Hướng dẫn xiết nước để làm bông sầu riêng

Xiết nước làm bông sầu riêng
26
Th12

Xiết nước là một trong những kỹ thuật quan trọng trong quy trình chăm sóc cây sầu riêng để kích thích cây ra bông đúng thời điểm. Phương pháp này giúp cây chuyển từ giai đoạn sinh trưởng sang giai đoạn sinh sản, tạo điều kiện thuận lợi cho việc ra hoa đồng loạt, nâng cao năng suất và chất lượng trái. Tuy nhiên, việc xiết nước đòi hỏi người trồng phải hiểu rõ nguyên tắc, thời điểm áp dụng cũng như cách thức thực hiện phù hợp để đảm bảo không ảnh hưởng đến sức khỏe và năng suất lâu dài của cây. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết các bước thực hiện kỹ thuật xiết nước cho sầu riêng, giúp bạn đạt được hiệu quả tối ưu trong canh tác.

Thời điểm thích hợp để xiết nước là khi nào?

Việc xác định thời điểm thích hợp để xiết nước là yếu tố quyết định đến thành công của quá trình xử lý ra hoa cho sầu riêng. Nếu làm không đúng thời điểm, cây có thể không ra hoa hoặc ra hoa không đồng đều, ảnh hưởng lớn đến năng suất. Dưới đây là các yếu tố cần lưu ý để xác định thời điểm phù hợp:

Thời gian: 

Mùa khô: Xiết nước thường được thực hiện vào mùa khô khi lượng mưa giảm đáng kể, kéo dài từ tháng 11 đến tháng 1 ở Tây Nguyên và miền Đông Nam Bộ. Lúc này, độ ẩm đất thấp tự nhiên, tạo điều kiện thuận lợi để cây bước vào trạng thái “stress” nước, kích thích hình thành mầm hoa.

Tình trạng cây

  • Cây đủ sức khỏe: Chỉ thực hiện xiết nước trên cây đã được chăm sóc tốt, phát triển ổn định, lá cành khỏe mạnh. Cây cần ít nhất 3-4 đợt lá ổn định trong năm trước đó để có đủ dinh dưỡng dự trữ.
  • Cây đã vào giai đoạn sinh sản: Cây sầu riêng phải từ 4-5 năm tuổi trở lên và đã đạt độ trưởng thành để bắt đầu xử lý ra hoa.

Trạng thái sinh trưởng của cây

  • Kết thúc giai đoạn lá non: Chỉ xiết nước khi cây đã ra lá trưởng thành, cứng cáp và không còn lá non mọc mới. Lá non xuất hiện trong thời gian xiết nước sẽ cạnh tranh dinh dưỡng, làm giảm khả năng ra hoa.
  • Ngừng bón phân đạm: Trước khi xiết nước khoảng 1-2 tháng, cần ngưng hoàn toàn việc bón phân đạm (N), đồng thời tăng cường kali (K) để hạn chế cây phát triển cành lá.

Thời tiết

  • Thời tiết khô ráo: Trong thời gian xiết nước, trời phải khô ráo, không mưa. Nếu gặp mưa trong quá trình xiết nước, đất sẽ giữ ẩm và làm giảm hiệu quả kích thích cây ra hoa.
  • Nhiệt độ ổn định: Nhiệt độ lý tưởng dao động từ 20-30°C, không quá lạnh hoặc quá nóng để tránh làm cây bị “stress” quá mức.

Độ ẩm

Trước khi xiết nước, cần đánh giá độ ẩm trong đất: Nếu đất còn giữ quá nhiều nước (do mưa gần đây hoặc tưới nhiều), cần để khô tự nhiên vài ngày trước khi bắt đầu xiết nước. Đất trong vườn nên thoát nước tốt để tránh cây bị ngập úng hoặc thiếu oxy trong rễ.



Kỹ thuật xiết nước được tiến hành như thế nào?

Xiết nước là phương pháp tạo “stress” cho cây bằng cách kiểm soát lượng nước, nhằm kích thích cây chuyển từ giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng sang sinh trưởng sinh thực (ra hoa). Quy trình xiết nước cần thực hiện đúng kỹ thuật để đạt hiệu quả cao và tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của cây.

Chuẩn bị

Kiểm tra độ ẩm đất: Đảm bảo đất không quá khô hoặc quá ẩm trước khi bắt đầu xiết nước. Nếu đất còn quá ẩm (do mưa hoặc tưới gần đây), cần chờ đất khô tự nhiên khoảng 2-3 ngày.

Ngừng tưới nước: Dừng tưới nước từ 5-7 ngày trước khi chính thức xiết nước để giảm độ ẩm trong đất.

Chuẩn bị hệ thống thoát nước: Đảm bảo vườn có hệ thống thoát nước tốt, đặc biệt ở các vùng đất trũng. Nếu không thoát nước tốt, cây có nguy cơ bị ngập úng, ảnh hưởng đến rễ.

Các bước thực hiện

Ngừng tưới nước hoàn toàn

  • Thời gian xiết nước: Dừng tưới nước hoàn toàn trong khoảng 10-20 ngày, tùy vào điều kiện đất và thời tiết:
  • Đất cát (thoát nước nhanh): 10-12 ngày.
  • Đất thịt (giữ ẩm tốt): 15-20 ngày.

Quan sát tình trạng cây và đất

Đất: Mặt đất khô, nứt nhẹ ở tầng bề mặt, nhưng không làm đất quá khô đến mức nén chặt hoặc mất khả năng hút nước sau này.

Cây: Lá không bị héo hoặc rụng nhiều (héo nhẹ là bình thường). Cây chuyển sang trạng thái “stress” nước, lá xỉn màu nhưng vẫn giữ trên cành.

Kiểm soát mức độ stress

  • Trong thời gian xiết nước, cần thường xuyên kiểm tra tình trạng cây. Nếu cây có dấu hiệu héo rũ quá mức hoặc rụng lá hàng loạt, cần tưới nhẹ để cứu cây và điều chỉnh quy trình xiết nước.

Tưới nước lại

Sau khi kết thúc thời gian xiết nước (10-20 ngày), tưới lại lượng nước từ từ để cây thích nghi:

  • Ngày đầu tiên: Tưới khoảng 30-40% lượng nước thông thường, chỉ đủ để ẩm đất.
  • Những ngày sau: Tăng dần lượng nước, tùy theo điều kiện cây và đất.
  • Tránh tưới quá nhiều một lúc, cây có thể bị “sốc” và rụng lá.

Phun phân bón lá nếu cần

Sau khi tưới nước lại, có thể phun phân bón lá giàu kali (K) và lân (P) để hỗ trợ quá trình hình thành mầm hoa.

Sau khoảng 7-15 ngày từ khi tưới nước lại, cây bắt đầu ra mầm hoa ở các vị trí nách lá và cành chính.

Các dấu hiệu:

  • Mầm hoa phát triển đều, có màu xanh nhạt hoặc vàng nhạt.
  • Cây không còn phát triển lá non trong giai đoạn này.



Dấu hiệu xiết nước thành công

Khi quá trình xiết nước được thực hiện đúng kỹ thuật, cây sầu riêng sẽ bắt đầu chuyển từ giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng sang giai đoạn sinh trưởng sinh thực, kích thích hình thành mầm hoa. Dưới đây là những dấu hiệu quan trọng để nhận biết việc xiết nước đã thành công:

Dấu hiệu trên lá

  • Màu sắc lá thay đổi: Lá cây chuyển từ màu xanh đậm bóng sang màu xanh xỉn hoặc hơi vàng nhẹ. Lá không còn bóng bẩy, cho thấy cây đang bị “stress” nước và sử dụng nguồn dinh dưỡng dự trữ.
  • Tình trạng lá: Lá già vẫn giữ trên cành, không bị rụng nhiều. Một số cây có thể héo lá nhẹ nhưng không gây rụng hàng loạt.

Dấu hiệu trên thân và cành: Cành mới không mọc thêm. Cây không ra thêm chồi lá non trong thời gian xiết nước.

  • Một số vùng thân hoặc cành xuất hiện các chấm nhỏ lồi lên, báo hiệu mầm hoa sắp hình thành.
  • Hình thành mầm hoa: Sau khoảng 7-15 ngày từ khi tưới nước lại, mầm hoa xuất hiện tại các nách lá và cành chính. Mầm hoa có màu xanh nhạt hoặc vàng nhạt, nhú ra đều đặn và rõ ràng. Mầm hoa mọc đều khắp các vị trí cành, không có sự chênh lệch lớn giữa các nhánh.
  • Cây ngừng tăng trưởng lá: Cây chuyển hoàn toàn từ giai đoạn phát triển lá sang tập trung dinh dưỡng để nuôi mầm hoa. Không còn hiện tượng cây ra lá non chen lấn với mầm hoa, giúp bông phát triển khỏe mạnh.

 

Xiết nước là một kỹ thuật quan trọng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không được thực hiện đúng cách. Người trồng cần theo dõi sát sao tình trạng cây, khí hậu, và các yếu tố môi trường để điều chỉnh phương pháp sao cho phù hợp. Khi áp dụng đúng kỹ thuật, xiết nước không chỉ giúp cây ra bông đồng loạt mà còn góp phần nâng cao năng suất và chất lượng trái, mang lại giá trị kinh tế cao. Hy vọng bài viết này sẽ là tài liệu tham khảo hữu ích, hỗ trợ bạn trong việc chăm sóc và canh tác sầu riêng một cách hiệu quả và bền vững.

 

⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:

Đức Nghĩa