Abamectin là hoạt chất trừ sâu và nhện có nguồn gốc sinh học, nổi bật với khả năng gây tê liệt hệ thần kinh côn trùng thông qua tác động kéo dài lên các kênh chloride. Với phổ tác dụng rộng và hiệu quả cao ở liều lượng thấp, Abamectin hiện là lựa chọn hàng đầu để kiểm soát sâu cuốn lá, bọ trĩ, nhện đỏ và nhiều loại dịch hại nguy hiểm khác trên cây ăn trái, rau màu và cây công nghiệp. Đây cũng là hoạt chất được khuyến khích sử dụng trong các chương trình IPM (quản lý dịch hại tổng hợp) nhờ tính thân thiện tương đối với thiên địch.
1️⃣ Giới thiệu hoạt chất và nhóm hóa học
Abamectin là một hợp chất thuộc nhóm Avermectin – nhóm chất sinh học được chiết xuất từ vi khuẩn Streptomyces avermitilis. Hoạt chất này tồn tại chủ yếu dưới hai đồng phân: B1a và B1b, trong đó B1a chiếm tỷ lệ lớn hơn.
- Tính chất: Tan tốt trong chất béo, ít tan trong nước.
- Dạng tác động: Tiếp xúc, vị độc, thấm sâu mạnh vào mô lá nhưng không có khả năng lưu dẫn toàn cây.
- Hiệu lực cao ở liều thấp, rất hiệu quả với các loài chích hút và nhện hại.
2️⃣ Cơ chế tác động
Abamectin hoạt động bằng cách:
- Gắn vào các kênh chloride phụ thuộc glutamate, gây rối loạn truyền dẫn thần kinh, khiến côn trùng bị tê liệt và chết dần sau vài giờ đến vài ngày.
- Tác động kéo dài, nhưng không giết sâu ngay lập tức – sâu hại sẽ ngừng ăn và chết dần.
- Có khả năng xuyên mô (translaminar), thấm sâu qua bề mặt lá giúp bảo vệ cả hai mặt lá.
💡 Lưu ý: Không lưu dẫn theo mạch dẫn – chỉ có tác động ở nơi thuốc tiếp xúc hoặc thấm vào.
3️⃣ Phổ tác dụng – Các loài sâu hại bị tiêu diệt hiệu quả
Abamectin rất hiệu quả trong việc kiểm soát các loại sâu và nhện hại như:
- Nhện đỏ (Tetranychus spp.) – đặc biệt trên cây ăn trái, dưa leo, hoa hồng
- Bọ trĩ (Thrips spp.) – trên sầu riêng, hành lá, dưa leo
- Sâu tơ (Plutella xylostella) – trên cải, bắp cải
- Sâu cuốn lá nhỏ – trên chè, lúa
- Sâu đục quả, sâu đục thân non
4️⃣ Cây trồng phù hợp
Abamectin được sử dụng rộng rãi và đăng ký cho nhiều loại cây trồng như:
- Cây ăn trái: sầu riêng, cam, quýt, chôm chôm, xoài
- Rau màu: dưa leo, cà chua, cải bắp, hành, ớt
- Cây công nghiệp: cà phê, chè, hồ tiêu, bông vải
- Cây lúa: kiểm soát sâu cuốn lá, rầy mềm
- Hoa kiểng: hoa hồng, cúc, đồng tiền
5️⃣ Thời điểm sử dụng hiệu quả nhất
Abamectin đạt hiệu quả cao nhất khi sử dụng:
- Ngay khi sâu non mới nở hoặc nhện mới phát triển – giai đoạn sâu còn yếu, dễ bị tác động bởi cơ chế thần kinh của thuốc.
- Trong các đợt cây ra đọt non, ra hoa – thời điểm bọ trĩ, nhện đỏ thường phát triển mạnh.
- Sau các đợt mưa ẩm kéo dài, khi sâu hại dễ bùng phát.
💡 Thời điểm phun tốt nhất là vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi lá cây đang mở và điều kiện môi trường thuận lợi cho thuốc thẩm thấu.
6️⃣ Lưu ý khi sử dụng
- Không phun liên tục quá 2 lần/vụ để tránh hiện tượng kháng thuốc.
- Nên luân phiên với hoạt chất khác nhóm có cơ chế tác động khác biệt.
- Rất độc với cá, ong và sinh vật thủy sinh – không nên phun gần ao hồ hoặc trong khu vực có nuôi ong.
- Không kết hợp Abamectin với các chất có pH quá cao hoặc quá thấp, tránh làm giảm hiệu lực thuốc.
7️⃣ Một số sản phẩm thương mại phổ biến tại Việt Nam
Abamectin có mặt trong nhiều sản phẩm thương mại uy tín:
- Vertimec 1.8EC – Syngenta
- Tobe 1.8EC – ADC
- Abamectin 1.8EC – Vipesco
- Tox 3.6EC – Phối hợp Abamectin + Emamectin benzoate
📌 Các sản phẩm này thường được đóng gói từ 10ml – 500ml, phù hợp cả canh tác nhỏ lẫn quy mô lớn.
8️⃣ Gợi ý luân phiên để tránh kháng thuốc
Để duy trì hiệu quả và hạn chế kháng thuốc, nên luân phiên Abamectin với các hoạt chất khác nhóm, như:
- Spinosad – nhóm Spinosyn
- Indoxacarb – nhóm Oxadiazine
- Chlorantraniliprole – nhóm Diamide
- Cypermethrin, Alpha-cypermethrin – nhóm Pyrethroid
- Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae – thuốc sinh học
⚠️ Không nên luân phiên với Emamectin (thuộc cùng nhóm Avermectin, cơ chế tương tự).
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
