Nguyên nhân khiến sầu riêng gặp tình trạng sượng nước và cách khắc phục

suong com

Mùa sầu riêng năm nay, nhiều nông dân tại tỉnh Đăk Lắk, Đăk Nông đã phải đối mặt với tình trạng sầu riêng bị sượng nước hàng loạt, gây thiệt hại lớn về kinh tế. Vậy, đâu là nguyên nhân khiến trái sầu riêng mất đi vị ngon ngọt vốn có?

Yếu tố dinh dưỡng

suong com sau rieng

Dinh dưỡng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc quyết định chất lượng của trái sầu riêng. Sự mất cân bằng dinh dưỡng hoặc thiếu hụt các nguyên tố vi lượng cần thiết có thể gây ra tình trạng sượng nước.

Mất cân bằng dinh dưỡng:

  • Bón thiếu kali, canxi và magiê: Kali có vai trò quan trọng trong việc vận chuyển đường và các chất dinh dưỡng khác. Canxi giúp củng cố thành tế bào, trong khi magiê tham gia vào quá trình tổng hợp chất diệp lục và chuyển hóa năng lượng.
  • Phân bón chứa Clo: Clo có thể cạnh tranh với các ion khác như kali, canxi, làm giảm khả năng hấp thụ của cây. Ngoài ra, clo còn làm tăng lượng nước trong cơm trái, khiến cơm bị sượng và giảm chất lượng.

Thiếu các nguyên tố vi lượng:

  • Boron (Bo): Bo có vai trò quan trọng trong quá trình phân chia tế bào và vận chuyển đường. Thiếu Bo sẽ làm giảm khả năng thụ phấn, đậu trái và gây ra hiện tượng nứt trái, sượng cơm, cháy múi.
  • Mangan (Mn): Mangan tham gia vào quá trình hô hấp của cây và tổng hợp chất diệp lục. Thiếu Mangan sẽ làm giảm khả năng quang hợp, ảnh hưởng đến quá trình phát triển của trái.
  • Kẽm (Zn): Kẽm có vai trò trong quá trình tổng hợp protein và auxin. Thiếu kẽm sẽ làm giảm khả năng sinh trưởng của cây và ảnh hưởng đến chất lượng trái.

Biện pháp khắc phục

Để khắc phục tình trạng sượng nước ở sầu riêng, cần thực hiện các biện pháp sau:

  • Phân tích đất: Thường xuyên phân tích đất để xác định chính xác hàm lượng các chất dinh dưỡng trong đất, từ đó có kế hoạch bón phân phù hợp.
  • Bón phân cân đối: Bón phân theo đúng liều lượng, đúng loại phân và đúng thời điểm để đảm bảo cây được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
  • Tránh sử dụng phân bón chứa Clo: Nên sử dụng các loại phân bón không chứa Clo để tránh ảnh hưởng đến chất lượng trái.
  • Bổ sung các nguyên tố vi lượng: Bổ sung các loại phân bón chứa Bo, Mangan, Kẽm để cung cấp đầy đủ các nguyên tố vi lượng cần thiết cho cây.



Thời tiết

Thời tiết là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng của trái sầu riêng, đặc biệt là tình trạng sượng nước.

suong

Ảnh hưởng của mưa nhiều

  • Úng ngập: Mưa nhiều hoặc tưới quá mức sẽ làm tăng độ ẩm trong đất, gây ra tình trạng úng ngập. Điều này sẽ hạn chế sự cung cấp oxy cho rễ cây, làm suy yếu hệ thống rễ và ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ dinh dưỡng của cây.
  • Rối loạn quá trình sinh lý: Mưa nhiều cũng làm giảm nhiệt độ đất, ảnh hưởng đến quá trình sinh lý của cây, làm giảm khả năng quang hợp và tổng hợp các chất dinh dưỡng.
  • Phát sinh bệnh hại: Môi trường ẩm ướt tạo điều kiện thuận lợi cho các loại nấm bệnh phát triển, gây hại cho rễ và thân cây, ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng đến trái.
  • Cơm trái bị nhão: Mưa nhiều vào giai đoạn cuối của quá trình phát triển trái sẽ làm tăng lượng nước trong cơm trái, khiến cơm bị nhão và giảm chất lượng.
  • Kích thích cây ra đọt non: Mưa nhiều cũng thúc đẩy cây ra đọt non, gây ra sự cạnh tranh dinh dưỡng với trái đang phát triển, dẫn đến tình trạng trái bị sượng.

Ảnh hưởng của hạn hán

  • Thiếu nước: Hạn hán làm giảm lượng nước trong đất, khiến cây bị thiếu nước, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của trái.
  • Giảm khả năng quang hợp: Thiếu nước làm giảm diện tích lá, giảm khả năng quang hợp của cây, ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp các chất dinh dưỡng.
  • Rối loạn quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng: Thiếu nước làm giảm khả năng vận chuyển các chất dinh dưỡng từ rễ lên lá và trái, dẫn đến tình trạng trái bị nhỏ, kém chất lượng.
  • Cơm trái bị sượng: Khi cây bị thiếu nước, trái sẽ ưu tiên sử dụng nước để duy trì các hoạt động sống cơ bản, dẫn đến tình trạng cơm trái bị khô và sượng.

Biện pháp khắc phục

Để giảm thiểu ảnh hưởng của thời tiết đến chất lượng trái sầu riêng, người trồng có thể áp dụng một số biện pháp sau:

  • Xây dựng hệ thống thoát nước: Xây dựng hệ thống thoát nước tốt để tránh tình trạng úng ngập khi mưa nhiều.
  • Tưới tiêu hợp lý: Tưới nước cho cây đúng lúc, đúng lượng, tránh tưới quá nhiều hoặc quá ít.
  • Bón phân cân đối: Bón phân đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây, đặc biệt là các nguyên tố vi lượng như Bo, Mangan, Kẽm để tăng cường khả năng chống chịu của cây.
  • Cắt tỉa cành hợp lý: Cắt tỉa cành để tạo tán cây thông thoáng, giúp cây quang hợp tốt hơn và giảm thiểu sự lây lan của bệnh hại.
  • Sử dụng màng phủ: Sử dụng màng phủ để điều chỉnh nhiệt độ và độ ẩm trong đất, giúp cây sinh trưởng tốt hơn trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Yếu tố sinh lý

xu ly suong nuoc

Ngoài các yếu tố môi trường và dinh dưỡng, các yếu tố sinh lý bên trong cây cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định chất lượng của trái sầu riêng, đặc biệt là tình trạng sượng nước. Dưới đây là phân tích chi tiết về hai yếu tố sinh lý chính:

Cạnh tranh dinh dưỡng

  • Cạnh tranh giữa trái và các bộ phận khác của cây: Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, cây sầu riêng sẽ ưu tiên phân bổ dinh dưỡng cho các bộ phận đang sinh trưởng mạnh. Nếu cây ra nhiều đọt non, rễ cây sẽ tập trung cung cấp dinh dưỡng cho các đọt non này, khiến trái không nhận đủ chất dinh dưỡng và bị sượng. Tương tự, nếu cây bị sâu bệnh tấn công, cây sẽ ưu tiên sử dụng dinh dưỡng để phục hồi, dẫn đến trái bị ảnh hưởng.
  • Cạnh tranh giữa các trái: Khi cây đậu quả quá nhiều, các trái sẽ cạnh tranh nhau về dinh dưỡng, dẫn đến tình trạng trái nhỏ, kém chất lượng và dễ bị sượng.

Giống sầu riêng

  • Khả năng chống chịu: Mỗi giống sầu riêng có khả năng chống chịu với các điều kiện môi trường và sâu bệnh khác nhau. Các giống sầu riêng có khả năng chống chịu kém thường dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bất lợi, dẫn đến tình trạng sượng cơm.
  • Đặc tính sinh lý: Đặc tính sinh lý của mỗi giống sầu riêng cũng khác nhau, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của trái. Một số giống sầu riêng có xu hướng tích lũy nhiều đường trong cơm trái hơn các giống khác, dẫn đến cơm trái ngọt đậm đà và ít bị sượng.

Các yếu tố sinh lý khác

  • Hormone: Các hormone thực vật như auxin, cytokinin, ethylene đóng vai trò quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát triển của trái sầu riêng. Sự mất cân bằng hormone có thể ảnh hưởng đến quá trình chín của trái và gây ra tình trạng sượng cơm.
  • Di truyền: Đặc điểm di truyền cũng ảnh hưởng đến chất lượng của trái sầu riêng. Các giống sầu riêng có gen tốt thường cho trái ngon, chất lượng cao và ít bị sượng.

Biện pháp khắc phục

  • Để giảm thiểu ảnh hưởng của các yếu tố sinh lý đến chất lượng trái sầu riêng, người trồng có thể áp dụng một số biện pháp sau:
  • Tỉa trái: Tỉa trái đúng thời điểm để giảm bớt số lượng trái trên cây, giúp các trái còn lại nhận đủ dinh dưỡng và phát triển tốt.
  • Cắt tỉa cành: Cắt tỉa cành để tạo tán cây thông thoáng, giúp cây quang hợp tốt hơn và giảm thiểu sự cạnh tranh dinh dưỡng giữa trái và các bộ phận khác của cây.
  • Phun thuốc kích thích sinh trưởng: Sử dụng các loại thuốc kích thích sinh trưởng hợp lý để điều chỉnh quá trình sinh trưởng và phát triển của cây, giúp trái phát triển đều và chất lượng.
  • Chọn giống: Chọn các giống sầu riêng có khả năng chống chịu tốt với các điều kiện môi trường và ít bị sượng cơm.



Quản lý vườn cây

go sau rieng

Quản lý vườn cây là một yếu tố vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và năng suất của cây sầu riêng. Những sai sót trong quá trình quản lý có thể dẫn đến nhiều vấn đề, trong đó có tình trạng sượng nước ở trái.

Các yếu tố quản lý vườn cây gây sượng nước ở sầu riêng

Kỹ thuật tỉa cành không hợp lý:

  • Tỉa quá nhiều: Việc tỉa quá nhiều cành sẽ làm giảm khả năng quang hợp của cây, ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp chất dinh dưỡng và cung cấp cho trái.
  • Tỉa quá ít: Tỉa quá ít cành sẽ tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển, cạnh tranh dinh dưỡng với trái, dẫn đến trái bị sượng.
  • Tỉa sai thời điểm: Tỉa cành vào thời điểm cây đang ra hoa hoặc đậu trái sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn và phát triển của trái.

Bón phân không đúng cách:

  • Bón quá nhiều phân đạm: Bón quá nhiều phân đạm sẽ kích thích cây ra nhiều đọt non, gây cạnh tranh dinh dưỡng với trái và làm giảm chất lượng trái.
  • Thiếu các nguyên tố vi lượng: Thiếu các nguyên tố vi lượng như Bo, Mangan, Kẽm sẽ ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của trái, dẫn đến trái bị sượng.
  • Bón phân không đều: Bón phân không đều sẽ làm cho cây hấp thụ dinh dưỡng không đồng đều, dẫn đến tình trạng phát triển không đồng đều của trái.

Phun thuốc bảo vệ thực vật không đúng quy trình:

  • Phun thuốc quá liều: Phun thuốc quá liều sẽ gây độc cho cây, ảnh hưởng đến quá trình sinh lý của cây và làm giảm chất lượng trái.
  • Phun thuốc không đúng thời điểm: Phun thuốc vào thời điểm hoa hoặc trái non sẽ làm ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn và phát triển của trái.
  • Sử dụng thuốc không phù hợp: Sử dụng thuốc không phù hợp với loại sâu bệnh gây hại sẽ không mang lại hiệu quả và có thể gây hại cho cây.

Mật độ trồng quá dày:

  • Mật độ trồng quá dày sẽ làm cho cây cạnh tranh nhau về ánh sáng, nước và dinh dưỡng, dẫn đến cây sinh trưởng kém và trái bị nhỏ, chất lượng kém.

Quản lý sâu bệnh kém:

  • Nếu không kiểm soát tốt sâu bệnh, cây sẽ bị suy yếu, ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của trái.

Biện pháp khắc phục

  • Tỉa cành đúng kỹ thuật: Tỉa cành vào thời điểm thích hợp, tỉa bỏ những cành sâu bệnh, cành bị gãy, cành mọc quá dày.
  • Bón phân cân đối: Bón phân theo đúng liều lượng, đúng loại phân và đúng thời điểm để đảm bảo cây được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
  • Phun thuốc bảo vệ thực vật đúng quy trình: Phun thuốc đúng loại, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng đối tượng sâu bệnh.
  • Điều chỉnh mật độ trồng: Nếu mật độ trồng quá dày, cần tiến hành tỉa bỏ một số cây để tạo khoảng cách hợp lý giữa các cây.
  • Quản lý sâu bệnh tốt: Thường xuyên kiểm tra vườn và phát hiện sớm các loại sâu bệnh để có biện pháp phòng trừ kịp thời.

 

Như vậy, tình trạng sầu riêng bị sượng nước có nhiều nguyên nhân phức tạp, từ các yếu tố môi trường, dinh dưỡng cho đến kỹ thuật canh tác. Để khắc phục tình trạng này, người trồng cần kết hợp nhiều biện pháp như điều chỉnh lượng nước tưới, bón phân hợp lý, phòng trừ sâu bệnh và áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất

 

 

⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại: