắc khi phun phân bón lá
Sau khi pha đúng cách, việc phun quyết định phần lớn hiệu quả cuối cùng. Nếu phun sai thời điểm hoặc kỹ thuật, cây có thể hấp thu kém hoặc dung dịch nhanh chóng bị rửa trôi, bay hơi.
Trước hết, thời điểm phun lý tưởng là vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát. Khi đó khí khổng trên lá mở rộng, độ ẩm không khí cao và ánh nắng không quá gắt, giúp dung dịch bám lại lâu hơn và cây hấp thu tốt hơn. Ngược lại, nếu phun vào giữa trưa nắng gắt, dung dịch bốc hơi nhanh, không chỉ giảm hiệu quả mà còn dễ gây cháy lá.
Điều kiện thời tiết cũng cần được chú ý. Tránh phun khi trời sắp mưa hoặc có gió mạnh vì nước mưa sẽ rửa trôi dinh dưỡng, còn gió lớn khiến dung dịch bay lệch, không phủ đều lá.
Kỹ thuật phun nên ở dạng sương mịn, phủ đều cả hai mặt lá. Mặt dưới lá là nơi tập trung nhiều khí khổng, vì vậy nếu chỉ phun mặt trên thì hiệu quả hấp thu sẽ giảm đáng kể. Lượng dung dịch chỉ cần vừa đủ để lá ướt đều, tránh phun quá nhiều làm giọt to, chảy xuống đất gây lãng phí.
Ngoài ra, cần có lịch phun hợp lý. Phun định kỳ theo khuyến cáo sẽ giúp cây hấp thu ổn định, trong khi việc phun dồn dập trong thời gian ngắn có thể gây dư thừa dinh dưỡng và ảnh hưởng đến sinh lý cây.
Lưu ý khi phối hợp phân bón lá với sản phẩm khác
Trong thực tế, nhiều nhà vườn thường kết hợp phân bón lá với thuốc bảo vệ thực vật hoặc các loại phân khác để tiết kiệm công phun. Tuy nhiên, nếu không nắm rõ nguyên tắc, sự phối trộn này có thể làm giảm hiệu quả hoặc thậm chí gây hại cho cây.
Trước hết, cần nhớ rằng không phải loại phân nào cũng có thể pha chung. Các loại phân chứa canxi đậm đặc hoặc phân lân cao thường dễ xảy ra phản ứng kết tủa khi pha với các phân bón lá có vi lượng như Bo, Zn, Fe. Kết quả là dung dịch mất tác dụng, vừa lãng phí vừa gây tắc nghẽn vòi phun.
Khi có nhu cầu phối trộn, nguyên tắc an toàn là luôn thử trước bằng cách pha lượng nhỏ trong cốc hoặc chai trong suốt. Nếu thấy có hiện tượng vón cục hoặc kết tủa, tuyệt đối không sử dụng.
Đối với việc kết hợp phân bón lá với thuốc trừ sâu hoặc thuốc trừ bệnh, người trồng cần tham khảo hướng dẫn cụ thể từ nhà sản xuất. Một số loại thuốc có thể làm biến đổi pH dung dịch, ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng. Ngược lại, cũng có những công thức được khuyến cáo phối hợp nhằm tăng hiệu quả, ví dụ bổ sung thêm chất bám dính giúp cả phân và thuốc lưu lại lâu hơn trên lá.
Việc sử dụng chất hỗ trợ thấm và bám dính là một lưu ý quan trọng. Những chất này không chỉ giúp dung dịch trải đều mà còn kéo dài thời gian tiếp xúc giữa phân bón và bề mặt lá, từ đó tăng cư
Sai lầm thường gặp khi pha và phun phân bón lá
Mặc dù phân bón lá là giải pháp dinh dưỡng nhanh và tiện lợi, nhưng trên thực tế nhiều nhà vườn lại gặp phải tình trạng hiệu quả thấp, thậm chí gây hại cho cây chỉ vì mắc những sai lầm cơ bản.
Một trong những sai lầm phổ biến nhất là pha dung dịch quá đặc. Tâm lý muốn cây “hấp thu nhanh, hiệu quả mạnh” thường khiến người trồng tự ý tăng nồng độ cao hơn khuyến cáo. Kết quả là dung dịch tạo áp lực thẩm thấu ngược, khiến lá bị mất nước, dẫn đến cháy mép lá hoặc loang vết nâu.
Ngược lại, pha quá loãng hoặc phun quá ít lần lại làm dinh dưỡng không đủ để cây hấp thu, khiến công phun trở nên kém hiệu quả.
Sai lầm tiếp theo là chọn thời điểm phun không thích hợp. Nhiều người phun vào buổi trưa nắng gắt hoặc trước khi trời mưa. Trong điều kiện này, dung dịch dễ bị bay hơi hoặc rửa trôi, làm giảm khả năng hấp thu và gây lãng phí.
Một lỗi khác là chỉ phun mặt trên của lá, bỏ qua mặt dưới nơi tập trung nhiều khí khổng. Điều này khiến cây không tận dụng được hết khả năng hấp thu dinh dưỡng từ phân bón lá.
Ngoài ra, phun quá dày trong thời gian ngắn cũng là vấn đề. Dù mỗi lần phun đúng kỹ thuật, nhưng nếu khoảng cách giữa các lần phun quá gần, cây có thể bị dư thừa dinh dưỡng, dẫn đến mất cân đối sinh lý, tăng chi phí mà không đem lại hiệu quả tương xứng.
Kết luận
Phân bón lá là một công cụ hữu hiệu giúp bổ sung dinh dưỡng nhanh, đặc biệt trong những giai đoạn cây cần phục hồi hoặc tăng tốc sinh trưởng. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối đa, người trồng không chỉ quan tâm đến chất lượng sản phẩm mà còn phải tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc pha và phun.
Pha đúng nồng độ, sử dụng nguồn nước phù hợp, kiểm soát pH dung dịch, lựa chọn thời điểm phun hợp lý và áp dụng kỹ thuật phun chuẩn xác là những yếu tố cốt lõi. Bên cạnh đó, việc tránh phối trộn tùy tiện và nhận diện những sai lầm thường gặp sẽ giúp người trồng tiết kiệm chi phí, hạn chế rủi ro và bảo đảm cây trồng hấp thu dinh dưỡng hiệu quả nhất.
Trong bối cảnh nông nghiệp hướng tới sự bền vững và an toàn, việc sử dụng phân bón lá đúng kỹ thuật không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn góp phần tạo ra sản phẩm nông sản chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng khắt khe.
📌 Gợi ý đọc thêm: [Các yếu tố môi trường ảnh hưởng đến hiệu quả phân bón lá]
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
