Nấm bệnh là một trong những thách thức lớn nhất mà người trồng trọt phải đối mặt. Chúng có thể gây hại cho mọi bộ phận của cây, từ lá, thân, cành đến rễ, dẫn đến giảm năng suất và chất lượng cây trồng. Bảo vệ cây trồng khỏi nấm bệnh là vô cùng quan trọng để đảm bảo an ninh lương thực và phát triển kinh tế nông nghiệp. Thuốc trừ nấm tiếp xúc đóng vai trò thiết yếu trong hệ thống quản lý dịch hại tổng hợp (IPM). Loại thuốc này hoạt động trên bề mặt của cây trồng, tiêu diệt nấm bằng cách phá hủy lớp màng tế bào của chúng. Thuốc trừ nấm tiếp xúc có nhiều ưu điểm như hiệu quả nhanh, dễ sử dụng và giá thành rẻ.
Thuốc trừ nấm tiếp xúc là gì
Thuốc trừ nấm tiếp xúc là loại thuốc bảo vệ thực vật hoạt động trên bề mặt của cây trồng. Loại thuốc này tiêu diệt nấm bằng cách phá hủy lớp màng tế bào của chúng. Thuốc trừ nấm tiếp xúc có hiệu quả chống lại các bào tử nấm đang phát triển trên bề mặt lá, thân, cành và quả. Điểm khác biệt chính giữa thuốc trừ nấm tiếp xúc và thuốc trừ nấm nội hấp là cách thức xâm nhập vào cây trồng:
- Thuốc trừ nấm tiếp xúc: Chỉ hoạt động trên bề mặt cây trồng, không xâm nhập vào bên trong.
- Thuốc trừ nấm nội hấp: Xâm nhập vào bên trong cây trồng qua hệ thống mạch dẫn, di chuyển đến các bộ phận khác và tiêu diệt nấm từ bên trong.
Lựa chọn loại thuốc trừ nấm phù hợp phụ thuộc vào nhiều yếu tố, như loại nấm bệnh, giai đoạn phát triển của cây, điều kiện thời tiết và mức độ lây lan của nấm bệnh.
Ưu điểm của thuốc trừ nấm tiếp xúc
- Hiệu quả nhanh: Diệt nấm nhanh chóng sau khi phun thuốc.
- Dễ sử dụng: Pha chế và phun xịt đơn giản.
- Giá thành rẻ: Hầu hết các loại thuốc trừ nấm tiếp xúc đều có giá thành rẻ hơn so với thuốc trừ nấm nội hấp.
Nhược điểm của thuốc trừ nấm tiếp xúc:
- Dễ bị rửa trôi bởi mưa: Hiệu quả giảm nếu trời mưa sau khi phun thuốc.
- Cần phun nhiều lần: Cần phun thuốc định kỳ để duy trì hiệu quả.
- Có thể gây hại cho môi trường: Một số loại thuốc trừ nấm tiếp xúc có thể gây hại cho các sinh vật có ích trong môi trường.
Cơ chế hoạt động của thuốc trừ nấm tiếp xúc
Thuốc trừ nấm tiếp xúc hoạt động bằng cách phá hủy lớp màng tế bào của nấm, dẫn đến rối loạn chức năng sinh lý và gây chết nấm. Sau đây là chi tiết về các bước hoạt động:
- Tiếp xúc: Thuốc trừ nấm tiếp xúc phải tiếp xúc trực tiếp với bào tử nấm hoặc sợi nấm đang phát triển trên bề mặt cây trồng.
- Xâm nhập: Hoạt chất trong thuốc trừ nấm xâm nhập vào tế bào nấm qua các lỗ hổng trên màng tế bào hoặc bằng cách khuếch tán.
- Gây rối loạn chức năng: Hoạt chất tương tác với các thành phần quan trọng trong tế bào nấm, gây rối loạn chức năng sinh lý và ngăn cản sự phát triển của nấm.
- Gây chết nấm: Rối loạn chức năng sinh lý dẫn đến tế bào nấm bị phá hủy và nấm chết.
Ưu điểm của thuốc trừ nấm tiếp xúc
Thuốc trừ nấm tiếp xúc mang lại nhiều ưu điểm nổi bật:
Hiệu quả cao:
- Tiêu diệt nấm bệnh hiệu quả trên bề mặt lá, thân, cành và quả.
- Kiểm soát tốt các loại nấm bệnh phổ biến như bệnh đạo ôn, bệnh rỉ sắt, bệnh thán thư, bệnh phấn trắng…
Tác động nhanh chóng:
- Diệt nấm nhanh chóng sau khi phun thuốc, giúp bảo vệ cây trồng kịp thời.
- Có thể sử dụng để phòng trừ nấm bệnh hoặc trị bệnh khi nấm mới phát sinh.
Ít nguy cơ phát sinh tính kháng thuốc:
- Nấm bệnh khó phát triển khả năng kháng thuốc so với thuốc trừ nấm nội hấp.
- Có thể sử dụng luân phiên với các loại thuốc trừ nấm khác để giảm nguy cơ phát sinh tính kháng thuốc.
Ngoài ra, thuốc trừ nấm tiếp xúc còn có một số ưu điểm khác như:
- Dễ sử dụng: Pha chế và phun xịt đơn giản.
- Giá thành rẻ: Hầu hết các loại thuốc trừ nấm tiếp xúc đều có giá thành rẻ hơn so với thuốc trừ nấm nội hấp.
- Tương thích với nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật khác.
Nhược điểm của thuốc trừ nấm tiếp xúc
Bên cạnh những ưu điểm, thuốc trừ nấm tiếp xúc cũng có một số nhược điểm cần lưu ý:
Dễ bị rửa trôi:
- Hiệu quả giảm sút nếu trời mưa sau khi phun thuốc.
- Cần phun lại sau khi mưa để đảm bảo hiệu quả phòng trừ nấm bệnh.
Ít hiệu quả với nấm bệnh bên trong cây:
- Chỉ diệt được nấm bệnh trên bề mặt cây, không có khả năng xâm nhập vào bên trong.
- Không hiệu quả với các loại nấm bệnh phát triển bên trong thân, cành, lá.
Có thể gây hại cho môi trường và con người nếu sử dụng không đúng cách:
- Một số loại thuốc trừ nấm tiếp xúc có thể gây hại cho các sinh vật có ích trong môi trường như ong, bướm…
- Gây ô nhiễm môi trường nước và đất nếu sử dụng quá liều lượng hoặc không đúng hướng dẫn.
- Gây ngộ độc cho người nếu tiếp xúc trực tiếp hoặc hít phải thuốc.
Hướng dẫn sử dụng thuốc trừ nấm tiếp xúc
Để sử dụng thuốc trừ nấm tiếp xúc hiệu quả và an toàn, bạn cần lưu ý những điều sau:
Cách pha thuốc:
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi pha thuốc.
- Mặc đồ bảo hộ như quần áo dài tay, găng tay, khẩu trang và kính bảo hộ.
- Pha thuốc theo đúng liều lượng khuyến cáo trên bao bì.
- Sử dụng nước sạch để pha thuốc.
- Khuấy đều cho thuốc tan hoàn toàn trước khi phun.
Liều lượng và thời điểm phun thuốc:
- Liều lượng sử dụng phụ thuộc vào loại thuốc, loại nấm bệnh và mức độ lây lan của bệnh.
- Nên phun thuốc vào lúc trời râm mát, không có gió mạnh.
- Tránh phun thuốc khi trời mưa hoặc nắng nóng.
- Phun thuốc vào bề mặt lá, thân, cành cho đến khi được phủ đều.
- Có thể phun thuốc định kỳ để phòng trừ nấm bệnh hoặc phun khi nấm mới phát sinh.
An toàn khi sử dụng:
- Mang đồ bảo hộ khi pha chế và phun thuốc.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với thuốc.
- Rửa tay sạch sau khi pha chế và phun thuốc.
- Không phun thuốc vào nguồn nước, khu vực nuôi trồng thủy sản và khu vực có trẻ em.
- Bảo quản thuốc nơi khô ráo, thoáng mát, tránh xa tầm tay trẻ em và nguồn nước.
Danh sách các loại thuốc trừ nấm tiếp xúc phổ biến trên thị trường
Dưới đây là một số loại thuốc trừ nấm tiếp xúc phổ biến trên thị trường hiện nay:
Mancozeb:
- Hoạt chất: Mancozeb 80%WP.
- Công dụng: Phòng trừ hiệu quả các loại nấm bệnh như: đạo ôn, rỉ sắt, thán thư, phấn trắng,…
- Cách sử dụng: Pha 25-30g/25 lít nước, phun ướt đều cây trồng.
Copper oxychloride:
- Hoạt chất: Copper oxychloride 50%WP.
- Công dụng: Phòng trừ hiệu quả các loại nấm bệnh như: đạo ôn, rỉ sắt, thán thư, phấn trắng,…
- Cách sử dụng: Pha 40-50g/25 lít nước, phun ướt đều cây trồng.
Captan:
- Hoạt chất: Captan 50%WP.
- Công dụng: Phòng trừ hiệu quả các loại nấm bệnh như: đạo ôn, rỉ sắt, thán thư, phấn trắng,…
- Cách sử dụng: Pha 20-25g/25 lít nước, phun ướt đều cây trồng.
Bordeaux mixture:
- Hoạt chất: Copper sulfate và lime.
- Công dụng: Phòng trừ hiệu quả các loại nấm bệnh như: đạo ôn, rỉ sắt, thán thư, phấn trắng,…
- Cách sử dụng: Pha 1kg/100 lít nước, phun ướt đều cây trồng.
Zineb:
- Hoạt chất: Zineb 80%WP.
- Công dụng: Phòng trừ hiệu quả các loại nấm bệnh như: đạo ôn, rỉ sắt, thán thư, phấn trắng,…
- Cách sử dụng: Pha 25-30g/25 lít nước, phun ướt đều cây trồng.
Thuốc trừ nấm tiếp xúc là một công cụ hữu hiệu trong việc phòng trừ nấm bệnh cho cây trồng. Tuy nhiên, cần sử dụng thuốc hợp lý để tránh gây hại cho môi trường và con người. Nên kết hợp sử dụng thuốc trừ nấm tiếp xúc với các biện pháp phòng trừ nấm bệnh khác như luân canh cây trồng, sử dụng giống cây trồng kháng bệnh, bón phân cân đối và vệ sinh đồng ruộng. Để được tư vấn cụ thể về cách sử dụng thuốc trừ nấm tiếp xúc hiệu quả và an toàn, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia kỹ thuật nông nghiệp.
Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về thuốc trừ nấm tiếp xúc và cách sử dụng thuốc hiệu quả.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923
