Cytokinin là một hormone thực vật quan trọng trong quá trình phân chia tế bào, kích thích phát triển chồi non và làm chậm quá trình lão hóa của thực vật. Hoạt chất này thường được sử dụng trong nhân giống cây, điều khiển sinh trưởng, tăng số lượng hoa và giữ rau xanh tươi lâu hơn.
1️⃣ Giới thiệu về Cytokinin
Tên khoa học: Cytokinin (gồm các dạng phổ biến như 6-Benzylaminopurine (6-BA), Kinetin, Zeatin)
- Nhóm chất: Kích thích sinh trưởng
- Dạng sản phẩm phổ biến:
- Cytokinin 6-BA 98% (bột tan trong nước)
- Kinetin 4% SL (dung dịch lỏng)
- Zeatin (hiếm hơn, thường dùng trong nghiên cứu)
2️⃣ Công dụng chính của Cytokinin
✅ Kích thích phân chia tế bào, giúp cây phát triển nhanh.
✅ Tăng cường phát triển chồi non, thúc đẩy cây đâm nhánh nhiều hơn.
✅ Kìm hãm sự phát triển của chồi ngọn, giúp cây ra nhiều chồi bên (hữu ích cho bonsai, hoa kiểng).
✅ Làm chậm quá trình lão hóa ở lá và trái cây, giúp bảo quản rau quả lâu hơn.
✅ Tăng số lượng hoa, cải thiện tỷ lệ đậu trái.
Ứng dụng phổ biến
Cytokinin được sử dụng trên cây ăn trái (sầu riêng, cam, quýt, nhãn, vải), rau màu, hoa kiểng, cây bonsai và trong nhân giống mô thực vật.
3️⃣ Cơ chế tác động của Cytokinin
- Kích thích phân chia tế bào, giúp cây phát triển mạnh hơn.
- Điều tiết sự cân bằng giữa chồi ngọn và chồi bên, giúp cây phân tán sinh trưởng thay vì tập trung vào một điểm.
- Làm chậm quá trình lão hóa, giúp lá cây giữ màu xanh lâu hơn, kéo dài thời gian bảo quản sau thu hoạch.
4️⃣ Hướng dẫn sử dụng Cytokinin
Trên cây ăn trái (sầu riêng, cam, quýt, nhãn, vải, nho, xoài)
- Thúc đẩy đâm chồi non: Phun Cytokinin (6-BA 20 – 50 ppm) sau khi tỉa cành để cây ra nhiều chồi hơn.
- Tăng số lượng hoa, tăng tỷ lệ đậu trái: Phun Cytokinin (Kinetin 30 – 60 ppm) trước khi cây phân hóa mầm hoa.
Trên rau màu
- Kéo dài thời gian bảo quản rau xanh: Nhúng rau vào dung dịch Cytokinin (10 – 20 ppm) để rau tươi lâu hơn.
- Kích thích cây phát triển nhanh, nhiều nhánh hơn: Phun Cytokinin (15 – 30 ppm) trong giai đoạn cây con.
Trên hoa kiểng, bonsai
- Kích thích ra nhiều nhánh, tạo tán đẹp: Phun Cytokinin (30 – 50 ppm) để cây phát triển nhiều chồi bên.
- Làm chậm sự tàn của hoa: Sử dụng Cytokinin để giữ hoa tươi lâu hơn sau khi cắt.
Trên mô thực vật (nhân giống cây trong phòng thí nghiệm)
- Dùng trong môi trường nuôi cấy mô để kích thích phân chia tế bào và hình thành chồi non nhanh hơn.
5️⃣ Lưu ý khi sử dụng Cytokinin
💡 Dùng đúng liều lượng, tránh lạm dụng có thể làm cây mọc chồi quá mức, mất cân bằng sinh trưởng.
💡 Không dùng Cytokinin một mình trên cây ăn trái, nên kết hợp với Gibberellin (GA3) để tăng hiệu quả.
💡 Không phun Cytokinin khi cây đang thiếu dinh dưỡng, vì có thể gây hiện tượng chồi non yếu, khó phát triển tiếp.
6️⃣ Kết luận
Cytokinin là một chất điều hòa sinh trưởng quan trọng, giúp cây phát triển mạnh, phân nhiều nhánh, giữ rau xanh lâu hơn và làm chậm quá trình lão hóa. Đây là một công cụ hữu ích trong trồng trọt, nhân giống mô thực vật và chăm sóc hoa kiểng.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn