Phân bón lá khác với phân bón gốc như thế nào?

su hap thu dinh duong tren cay

Phân bón, một yếu tố không thể thiếu trong quá trình canh tác. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao lại có nhiều loại phân bón đến vậy? Trong số đó, phân bón lá và phân bón gốc luôn là hai cái tên được nhắc đến nhiều nhất. Vậy, sự khác biệt giữa chúng là gì và tại sao chúng ta lại cần cả hai? Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc trên.

Khái niệm và thành phần

Phân bón lá

Phân bón lá là sản phẩm dinh dưỡng được pha chế dưới dạng dung dịch, phun lên bề mặt lá cây. Phương pháp này giúp cây hấp thu nhanh chóng các chất dinh dưỡng cần thiết thông qua khí khổng và bề mặt lá, đáp ứng kịp thời nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng trong các giai đoạn sinh trưởng và phát triển khác nhau.

Thành phần:

  • Đạm (N): Cung cấp cho cây trồng nguyên liệu để tổng hợp protein, axit nucleic, diệp lục, góp phần vào sự sinh trưởng mạnh mẽ của cây.
  • Lân (P): Tham gia vào quá trình hình thành rễ, hoa, quả, tăng cường khả năng hấp thu các chất dinh dưỡng khác và nâng cao sức đề kháng của cây.
  • Kali (K): Điều hòa quá trình thoát hơi nước, tăng cường khả năng chịu hạn, chịu mặn, giúp cây tổng hợp tinh bột, đường và các chất hữu cơ khác.
  • Nguyên tố vi lượng: Bao gồm sắt, kẽm, đồng, mangan, boron, molybdenum… Các nguyên tố này đóng vai trò như chất xúc tác cho nhiều quá trình sinh lý của cây, giúp cây quang hợp hiệu quả, tăng cường khả năng
  • hấp thu dinh dưỡng và chống chịu sâu bệnh.
  • Chất kích thích sinh trưởng: Giúp tăng cường quá trình sinh trưởng của cây, kích thích ra rễ, ra hoa, đậu trái, tăng năng suất và chất lượng nông sản.

Các dạng phân bón lá phổ biến:

  • Phân bón lá đơn: Chứa chủ yếu một hoặc hai nguyên tố dinh dưỡng.
  • Phân bón lá đa nguyên tố: Chứa đầy đủ các nguyên tố dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng.
  • Phân bón lá hữu cơ: Được chế biến từ các nguồn nguyên liệu hữu cơ như rong biển, tảo, phân bón vi sinh…



Phân bón gốc

BON RAI

Phân bón gốc là loại phân bón được bón trực tiếp vào đất xung quanh gốc cây. Phân bón sẽ dần dần phân hủy và giải phóng các chất dinh dưỡng, cung cấp nguồn dinh dưỡng lâu dài cho cây trồng.

Thành phần:

  • Đạm: Thường ở dạng đạm hữu cơ hoặc đạm vô cơ. Đạm hữu cơ phân hủy chậm, cung cấp dinh dưỡng kéo dài. Đạm vô cơ phân hủy nhanh, cung cấp dinh dưỡng tức thời.
  • Lân: Thường ở dạng lân supe, lân nung chảy…
  • Kali: Thường ở dạng kali clorua, kali sunfat…
  • Chất hữu cơ: Gồm các chất hữu cơ động vật và thực vật, cung cấp dinh dưỡng và cải thiện tính chất lý hóa của đất.

Các dạng phân bón gốc phổ biến:

  • Phân bón hóa học: Có hàm lượng dinh dưỡng cao, dễ hòa tan, nhưng nếu sử dụng không đúng cách có thể gây hại cho đất và môi trường.
  • Phân bón hữu cơ: Gồm phân chuồng, phân xanh, compost… Cung cấp dinh dưỡng tự nhiên, cải thiện độ phì nhiêu của đất.
  • Phân bón vi sinh: Chứa các vi sinh vật có lợi, giúp phân hủy chất hữu cơ, cố định đạm, tăng cường khả năng hấp thu dinh dưỡng của cây.

Cơ chế hấp thụ và vận chuyển chất dinh dưỡng trong cây trồng

Phân bón lá

co che hap thu dinh duong tren la

Cơ chế hấp thụ:

  • Qua khí khổng: Các chất dinh dưỡng trong phân bón lá hòa tan trong nước sẽ đi vào lá cây chủ yếu qua các khí khổng. Khí khổng là những lỗ nhỏ trên bề mặt lá, đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi khí của cây. Khi phân bón lá được phun lên lá, các chất dinh dưỡng sẽ hòa tan vào nước trên bề mặt lá và đi vào bên trong qua các khí khổng.
  • Qua biểu bì lá: Một phần nhỏ các chất dinh dưỡng có thể đi qua lớp biểu bì của lá, đặc biệt là ở những vùng lá non hoặc lá bị tổn thương.

Quá trình vận chuyển:

  • Sau khi đi vào bên trong lá, các chất dinh dưỡng sẽ được vận chuyển đến các bộ phận khác của cây thông qua các mạch dẫn. Các chất dinh dưỡng hòa tan trong dòng dịch di chuyển trong mạch gỗ và mạch rây.

Phân bón gốc

hap thu dinh duong qua re

Cơ chế hấp thụ:

  • Qua lông hút: Rễ cây có rất nhiều lông hút, đây là những tế bào biểu bì kéo dài, có chức năng hấp thụ nước và các chất dinh dưỡng hòa tan trong đất. Khi phân bón gốc được bón vào đất, các chất dinh dưỡng sẽ hòa tan trong nước và được lông hút hấp thụ.
  • Qua các vùng khác của rễ: Ngoài lông hút, các vùng khác của rễ cũng có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, nhưng ở mức độ thấp hơn.

Quá trình vận chuyển:

  • Sau khi được hấp thụ vào rễ, các chất dinh dưỡng sẽ được vận chuyển lên thân và lá thông qua mạch gỗ.



Ưu và nhược điểm chính của phân bón lá và phân bón gốc

Phân bón lá

Ưu điểm:

  • Cung cấp dinh dưỡng nhanh chóng và trực tiếp: Các chất dinh dưỡng được hấp thụ qua lá, nhanh chóng đến các bộ phận đang hoạt động của cây, đáp ứng kịp thời nhu cầu dinh dưỡng.
  • Hiệu quả cao: Tỷ lệ hấp thụ dinh dưỡng của cây qua lá thường cao hơn so với qua rễ.
  • Dễ sử dụng: Chỉ cần pha loãng phân bón và phun trực tiếp lên lá, không đòi hỏi kỹ thuật cao.
  • Linh hoạt: Có thể điều chỉnh liều lượng và thời điểm bón phân để phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng của cây.
  • Phù hợp với nhiều loại cây trồng: Từ cây ăn quả, rau màu đến cây công nghiệp.

Nhược điểm:

  • Dễ bị rửa trôi: Nếu phun phân bón vào thời điểm trời mưa hoặc độ ẩm cao, một phần dinh dưỡng có thể bị rửa trôi.
  • Hiệu quả phụ thuộc vào điều kiện thời tiết: Nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ của lá.
  • Có thể gây cháy lá: Nếu sử dụng nồng độ phân bón quá cao hoặc phun vào thời điểm nắng gắt có thể gây hại cho lá.
  • Chi phí cao hơn: So với phân bón gốc, phân bón lá thường có giá thành cao hơn.

Phân bón gốc

Ưu điểm:

  • Cung cấp dinh dưỡng lâu dài: Các chất dinh dưỡng được giải phóng từ từ, cung cấp nguồn dinh dưỡng ổn định cho cây.
  • Cải thiện chất lượng đất: Giúp đất tơi xốp, tăng cường khả năng giữ nước, giữ chất dinh dưỡng.
  • Giảm thiểu việc bón phân: Không cần bón phân nhiều lần trong một vụ.
  • Tăng cường hệ vi sinh vật đất: Các chất hữu cơ trong phân bón gốc cung cấp nguồn thức ăn cho vi sinh vật, giúp đất trở nên màu mỡ hơn.

Nhược điểm:

  • Hiệu quả chậm: Cây phải mất thời gian để hấp thụ các chất dinh dưỡng từ đất.
  • Không thể cung cấp dinh dưỡng tức thời: Khi cây bị thiếu hụt dinh dưỡng cấp tính, phân bón gốc không thể đáp ứng kịp thời.
  • Có thể gây ô nhiễm môi trường: Nếu sử dụng phân bón hóa học không đúng cách có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất.

Phân bón lá

Yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn phân bón

  • Loại cây trồng: Mỗi loại cây có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, cần lựa chọn loại phân bón phù hợp.
  • Giai đoạn sinh trưởng: Ở mỗi giai đoạn, cây có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Ví dụ, giai đoạn cây con cần nhiều đạm, giai đoạn ra hoa kết trái cần nhiều lân và kali.
  • Tình trạng đất: Đất chua, đất kiềm, đất cát,… sẽ ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây.
  • Thời tiết: Mưa nhiều, nắng nóng,… cũng ảnh hưởng đến việc lựa chọn phân bón.

Lời khuyên về việc kết hợp sử dụng phân bón

foliar spray

Để đạt hiệu quả cao nhất, nên kết hợp cả phân bón lá và phân bón gốc.

  • Phân bón gốc: Cung cấp dinh dưỡng nền tảng cho cây, cải thiện chất lượng đất.
  • Phân bón lá: Bổ sung dinh dưỡng nhanh chóng, giúp cây phục hồi khi bị thiếu hụt, kích thích sinh trưởng và phát triển.

Cách kết hợp:

  • Bón lót: Sử dụng phân bón gốc trước khi trồng hoặc cấy để cung cấp dinh dưỡng cho cây trong suốt vụ.
  • Bón thúc: Sử dụng phân bón lá trong quá trình sinh trưởng của cây, đặc biệt khi cây ra hoa, đậu quả để bổ sung dinh dưỡng kịp thời.
  • Kết hợp phân bón hữu cơ và vô cơ: Sử dụng cả phân bón hữu cơ và vô cơ để cân bằng dinh dưỡng cho cây.

Lưu ý:

  • Liều lượng: Tuân thủ đúng liều lượng khuyến cáo trên bao bì.
  • Thời điểm: Bón phân vào thời điểm thích hợp, tránh bón phân khi trời nắng gắt hoặc mưa to.
  • Phương pháp: Bón phân đều, tránh bón quá gần gốc cây.
  • Theo dõi: Quan sát sự phát triển của cây để điều chỉnh lượng và loại phân bón cho phù hợp.

Việc lựa chọn và sử dụng phân bón đúng cách không chỉ giúp cây trồng phát triển tốt mà còn góp phần bảo vệ môi trường. Hiện nay, có rất nhiều loại phân bón hữu cơ, vi sinh vật đang được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi. Đây là những hướng đi mới, hứa hẹn sẽ mang lại nhiều lợi ích cho ngành nông nghiệp.

 

⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:

5/5 - (1 bình chọn)