Tại sao đỏ Bazan màu vàng đỏ? Tại sao đất Tây Nguyên lại có màu đỏ vàng?
Với diện tích 5.6 triệu ha đất canh tác, đất ở Tây Nguyên chủ yếu là đất bazan đỏ, với độ dốc (8-25 độ). Do sự phong hóa của đá bazan, đất có khoáng chất kaolinit hoạt tính, Fe/Al oxide và các hợp chất nên đất bazan có màu đỏ hoặc màu đỏ vàng là chính.
Đất banza có màu đỏ vì có chứa các hợp chất sắt (Fe) và nhôm (Al) oxit
Với các tính năng như: độ xốp cao, cấu trúc tốt nên độ thấm nước tốt, lắng đọng sét, ít liên kết (kết von), đất bazan nghèo Bazo do bị rửa sạch CaO, MgO, SiO2, S vì vậy đất đỏ baza là đất chua hoặc rất chua (pH: 3.9 – 5.2).
Độ màu mỡ của đất Bazan
Trong các vùng đất xấu, kể cả những loại đất rất chua (độ pH thấp) ở Tây Nguyên, mức canxi, magiê và các chất dinh dưỡng khác ở mức độ nghèo chiếm tỷ lệ lớn. Đất thường có độ Bazơ nhỏ hơn 40%, hàm lượng canxi trao đổi thường nhỏ hơn 2 mg đương lượng/100 gr đất. Những loại đất này thường là đất phù sa, đất màu đỏ trên bazan, đất màu xám bạc …
Đất Bazan thường thiếu các dinh dưỡng Canxi và Magie
Đây là khu vực trồng trọt các cây trồng quan trọng như cao su, cà phê, hạt tiêu, hạt điều, chè… các loại cây ngắn ngày như gạo, ngô, đậu phộng (lạc) và các loại rau khác. Về lâu dài, hầu hết đất đai đã cạn kiệt do sử dụng phân bón không cân bằng, và tình hình ngộ độc đất ngập nước như nhiễm độc lưu huỳnh (S) ngày càng trở nên nghiêm trọng, dẫn đến sự mất cân bằng về dinh dưỡng nghiêm trọng.
Do đó, trên đất trồng trọt ở Tây Nguyên, để bón phân có hiệu quả cao, cần dựa trên độ phì nhiêu (màu mỡ) của đất, trong đó các đặc tính vật lý và hóa học của đất có mối tương quan chặt chẽ đến cách sử dụng phân bón với từng loại đất.
Đối với các loại cây trồng khác nhau, trên các vùng đất tốt, việc cung cấp dinh dưỡng cây trồng (bón phân) cũng ít quan trọng hơn và thường chỉ cần sử dụng phân bón chủ yếu là phân NPK. Trên các loại đất này, nông dân thường “bóc lột” dinh dưỡng tự nhiên của đất bằng cách không bón phân hoặc chỉ bón thêm một ít phân urê.
Trái lại, đối với các loại đất có độ màu mỡ trung bình, đặc biệt là ở đất xấu, việc bón phân rất quan trọng. Phân bón cho các loại đất này, ngoài việc sử dụng đầy đủ phân bón NPK, cũng phải chú ý hơn đến các chất dinh dưỡng thứ cấp hoặc được gọi là các yếu tố thứ yếu là các yếu tố trung bình và vi như canxi, magiê, lưu huỳnh, silic.
Trên các vùng đất xấu, đặc biệt là đất màu xám bạc màu, rất cần các loại phân bón có chứa sắt, đồng, molybden và boron.