Trên thực tế sản xuất, không ít hoạt chất trừ nấm chỉ có hiệu quả ở giai đoạn phòng ngừa hoặc khi bệnh đã lây lan mạnh. Tuy nhiên, Trifloxystrobin là một hoạt chất nổi bật nhờ cơ chế tác động kép, vừa diệt bào tử trên bề mặt, vừa ngăn chặn quá trình phát triển bên trong mô cây. Đây cũng là hoạt chất được tin dùng để phối hợp với các hoạt chất nhóm Triazole nhằm mở rộng phổ tác dụng, tăng hiệu lực và giảm nguy cơ kháng thuốc.
1️⃣ Giới thiệu hoạt chất và nhóm hoạt chất
Trifloxystrobin là hoạt chất thuộc nhóm Strobilurin, còn gọi là nhóm QoI (Quinone outside Inhibitors). Đây là nhóm thuốc có khả năng ức chế hô hấp của nấm, chủ yếu hoạt động ở giai đoạn bào tử nảy mầm. Trifloxystrobin có tính tiếp xúc và bán lưu dẫn, nghĩa là sau khi phun, nó có thể phân bố lại trên bề mặt lá và một phần thấm nhẹ vào mô lá.
Hoạt chất này thường được sử dụng đơn chất hoặc phối hợp với Tebuconazole để vừa phòng, vừa trị bệnh hiệu quả hơn.
2️⃣ Cơ chế tác động
Trifloxystrobin hoạt động theo hai cơ chế chính:
- Ức chế quá trình hô hấp của tế bào nấm bằng cách chặn chuỗi vận chuyển electron trong ty thể. Khi bị ngắt năng lượng, tế bào nấm sẽ không thể phát triển hoặc nhân bản.
- Tác động bề mặt mạnh – diệt bào tử nấm ngay khi tiếp xúc, giúp chặn đứng lây lan và bảo vệ lá non, chồi non hiệu quả.
- Ngoài ra, hoạt chất này có tính ổn định với ánh sáng và bám dính tốt, giúp kéo dài hiệu lực phòng bệnh trong nhiều ngày sau khi phun.
3️⃣ Phòng và trị hiệu quả các bệnh do nấm nào?
Trifloxystrobin có phổ tác dụng rộng, đặc biệt hiệu quả với các bệnh:
- Phấn trắng (Erysiphe spp., Oidium spp.)
- Gỉ sắt (Puccinia spp.)
- Đốm lá, đốm nâu (Cercospora, Alternaria spp.)
- Lem lép hạt, đốm vằn (trên lúa)
- Thán thư (khi phối hợp với hoạt chất lưu dẫn)
- Mốc sương, sương mai (hỗ trợ khi phối hợp trong sản phẩm chuyên biệt)
4️⃣ Cây trồng phù hợp
Trifloxystrobin được đăng ký sử dụng trên nhiều loại cây trồng có giá trị kinh tế cao:
- Cây ăn trái: cam, quýt, xoài, sầu riêng
- Cây công nghiệp: cà phê, hồ tiêu, cao su, chè
- Rau màu: dưa leo, cà chua, cải bắp
- Cây lúa: đặc trị lem lép hạt, đốm vằn
- Hoa kiểng: hoa cúc, đồng tiền, hoa hồng
5️⃣ Thời điểm sử dụng hiệu quả nhất
Trifloxystrobin phát huy tốt nhất khi được sử dụng ở giai đoạn đầu của quá trình nhiễm bệnh – khi cây mới xuất hiện đốm bệnh nhỏ hoặc trong điều kiện thời tiết có nguy cơ cao (ẩm độ cao, sương mù, mưa kéo dài).
Nhờ đặc tính tác động bề mặt mạnh và bán lưu dẫn, Trifloxystrobin thường được dùng trong chương trình phòng ngừa định kỳ, hoặc phối hợp trong những giai đoạn quan trọng như:
- Trước và sau khi cây ra đọt non, lá non
- Giai đoạn cây nuôi trái hoặc trước khi trổ đòng (đối với lúa)
- Giai đoạn sau thu hoạch, trước khi vào vụ mới (xử lý phục hồi vườn cây)
6️⃣ Lưu ý khi sử dụng
- Không nên sử dụng đơn lẻ Trifloxystrobin nhiều lần liên tiếp để tránh hiện tượng kháng thuốc.
- Nên kết hợp hoặc luân phiên với nhóm Triazole (như Tebuconazole, Difenoconazole) để tăng hiệu quả kiểm soát và kéo dài hiệu lực.
- Trifloxystrobin ít độc và phân hủy nhanh, nhưng vẫn cần đảm bảo đúng liều lượng khuyến cáo, tránh pha đặc.
- Nên phun đều toàn tán, nhất là mặt dưới lá – nơi thường tích tụ bào tử phấn trắng và nấm bệnh.
7️⃣ Một số tên thương mại phổ biến tại Việt Nam
Trifloxystrobin có mặt trong nhiều sản phẩm thương mại uy tín, đặc biệt là các sản phẩm phối trộn để tăng phổ tác động:
- Nativo 750WG – Bayer (Trifloxystrobin + Tebuconazole)
- Flint 50WG – Bayer (dạng đơn chất, dùng cho lúa, rau màu, cây ăn trái)
- Trimiltox 70WG – Lộc Trời (kết hợp Trifloxystrobin + hoạt chất hỗ trợ)
- Tri-Power 70WG – Vipesco
Các sản phẩm này đều được đăng ký sử dụng trên nhiều nhóm cây trồng như lúa, cà phê, sầu riêng, dưa leo…
8️⃣ Gợi ý luân phiên để tránh kháng thuốc
Vì Trifloxystrobin thuộc nhóm Strobilurin (QoI), là nhóm có nguy cơ kháng cao nếu lạm dụng, nên cần:
- Luân phiên với nhóm Triazole: Tebuconazole, Difenoconazole
- Kết hợp với hoạt chất tiếp xúc: Mancozeb, Chlorothalonil
- Bổ sung các hoạt chất sinh học (Trichoderma spp., Bacillus subtilis) để tăng hiệu quả tổng hợp
- Không nên sử dụng liên tiếp quá 2 lần/vụ bằng cùng một hoạt chất thuộc nhóm Strobilurin
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
