Khoai lang là một loại cây trồng phổ biến và quan trọng ở Việt Nam, cung cấp nguồn lương thực và dinh dưỡng thiết yếu cho người dân. Để đạt được năng suất cao và chất lượng tốt, việc lựa chọn và sử dụng phân bón hiệu quả đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách lựa chọn và sử dụng phân bón cho khoai lang, giúp bà con nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập.
Đặc điểm sinh trưởng và dinh dưỡng của cây khoai lang
Đặc điểm sinh trưởng:
- Khoai lang là cây thân leo, ưa ấm, chịu hạn tốt, phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ cao (khoảng 20 – 30°C).
- Cây có bộ rễ ăn sâu và lan rộng, giúp hút dinh dưỡng hiệu quả.
- Thân khoai lang dài, có thể bò lan đến vài mét.
- Lá khoai lang hình tim, màu xanh lục sẫm, mặt dưới nhạt hơn.
- Hoa khoai lang hình loa kèn, màu tím hoặc trắng.
- Củ khoai lang phát triển dưới lòng đất, có nhiều hình dạng và màu sắc khác nhau (tím, vàng, cam, trắng).
Nhu cầu dinh dưỡng:
Nhu cầu dinh dưỡng của cây khoai lang thay đổi theo các giai đoạn sinh trưởng:
- Giai đoạn đầu (10 – 20 ngày sau khi trồng): Cây cần nhiều đạm để phát triển thân lá. Nên bón thúc bằng phân đạm như các loại phân NPK như 16-16-8, 20-20-15, DAP,…
- Giai đoạn giữa (20 – 50 ngày sau khi trồng): Cây cần nhiều lân và kali để hình thành và phát triển củ. Nên bón thúc bằng phân lân như Lân super, NPK 20-20-15, MAP, 15-15-15, 20-20-20…
- Giai đoạn sau (50 ngày sau khi trồng đến khi thu hoạch): Cây cần ít đạm, nhiều kali để củ to, chắc và bảo quản được lâu. Nên bón thúc bằng phân kali như Kali Clorua, KCL, Kali Magie, K2SO4, 20-5-20…
- Ngoài ra, cần bổ sung thêm các vi lượng như Bo, Mo, Cu,… để tăng cường sức đề kháng cho cây và nâng cao chất lượng củ. Đặc biệt là Canxi Bo
Cách lựa chọn phân bón cho khoai lang hiệu quả
Phân bón lót:
Loại phân bón lót phù hợp cho khoai lang:
- Phân chuồng hoai mục: Là nguồn cung cấp dinh dưỡng hữu cơ dồi dào, giúp cải thiện độ phì nhiêu và cấu trúc đất. Nên sử dụng phân chuồng hoai mục đã qua xử lý để hạn chế mầm bệnh và mùi hôi. Lượng phân bón cho 1ha dao động từ 10 – 15 tấn đối với phân chuồng. Đối với phân hữu cơ nở có thể bổ sung khoảng 2 tấn.
- Phân xanh: Cung cấp nito, vi lượng và chất hữu cơ cho đất. Nên sử dụng các loại cây họ đậu như đậu ván, đậu tương, … để làm phân xanh. Lượng phân bón cho 1ha dao động từ 1 – 2 tấn.
- Phân lân super: Cung cấp lân cho cây, giúp phát triển bộ rễ, thúc đẩy ra hoa, đậu quả. Nên sử dụng phân lân super với lượng 50kg/ha.
Cách bón phân lót cho khoai lang:
- Bón phân lót trước khi trồng 10 – 15 ngày.
- Trộn đều phân chuồng hoai mục, phân xanh và phân lân super với đất.
- Lên luống cao 20 – 30cm, rải đều hỗn hợp phân bón lên luống rồi lấp đất.
- Tưới nước nhẹ cho đất để phân bón tan và thẩm thấu.
Phân bón thúc:
Phân bón thúc đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng cho cây ở các giai đoạn phát triển khác nhau, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng khoai lang.
Giai đoạn đầu (10 – 20 ngày sau khi trồng):
Mục đích: Thúc đẩy phát triển thân lá.
Loại phân bón: Sử dụng phân bón có hàm lượng đạm cao (N:P:K = 2:1:1).
Lượng phân bón: 20 – 30kg/ha.
Phân bón gợi ý: 16-16-8, DAP, 20-20-15.
Cách bón:
- Bón thúc sau khi trồng 15 – 20 ngày.
- Rải đều phân bón xung quanh gốc cây, luống, cách gốc 10 – 15cm.
- Lấp đất và tưới nước nhẹ cho cây.
Giai đoạn giữa (20 – 50 ngày sau khi trồng):
Mục đích: Hình thành và phát triển củ.
Loại phân bón: Sử dụng phân bón có hàm lượng lân và kali cao (N:P:K = 1:2:1).
Lượng phân bón: 30 – 40kg/ha.
Phân bón gợi ý: Lân super, NPK 20-20-15, MAP.
Cách bón:
- Bón thúc 2 lần:
- Lần 1: Sau khi trồng 25 – 30 ngày.
- Lần 2: Sau khi trồng 45 – 50 ngày.
- Rải đều phân bón xung quanh gốc cây, cách gốc 15 – 20cm.
- Vun nhẹ cho cây và tưới nước sau khi bón.
Giai đoạn sau (50 ngày sau khi trồng đến khi thu hoạch):
Mục đích: Giúp củ to, chắc và bảo quản được lâu.
Loại phân bón: Sử dụng phân bón có hàm lượng kali cao (N:P:K = 1:1:2).
Lượng phân bón: 20 – 30kg/ha.
Phân bón gợi ý: Kali Clorua, KCL, Kali Magie, K2SO4, 20-5-20…
Cách bón:
- Bón thúc 1 – 2 lần:
- Lần 1: Sau khi trồng 50 – 60 ngày.
- Lần 2 (nếu cần): Sau khi trồng 70 – 80 ngày.
- Rải đều phân bón xung quanh gốc cây, cách gốc 20 – 25cm.
- Vun nhẹ cho cây và tưới nước sau khi bón.
Cách sử dụng phân bón cho khoai lang hiệu quả
Ngoài việc lựa chọn phân bón phù hợp, bà con nông dân cần lưu ý cách sử dụng phân bón hiệu quả để đạt năng suất cao và chất lượng tốt cho cây khoai lang:
Bón đúng liều lượng và thời điểm:
- Cần tuân thủ hướng dẫn liều lượng và thời điểm bón phân trên bao bì sản phẩm hoặc tham khảo ý kiến của cán bộ kỹ thuật nông nghiệp để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây theo từng giai đoạn phát triển.
- Bón quá ít phân sẽ khiến cây còi cọc, phát triển kém, năng suất thấp. Ngược lại, bón quá nhiều phân có thể gây hại cho cây, ảnh hưởng đến chất lượng củ và gây ô nhiễm môi trường.
Bón chia nhiều đợt:
Nên bón phân chia thành nhiều đợt để cây có thể hấp thu dinh dưỡng một cách hiệu quả. Lịch bón phân cụ thể như sau:
- Bón lót: Bón trước khi trồng 10 – 15 ngày.
- Bón thúc:
- Lần 1: Sau khi trồng 15 – 20 ngày.
- Lần 2: Sau khi trồng 45 – 60 ngày.
- Lần 3: Sau khi trồng 75 – 80 ngày.
Kết hợp bón phân với các biện pháp chăm sóc khác:
Để nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón, bà con cần kết hợp bón phân với các biện pháp chăm sóc khác như:
- Tưới nước: Tưới nước đầy đủ và đều đặn cho cây, nhất là trong giai đoạn cây con và giai đoạn hình thành củ.
- Làm cỏ: Thường xuyên làm cỏ để loại bỏ cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng với cây khoai lang.
- Vun bón: Vun bón cho cây để giúp giữ ẩm cho đất, hạn chế cỏ dại và tạo điều kiện thuận lợi cho bộ rễ phát triển.
- Kiểm soát sâu bệnh: Việc kiểm soát sùng, hà cho khoai lang cực kì thiết yếu và quan trọng. Kiểm soát sâu ăn lá, bệnh chết dây cho khoai lang.
Một số lưu ý khác:
- Nên bón phân vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, tránh bón phân vào lúc trời nắng nóng.
- Cần hòa tan phân bón trước khi bón để cây dễ hấp thu.
- Sau khi bón phân, cần tưới nước nhẹ cho cây để phân tan và thẩm thấu vào đất.
Lựa chọn và sử dụng phân bón hợp lý cho khoai lang là yếu tố then chốt để đạt được năng suất cao và chất lượng tốt. Hy vọng những chia sẻ trong bài viết này sẽ giúp bà con nông dân có thêm kiến thức và kinh nghiệm để chăm sóc khoai lang hiệu quả, góp phần nâng cao năng suất và thu nhập cho gia đình.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923
