Sầu riêng là một loại trái cây nhiệt đới được yêu thích bởi hương vị thơm ngon và giá trị dinh dưỡng cao. Tuy nhiên, để cây sầu riêng ra trái sai quả, việc thụ phấn đóng vai trò vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết cách thụ phấn bông sầu riêng hiệu quả, giúp tăng tỷ lệ đậu trái và nâng cao năng suất cho cây.
Hoa sầu riêng nở vào thời điểm nào?
Thời điểm hoa sầu riêng nở phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Giống cây: Mỗi giống sầu riêng có thời điểm ra hoa khác nhau.
- Điều kiện khí hậu: Cây sầu riêng thường ra hoa vào cuối mùa khô và đầu mùa mưa, khoảng từ tháng 1 đến tháng 4. Tuy nhiên, ở một số nơi, cây sầu riêng có thể ra hoa vào các thời điểm khác trong năm.
- Kỹ thuật chăm sóc: Cây sầu riêng được chăm sóc tốt sẽ ra hoa sớm và nhiều hơn.
Dưới đây là thời điểm hoa sầu riêng nở ở một số khu vực:
- Miền Nam Việt Nam: Cây sầu riêng thường ra hoa từ tháng 2 đến tháng 4.
- Miền Trung Việt Nam: Cây sầu riêng thường ra hoa từ tháng 3 đến tháng 5.
- Miền Bắc Việt Nam: Cây sầu riêng thường ra hoa từ tháng 4 đến tháng 6.
Hoa sầu riêng thường nở vào ban đêm và có mùi thơm nồng nàn. Hoa sầu riêng có màu trắng hoặc trắng ngà, mọc thành từng chùm.
Đặc điểm của hoa sầu riêng là gì?
Hoa sầu riêng có những đặc điểm sau:
- Hoa sầu riêng hoàn toàn lưỡng tính, có đủ cả bộ phận nhị và nhụy nhưng thường có thời điểm chín không cùng lúc khi hoa nở.
- Hoa sầu riêng thường có 5 cánh, một số giống có 4 hoặc 6 cánh, thường có 5 cụm nhụy hoa gắn với nhau ở phần đế, số lượng thường tăng theo độ lớn của hoa
- Hai bộ phận nhị và nhụy thường chín không cùng lúc
Tại sao hoa sầu riêng thường khó đậu trái?
Có nhiều nguyên nhân khiến hoa sầu riêng khó đậu trái, bao gồm:
Tỷ lệ nhị và nhụy chín không đều nhau:
- Thời gian trưởng thành chín của nhị và nhụy ở sầu riêng thường không đều, dẫn đến khó khăn trong việc đậu trái
- Hạt phấn có hình cầu, dính và phóng thích thành từng khối nên rất khó di chuyển nhờ gió
- Hoa thường nở hoàn toàn vào từ khoảng 16h chiều tới 19h, nhưng hạt phấn thường phóng từ 20h đến giữa đêm nên sự thụ phấn xảy ra với tỉ lệ rất thấp.
Thời tiết:
- Hoa sầu riêng thường nở vào mùa mưa, khi độ ẩm cao. Hạt phấn nảy mầm trên nướm nhụy cái có nồng độ đường succro từ 20-35%, nếu có sương hoặc mưa sẽ làm nồng độ đường giảm xuống 10% thì tỉ lệ nảy mầm chỉ 10%
- Độ ẩm cao có thể ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn của hoa.
- Nắng nóng hoặc mưa nhiều cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng đậu trái của cây.
- Thụ phấn ban đêm nên chủ yếu nhờ các loại bướm đêm, dơi tìm mật…
Dinh dưỡng:
- Cây sầu riêng cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để ra hoa và đậu trái tốt.
- Thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt là các nguyên tố vi lượng như Bo, Zn có thể ảnh hưởng đến khả năng đậu trái của cây.
Sâu bệnh:
Một số loại sâu bệnh như nhện đỏ, rệp sáp,… có thể tấn công hoa và quả sầu riêng, ảnh hưởng đến khả năng đậu trái của cây.
Kỹ thuật chăm sóc:
Cây sầu riêng cần được chăm sóc tốt để ra hoa và đậu trái tốt.
Cắt tỉa cành tạo tán, tưới nước đầy đủ, bón phân hợp lý,… là những biện pháp giúp cây sầu riêng ra hoa và đậu trái tốt hơn.
Có những phương pháp thụ phấn nào cho cây sầu riêng?
Có 3 phương pháp thụ phấn cho cây sầu riêng:
Thụ phấn tự nhiên:
- Phương pháp này dựa vào gió và côn trùng để thụ phấn cho hoa sầu riêng.
- Phương pháp này đơn giản nhưng hiệu quả thụ phấn thấp, tỷ lệ đậu trái thấp và trái thường không đều.
- Các loại bướm đêm, dơi hỗ trợ trong việc thụ phấn.
Thụ phấn nhân tạo:
- Phương pháp này do con người thực hiện bằng cách dùng cọ hoặc tay để quét phấn hoa từ hoa đực sang hoa cái.
- Phương pháp này hiệu quả cao hơn so với thụ phấn tự nhiên, tỷ lệ đậu trái cao hơn và trái thường đều hơn.
Thụ phấn hỗ trợ:
Phương pháp này kết hợp giữa thụ phấn tự nhiên và thụ phấn nhân tạo.
Bà con có thể sử dụng các biện pháp như:
- Kích thích ra hoa: Sử dụng các loại thuốc kích thích ra hoa như Paclobutrazol, GA3,…
- Tăng cường dinh dưỡng cho cây: Bón phân đầy đủ và hợp lý cho cây, đặc biệt là các nguyên tố vi lượng như Bo, Zn.
- Bảo vệ hoa sầu riêng: Tránh để hoa sầu riêng bị ảnh hưởng bởi thời tiết xấu, sâu bệnh.
Thụ phấn nhân tạo cho cây sầu riêng được thực hiện như thế nào?
Thụ phấn nhân tạo cho cây sầu riêng được thực hiện như sau:
Chuẩn bị:
- Dụng cụ: Cọ quét phấn hoa, túi nilon, đèn pin.
- Thời điểm: Thụ phấn vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi hoa sầu riêng vừa nở.
- Hoa sầu riêng: Chọn hoa nở, khỏe mạnh, không bị sâu bệnh.
Thực hiện:
- Dùng chổi hoặc cọ quét nhẹ nhàng quét qua các chùm hoa, sao cho hạt phấn chạm được vào các nhụy của hoa.
Lưu ý:
- Nên thụ phấn cho hoa sầu riêng vào chiều mát, chập tối khi hoa vừa nở.
- Cần nhẹ nhàng khi lấy phấn hoa và thụ phấn cho hoa để tránh làm tổn thương hoa.
- Có thể thụ phấn cho hoa sầu riêng nhiều lần để tăng tỷ lệ đậu trái.
- Sau khi thụ phấn, cần theo dõi và chăm sóc cây sầu riêng để giúp cây đậu trái tốt.
Thời điểm nào thích hợp nhất để tiến hành thụ phấn cho cây sầu riêng?
Thời điểm thích hợp nhất để tiến hành thụ phấn cho cây sầu riêng là từ 18 giờ đến 23 giờ.
Lý do:
- Hoa sầu riêng nở vào ban đêm: Hoa sầu riêng thường bắt đầu nở vào khoảng 15 giờ đến 16 giờ và nở rộ vào khoảng 18 giờ đến 23 giờ.
- Hạt phấn hoa sầu riêng sống được trong 24 giờ: Hạt phấn hoa sầu riêng có thể sống được trong 24 giờ, vì vậy thụ phấn vào ban đêm sẽ đảm bảo rằng hạt phấn hoa vẫn còn sống khi nhụy hoa sầu riêng bắt đầu tiếp nhận phấn.
- Nhiệt độ ban đêm mát mẻ: Nhiệt độ ban đêm mát mẻ sẽ giúp cho quá trình thụ phấn diễn ra hiệu quả hơn.
Làm thế nào để nhận biết cây sầu riêng đã thụ phấn thành công?
Dấu hiệu nhận biết cây sầu riêng đã thụ phấn thành công:
Quan sát hoa:
- Hoa sầu riêng sau khi thụ phấn sẽ héo úa và rụng dần sau 3-4 ngày. có thể là do hoa không thụ phấn thành công.
- Nếu hoa sầu riêng không rụng sau 4-5 ngày, có thể gọi là thành công, trái có dấu hiệu chạy gai.
Quan sát bầu nhụy:
- Bầu nhụy của hoa sầu riêng thụ phấn thành công sẽ phình to dần lên. Bắt đầu chạy gai bên ngoài trái.
- Bầu nhụy không phình to hoặc teo lại là dấu hiệu cho thấy hoa không thụ phấn thành công.
Quan sát cuống trái:
- Cuống trái của cây sầu riêng thụ phấn thành công sẽ dính chặt vào cành. Quan sát tầng rời của cuống trái thấy chặt, không bị rời.
- Cuống trái lỏng lẻo hoặc dễ rụng, tầng rời bị lỏng lẻo (tháo khớp cuống) là dấu hiệu cho thấy hoa không thụ phấn thành công.
Bằng cách thực hiện tốt những điều trên, bà con có thể giúp cây sầu riêng đậu trái tốt và cho năng suất cao. Chúc bà con thành công!
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923
