1️⃣ Cây quế – Hương thơm từ đại ngàn, giá trị từ thân – vỏ – lá
Cây quế (Cinnamomum cassia) là cây lâm dược quý, có giá trị sử dụng cao trong cả dược liệu, gia vị và công nghiệp chiết xuất tinh dầu. Vỏ quế khô là nguyên liệu quen thuộc trong các món ăn, bài thuốc và sản phẩm hỗ trợ tuần hoàn, kháng khuẩn. Lá quế chứa nhiều tinh dầu, được chưng cất làm nguyên liệu mỹ phẩm và xông tinh.
Tại Việt Nam, quế được trồng tập trung tại các vùng trung du – miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ. Với thị trường xuất khẩu rộng khắp châu Á, châu Âu và Trung Đông, cây quế đang dần trở thành “cây làm giàu” bền vững cho đồng bào vùng cao, nhờ khả năng thích nghi tốt, dễ chăm sóc và thu hoạch đa dạng bộ phận.
2️⃣ Điều kiện sinh thái phù hợp để trồng quế
Quế là cây thân gỗ dài ngày, ưa khí hậu ẩm – mát và vùng đồi núi có độ cao trung bình.
Khí hậu
Nhiệt độ lý tưởng: 18 – 28°C
Lượng mưa trung bình: 1.800 – 2.500 mm/năm
Ưa độ ẩm cao, không chịu được khô hạn kéo dài hoặc gió mạnh
Cần có ánh sáng tán xạ (không thích hợp trồng ở nơi nắng gắt hoặc râm hoàn toàn)
💡 Lưu ý: Giai đoạn cây con cần che bóng nhẹ. Cây trưởng thành ưa sáng và có thể trồng thuần hoặc xen canh với cây rừng, cây ăn trái.
Đất đai
Phù hợp nhất: đất feralit trên đồi núi, đất đỏ vàng – thoát nước tốt, tầng canh tác sâu
pH đất: từ 4.5 – 6.0 (cây quế ưa đất chua nhẹ)
Không trồng ở vùng đất trũng, đất sét nặng, bị úng nước
💡 Lưu ý: Cần làm bậc thang hoặc trồng theo băng đồng mức ở vùng dốc để hạn chế xói mòn. Trước khi trồng nên xử lý cỏ dại kỹ và bón lót bằng phân chuồng hoai.
3️⃣ Các vùng trồng quế trọng điểm tại Việt Nam
Yên Bái: Vùng trồng quế lớn nhất cả nước – nổi tiếng với giống quế Văn Yên, tinh dầu cao, vỏ thơm – là sản phẩm OCOP và xuất khẩu chủ lực
Quảng Nam – Quảng Ngãi: Phát triển mạnh vùng quế Trà My, Nam Trà My – thương hiệu quế lâu đời và có giá trị văn hóa – kinh tế cao
Thanh Hóa, Nghệ An: Vùng trung du Bắc Trung Bộ, khí hậu phù hợp, đất đồi thoai thoải – thích hợp canh tác quy mô vừa
Lào Cai, Tuyên Quang: Vùng trồng xen dưới tán rừng, phát triển gắn với bảo vệ rừng và mô hình dược liệu bản địa
4️⃣ Tiềm năng kinh tế và xu hướng thị trường
Quế có thể thu hoạch vỏ – lá – cành – gỗ, tăng giá trị trên cùng một diện tích
Giá vỏ quế loại tốt dao động từ 30.000 – 80.000 đ/kg, tinh dầu quế đạt 300.000 – 500.000 đ/lít tùy mùa
Quế Việt Nam xuất khẩu mạnh sang Ấn Độ, Trung Quốc, Bangladesh, UAE, EU – dùng trong thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm
Xu hướng phát triển quế hữu cơ, đạt tiêu chuẩn GACP-WHO, USDA Organic, EU Organic, đang được nhiều HTX và doanh nghiệp triển khai
Cây quế gắn với mô hình kinh tế rừng – dược liệu bản địa – du lịch cộng đồng, giúp đồng bào vùng cao phát triển bền vững
5️⃣ Kết luận
Cây quế không chỉ là loài cây “cho hương”, mà còn là loài cây “cho tiền”, nếu được đầu tư bài bản. Việc canh tác theo tiêu chuẩn, chọn giống quế chất lượng cao, quản lý sâu bệnh và đầu tư vào chế biến – tinh dầu – liên kết tiêu thụ sẽ mở ra hướng đi hiệu quả cho bà con vùng đồi núi.
Trong các bài viết tiếp theo, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn kỹ thuật trồng quế từ cây giống – chăm sóc – tỉa cành – bóc vỏ, các thời điểm thu hoạch tối ưu để thu được vỏ quế chất lượng cao và tinh dầu đậm đặc, cũng như mô hình phát triển quế theo chuỗi giá trị bền vững.