Trong quá trình trồng trọt, cây cà chua thường gặp phải nhiều loại bệnh, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng quả. Một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với cây cà chua là bệnh thán thư do nấm Colletotrichum phomoides gây ra. Bệnh thán thư có thể tấn công tất cả các bộ phận của cây cà chua, bao gồm lá, thân, cành và quả. Bệnh gây hại nặng nhất trên quả, làm cho quả bị thối, nứt nẻ và giảm năng suất. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều và ruộng vườn ẩm thấp.
Triệu chứng của bệnh thán thư
Trên lá:
- Nấm xuất hiện trên phiến lá, cuống lá, tạo thành những đốm nâu hoặc đen, kích thước có thể từ nhỏ đến lớn.
- Đốm bệnh có thể lan rộng, hợp lại thành mảng lớn, khiến lá vàng úa, héo úa và rụng sớm.
Trên thân, cành:
- Nấm xuất hiện trên thân, cành, tạo thành những vết loét nâu hoặc đen, lõm sâu vào thân.
- Vết loét có thể lan rộng, khiến thân, cành yếu đi, dễ gãy đổ.
Trên quả:
- Nấm xuất hiện trên quả, tạo thành những đốm nâu hoặc đen, lõm sâu, có vòng đồng tâm.
- Đốm bệnh có thể lan rộng, khiến quả thối nhũn, nứt nẻ và rụng sớm.
Nguyên nhân gây ra bệnh thán thư
Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum phomoides gây ra. Nấm này có thể tồn tại và phát triển trong nhiều điều kiện khác nhau, khiến việc phòng trừ trở nên khó khăn hơn. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến bệnh thán thư ở cây cà chua:
Tồn tại trong tàn dư thực vật và đất trồng:
- Nấm Colletotrichum phomoides có thể tồn tại trong tàn dư thực vật, chẳng hạn như lá, thân, cành cà chua bị bệnh.
- Nấm cũng có thể tồn tại trong đất trồng, đặc biệt là đất đã từng trồng cà chua bị bệnh trước đây.
Phát triển mạnh trong điều kiện môi trường nóng ẩm:
- Nấm Colletotrichum phomoides phát triển mạnh trong điều kiện môi trường nóng ẩm, với nhiệt độ từ 25 đến 30 độ C và độ ẩm cao hơn 80%.
- Mưa nhiều cũng tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển và lây lan.
Lây lan qua nhiều môi trường tiếp xúc:
- Gió và nước mưa: Nấm có thể lây lan qua gió và nước mưa, di chuyển bào tử nấm từ cây bệnh sang cây khỏe.
- Dụng cụ làm vườn: Nấm cũng có thể lây lan qua dụng cụ làm vườn bị nhiễm bệnh, chẳng hạn như dao kéo, cưa,…
- Cây con bị bệnh: Cây con bị bệnh thán thư có thể là nguồn lây lan nguy hiểm cho cây cà chua khỏe mạnh khác.
Hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh thán thư sẽ giúp người trồng cà chua có thể áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả, hạn chế tối đa sự phát triển và lây lan của bệnh.
Biện pháp phòng trừ bệnh thán thư ở cây cà chua:
Để phòng trừ bệnh thán thư hiệu quả, cần kết hợp các biện pháp phòng ngừa và hóa học một cách hợp lý.
Biện pháp phòng ngừa:
- Sử dụng giống cà chua sạch bệnh: Chọn mua giống cà chua có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo không bị nhiễm bệnh thán thư.
- Vệ sinh đồng ruộng: Thu gom và tiêu hủy tàn dư thực vật sau mỗi vụ thu hoạch.
- Làm đất tơi xốp, thoát nước tốt: Tạo điều kiện cho cây phát triển khỏe mạnh, hạn chế nấm phát triển.
- Tưới nước hợp lý: Tránh tưới quá nhiều gây ẩm ướt, tạo điều kiện cho nấm phát triển.
- Bón phân cân đối, hợp lý: Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây, giúp cây tăng cường sức đề kháng.
Sử dụng các biện pháp canh tác sinh học
Sử dụng nấm đối kháng, vi sinh vật có lợi để hạn chế nấm Colletotrichum phomoides phát triển.
Biện pháp hóa học:
Sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật là biện pháp hiệu quả để phòng trừ bệnh thán thư trên cây cà chua. Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng thuốc theo hướng dẫn của chuyên gia, đảm bảo an toàn cho con người và môi trường. Dưới đây là một số loại thuốc bảo vệ thực vật thường được sử dụng để phòng trừ bệnh thán thư:
Anvil 5SC:
- Hoạt chất: Hexaconazole
- Công dụng: Hiệu quả cao trong việc phòng trừ nấm Colletotrichum phomoides gây bệnh thán thư.
- Cách sử dụng: Pha 20 ml/25 lít nước, phun ướt đều cây, lặp lại sau 7-10 ngày nếu cần thiết.
Amistar 250SC:
- Hoạt chất: Azoxystrobin
- Công dụng: Phòng trừ hiệu quả nhiều loại nấm bệnh, bao gồm cả nấm Colletotrichum phomoides.
- Cách sử dụng: Pha 20-25 ml/25 lít nước, phun ướt đều cây, lặp lại sau 7-10 ngày nếu cần thiết.
Ridomil Gold MZ 68WP:
- Hoạt chất: Metalaxyl + Mancozeb
- Công dụng: Hiệu quả cao trong việc phòng trừ nấm Colletotrichum phomoides và các loại nấm bệnh khác.
- Cách sử dụng: Pha 25-30 g/25 lít nước, phun ướt đều cây, lặp lại sau 7-10 ngày nếu cần thiết.
Tilt 250EC:
- Hoạt chất: Propiconazole
- Công dụng: Phòng trừ hiệu quả nhiều loại nấm bệnh, bao gồm cả nấm Colletotrichum phomoides.
- Cách sử dụng: Pha 15-20 ml/25 lít nước, phun ướt đều cây, lặp lại sau 7-10 ngày nếu cần thiết.
Một số lưu ý để kiểm soát bệnh thán thư ở cây cà chua
Để kiểm soát hiệu quả bệnh thán thư trên cây cà chua, cần lưu ý một số điểm sau:
Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng:
- Phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh thán thư như đốm nâu trên lá, thân, cành và quả.
- Loại bỏ ngay những cây bị bệnh để tránh lây lan sang cây khỏe.
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hợp lý:
- Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi thật cần thiết.
- Tuân thủ theo hướng dẫn sử dụng của cơ quan chuyên môn.
- Sử dụng các loại thuốc có nguồn gốc rõ ràng, an toàn cho con người và môi trường.
Kết hợp các biện pháp phòng trừ:
- Kết hợp biện pháp phòng trừ hóa học với các biện pháp phòng trừ sinh học, canh tác kỹ thuật để đạt hiệu quả cao nhất.
- Sử dụng các giống cà chua kháng bệnh.
- Vệ sinh đồng ruộng, thu gom và tiêu hủy tàn dư cây trồng sau mỗi vụ thu hoạch.
- Làm đất tơi xốp, thoát nước tốt.
- Tưới nước hợp lý, tránh tưới quá nhiều gây ẩm ướt.
Bón phân cân đối, hợp lý.Như vậy, bài viết đã cung cấp cho các bạn thông tin về bệnh thán thư ở cây cà chua, bao gồm nguyên nhân gây bệnh, triệu chứng, điều kiện phát sinh và biện pháp phòng trừ. Việc nắm bắt thông tin về bệnh thán thư sẽ giúp bà con nông dân có thể chủ động phòng trừ bệnh hiệu quả, bảo vệ cây cà chua phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao.
Ngoài ra, bà con có thể tham khảo thêm các tài liệu về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây cà chua để đạt được hiệu quả tốt nhất.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923
