Trong canh tác hồ tiêu, giai đoạn đậu trái đóng vai trò quyết định đến năng suất và chất lượng vụ thu hoạch. Dù cây ra hoa nhiều nhưng nếu tỷ lệ đậu trái thấp, số lượng trái thu được sẽ không đạt yêu cầu, gây thất thu cho nhà vườn. Việc cung cấp dinh dưỡng hợp lý trong giai đoạn này là yếu tố then chốt giúp hoa thụ phấn tốt, hạn chế rụng và tăng tỷ lệ đậu trái.
Bài viết này sẽ giúp nhà vườn hiểu rõ vai trò quan trọng của Bo và Canxi trong quá trình đậu trái của cây tiêu. Đồng thời, hướng dẫn cách sử dụng phân bón lá chứa Bo, Canxi đúng cách để đạt hiệu quả tối ưu, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng tiêu sau thu hoạch.
Vai trò của Bo và Canxi trong quá trình đậu trái của cây tiêu
Bo (Boron)
Tác động đến quá trình thụ phấn và thụ tinh
- Bo đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ống phấn, giúp hạt phấn nảy mầm và di chuyển đến bầu nhụy để thụ tinh.
- Thiếu Bo, ống phấn kém phát triển, hạt phấn suy yếu, dẫn đến tỷ lệ thụ tinh thấp và làm giảm số trái đậu thành công.
- Bo còn giúp kéo dài tuổi thọ của hạt phấn, đảm bảo quá trình thụ phấn diễn ra hiệu quả hơn.
Giảm rụng hoa và trái non
- Cây tiêu có hiện tượng rụng hoa sinh lý (rụng hoa tự nhiên do cây không đủ dinh dưỡng nuôi hoa). Bo giúp hạn chế tình trạng này bằng cách đảm bảo hoa nhận đủ dinh dưỡng.
- Giúp cuống hoa và cuống trái chắc khỏe, tăng khả năng bám trên cây, giảm rụng trái non.
Kích thích vận chuyển dinh dưỡng
- Bo giúp vận chuyển đường, carbohydrate và dinh dưỡng từ lá xuống hoa, nuôi dưỡng trái non phát triển khỏe mạnh.
- Tăng cường tích lũy tinh bột trong hoa và trái, giúp trái phát triển ổn định hơn sau khi đậu.
Canxi (Calcium)
Tăng cường độ bền của mô tế bào
- Canxi là thành phần chính của thành tế bào, giúp cố định mô liên kết, giúp hoa và trái bền vững hơn.
- Khi cây thiếu Canxi, thành tế bào yếu, hoa dễ rụng, trái non dễ bị rụng sớm.
- Canxi giúp trái phát triển đồng đều, hạn chế tình trạng trái méo mó hoặc nứt vỏ.
Cải thiện sức đề kháng của cây
- Canxi giúp cây chống chịu tốt hơn với điều kiện khô hạn hoặc thiếu nước, giảm stress sinh lý trong giai đoạn ra hoa, đậu trái.
- Giúp cây tiêu có sức đề kháng tốt hơn với nấm bệnh, đặc biệt là các bệnh thán thư, thối hoa, thối trái non.
Thời điểm và phương pháp phun Bo, Canxi để tăng tỷ lệ đậu trái cho cây tiêu
Thời điểm phun hợp lý
Việc phun Bo và Canxi cần được thực hiện vào các giai đoạn quan trọng để đảm bảo cây tiêu hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả nhất:
Lần 1: Khi cây bắt đầu nhú nụ hoa (10-15 ngày trước khi hoa nở)
- Kích thích phân hóa mầm hoa, giúp hoa phát triển đồng đều.
- Tăng khả năng nảy mầm của hạt phấn, hỗ trợ quá trình thụ phấn sau này.
Lần 2: Khi hoa nở rộ
- Cải thiện khả năng thụ tinh, giúp tỷ lệ đậu trái cao hơn.
- Hạn chế rụng hoa sinh lý, giữ hoa lâu hơn trên cây.
Lần 3: Khi trái non mới hình thành
- Giúp cuống trái chắc khỏe, hạn chế tình trạng rụng trái non.
- Hỗ trợ quá trình phát triển mô tế bào, giúp trái phát triển đồng đều và giảm méo trái.
Cách pha chế và phun phân bón lá chứa Bo, Canxi
Lựa chọn sản phẩm phù hợp
- Bo (Boron): Chọn phân bón lá có chứa Bo với hàm lượng 0,3-0,5%.
- Canxi (Calcium): Dùng CaCl₂ (Canxi Clorua) hoặc Ca(NO₃)₂ (Canxi Nitrat) để cây dễ hấp thu.
- Vi lượng kẽm (Zn): Nếu có thể, nên chọn sản phẩm có kết hợp Zn để tăng hiệu quả thụ phấn.
Cách pha chế
- Pha theo khuyến cáo của nhà sản xuất, thường 50-100ml/16 lít nước.
- Không kết hợp với phân chứa lân cao, vì lân có thể làm giảm hiệu quả hấp thu Canxi.
- Nếu cần kết hợp với các sản phẩm khác, nên thử trên một vài cây trước để kiểm tra phản ứng của cây.
Phương pháp phun
- Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát để tăng hiệu quả hấp thu.
- Phun đều lên toàn bộ tán lá, tập trung vào chùm hoa và trái non.
- Tránh phun vào giữa trưa nắng gắt hoặc trước khi mưa lớn, để không làm giảm hiệu quả phân bón.
Kết hợp với các biện pháp khác để tăng tỷ lệ đậu trái cho cây tiêu
Bên cạnh việc phun phân bón lá chứa Bo và Canxi, cần kết hợp thêm các biện pháp khác để tối ưu hóa tỷ lệ đậu trái. Dưới đây là những yếu tố quan trọng cần thực hiện:
Điều chỉnh chế độ tưới nước hợp lý
- Giữ độ ẩm ổn định: Hạn chế tình trạng khô hạn hoặc úng nước, vì đây là hai nguyên nhân chính gây rụng hoa.
- Tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun sương nhẹ vào thời điểm hoa nở rộ để tạo điều kiện thụ phấn tốt hơn.
- Tránh tưới quá mạnh làm hoa bị dập nát, giảm tỷ lệ đậu trái.
- Ngừng tưới nước từ từ khi hoa bắt đầu đậu trái, sau đó duy trì tưới đều để nuôi trái non.
Cắt tỉa và tạo tán hợp lý
- Loại bỏ cành già, cành vượt, cành bị sâu bệnh để giúp cây thông thoáng, giảm cạnh tranh dinh dưỡng.
- Giữ lại những cành có hoa khỏe mạnh để tập trung nuôi hoa và trái.
- Tạo điều kiện cho ánh sáng xuyên vào tán cây, giúp hoa nhận đủ ánh sáng, hỗ trợ quá trình thụ phấn tự nhiên.
- Không cắt tỉa quá mạnh khi cây đang trong giai đoạn ra hoa, tránh làm cây mất sức.
Phòng trừ sâu bệnh trong giai đoạn hoa nở và đậu trái
- Kiểm tra sâu bệnh thường xuyên, đặc biệt là nấm gây rụng hoa, thối cuống (như bệnh thán thư, nấm phytophthora).
- Sử dụng chế phẩm sinh học hoặc thuốc BVTV có nguồn gốc sinh học để kiểm soát sâu bệnh mà không ảnh hưởng đến hoa và côn trùng thụ phấn.
- Hạn chế phun thuốc trừ sâu hóa học khi hoa đang nở, vì có thể làm giảm số lượng côn trùng thụ phấn như ong, kiến.
- Bón phân hợp lý để cây có sức đề kháng tốt, giảm nguy cơ bị tấn công bởi nấm bệnh.
Những sai lầm cần tránh khi phun Bo và Canxi cho cây tiêu
Khi sử dụng phân bón lá chứa Bo (Boron) và Canxi (Ca) để tăng tỷ lệ đậu trái, việc áp dụng sai kỹ thuật có thể làm giảm hiệu quả hoặc gây tác động tiêu cực đến cây. Dưới đây là những sai lầm phổ biến cần tránh:
Phun quá liều hoặc không đúng thời điểm
- Bo dư thừa có thể gây ngộ độc cho cây, khiến lá bị xoăn, cháy mép và ảnh hưởng đến sự phát triển của hoa.
- Quá nhiều Canxi có thể làm giảm hấp thu vi lượng quan trọng như Magie (Mg), Kẽm (Zn), dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng.
- Không tuân thủ đúng thời điểm phun có thể làm cây không kịp hấp thụ dinh dưỡng để hỗ trợ quá trình ra hoa, đậu trái.
Cách khắc phục:
- Pha đúng liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất, thường 50-100ml/16 lít nước (tùy sản phẩm).
- Phun vào các giai đoạn quan trọng: Trước khi hoa nở, khi hoa nở rộ và khi trái non vừa hình thành.
Phun khi trời nắng gắt hoặc có mưa ngay sau đó
- Phun vào giữa trưa khi nhiệt độ cao có thể khiến lá bị cháy, phân bốc hơi nhanh, giảm hiệu quả hấp thụ.
- Phun trước khi mưa làm dinh dưỡng bị rửa trôi, gây lãng phí và có thể làm cây bị nấm bệnh do độ ẩm cao.
Cách khắc phục:
- Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi nhiệt độ ổn định, cây hấp thụ tốt hơn.
- Theo dõi dự báo thời tiết trước khi phun để tránh trời mưa ngay sau đó.
Không kết hợp với các biện pháp hỗ trợ khác
- Chỉ phun phân bón lá mà không điều chỉnh tưới nước, cắt tỉa tán cây có thể khiến hiệu quả đậu trái không đạt như mong muốn.
- Thiếu kiểm soát sâu bệnh, đặc biệt là nấm gây rụng hoa, có thể làm cây mất sức dù đã bổ sung dinh dưỡng đầy đủ.
Cách khắc phục:
- Kết hợp tưới nước hợp lý, đảm bảo cây không bị khô hạn hoặc úng nước.
- Tỉa cành tạo tán, giúp cây thông thoáng, tăng khả năng thụ phấn.
- Phòng trừ sâu bệnh, đặc biệt là nấm và côn trùng gây hại trong giai đoạn hoa nở.
Lưu ý quan trọng:
- Không kết hợp Bo và Canxi với các loại phân có chứa lân cao, vì có thể giảm khả năng hấp thu Canxi.
- Sử dụng Bo và Canxi kết hợp với Kẽm (Zn) sẽ tối ưu hiệu quả thụ phấn và hạn chế rụng trái non.
Bo và Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình thụ phấn, tăng tỷ lệ đậu trái và hạn chế rụng hoa, rụng trái non. Việc phun phân bón lá chứa hai dưỡng chất này đúng thời điểm, đúng liều lượng sẽ giúp cây tiêu phát triển ổn định, đảm bảo năng suất cao.
Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, nhà vườn cần kết hợp phun phân với tưới nước hợp lý, cắt tỉa thông thoáng và phòng trừ sâu bệnh. Đồng thời, tránh các sai lầm như phun quá liều, phun khi trời nắng gắt hoặc chỉ bổ sung Bo, Canxi mà không cân đối thêm các dưỡng chất khác. Khi áp dụng đúng kỹ thuật, vườn tiêu sẽ cho năng suất cao, ổn định và phát triển bền vững.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
