Giai đoạn ra hoa, đậu trái là thời điểm quan trọng quyết định năng suất và chất lượng hạt tiêu. Trong giai đoạn này, cây tiêu cần được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng thiết yếu để hoa nở đồng đều, kéo dài thời gian thụ phấn và tăng tỷ lệ đậu trái. Nếu chế độ bón phân không hợp lý, cây có thể bị thiếu hụt dưỡng chất, dẫn đến hiện tượng rụng hoa, rụng trái non, ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng thu hoạch. Ngoài ra, bón phân đúng kỹ thuật còn giúp cây tiêu duy trì sức khỏe ổn định, không bị suy kiệt sau khi ra hoa, từ đó đảm bảo năng suất bền vững cho những vụ mùa tiếp theo.
Bài viết này sẽ hướng dẫn cách bón phân hợp lý trong giai đoạn ra hoa, đậu trái, giúp nhà vườn tối ưu quá trình nuôi hoa và tránh các sai lầm có thể làm giảm năng suất và chất lượng tiêu.
Nhu cầu dinh dưỡng của cây tiêu trong giai đoạn ra hoa, đậu trái
Đặc điểm sinh lý của cây tiêu trong giai đoạn này
- Cây tiêu cần nhiều dinh dưỡng để nuôi hoa và trái non, giúp hoa phát triển khỏe mạnh, tăng khả năng thụ phấn và đậu trái.
- Tập trung dinh dưỡng vào việc phát triển chùm hoa, tạo hạt phấn khỏe, duy trì sức sống cho hoa và nuôi dưỡng trái non trong giai đoạn đầu.
- Nhu cầu dinh dưỡng thay đổi so với giai đoạn sinh trưởng, trong đó hạn chế đạm (N), tăng lân (P), kali (K) và vi lượng để thúc đẩy ra hoa, đậu trái tốt hơn.
Các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết
- Đạm (N): Hỗ trợ quá trình hình thành và phát triển mầm hoa. Tuy nhiên, cần giảm so với giai đoạn sinh trưởng để tránh cây phát triển quá mạnh về thân lá, gây rụng hoa.
- Lân (P): Kích thích ra hoa, giúp hoa bền và tăng tỷ lệ thụ phấn. Đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển rễ, giúp cây hấp thu tốt các dưỡng chất khác.
- Kali (K): Cung cấp năng lượng để duy trì sức sống của hoa và nuôi dưỡng trái non. Giúp hạn chế rụng hoa, rụng trái non và tăng khả năng chống chịu với điều kiện bất lợi.
- Canxi (Ca) & Magie (Mg): Giúp cứng cáp hoa và trái, hạn chế hiện tượng rụng trái non do thiếu hụt dinh dưỡng. Magie (Mg) hỗ trợ quá trình quang hợp, cung cấp năng lượng để nuôi dưỡng trái.
- Vi lượng (Bo, Zn, Fe, Mn…): Bo (Boron): Giúp hình thành phấn hoa khỏe mạnh, tăng khả năng thụ phấn. Kẽm (Zn) và Sắt (Fe): Hỗ trợ trao đổi chất, giúp cây tiêu duy trì sức khỏe trong giai đoạn ra hoa, đậu trái. Mangan (Mn): Cần thiết để tăng cường quá trình quang hợp và trao đổi dinh dưỡng trong cây.
Hướng dẫn bón phân nuôi hoa cho cây tiêu
Nguyên tắc bón phân trong giai đoạn ra hoa, đậu trái
- Sử dụng phân bón cân đối, đặc biệt giảm đạm (N) để hạn chế tình trạng rụng hoa do cây phát triển quá mạnh về thân lá.
- Tăng cường lân (P), kali (K) và vi lượng giúp hoa phát triển khỏe, bền hơn và tăng tỷ lệ đậu trái.
- Bón phân đúng liều lượng, đúng thời điểm để cây hấp thu tốt nhất, tránh lãng phí hoặc gây tác động tiêu cực đến quá trình ra hoa, đậu trái.
Loại phân bón phù hợp
Phân hữu cơ hoai mục:
- Vai trò: Bổ sung dinh dưỡng bền vững, cải thiện cấu trúc đất, giữ ẩm tốt hơn.
- Cách sử dụng: Bón trước khi ra hoa để tạo môi trường dinh dưỡng thuận lợi cho bộ rễ.
Có thể dùng phân chuồng hoai mục, phân trùn quế, phân xanh kết hợp với chế phẩm vi sinh để tăng hiệu quả.
Phân vô cơ khuyến nghị:
- Lân (P2O5): Kích thích ra hoa, có thể dùng super lân hoặc lân nung chảy.
- Kali (K2O): Giúp hoa khỏe, hạn chế rụng hoa và rụng trái non, dùng kali sunfat (K2SO4) hoặc kali clorua (KCl).
- Canxi (Ca) & Magie (Mg): Giúp hoa bền và hạn chế rụng trái, có thể dùng Canxi Nitrat (Ca(NO3)2) hoặc Dolomite.
Vi lượng:
- Bo (Boron): Tăng tỷ lệ đậu trái, có thể sử dụng Borax hoặc phân bón lá có chứa Bo.
- Kẽm (Zn): Hỗ trợ sức đề kháng của cây, giúp hoa và trái phát triển ổn định.
Thời điểm và liều lượng bón phân
Trước khi cây ra hoa (1-2 tuần trước khi nụ hoa hình thành)
Bón gốc:
- Super lân: 200–300g/gốc.
- Kali sunfat: 200g/gốc.
- Phân hữu cơ hoai mục: 3-5kg/gốc.
Phun phân bón lá
Dung dịch có chứa lân (P), Bo (B) và Zn (Kẽm) để kích thích mầm hoa.
Khi cây bắt đầu nở hoa
- Giảm đạm, tăng kali để hoa bền và hạn chế rụng.
- Phun Bo (Boron) giúp hạt phấn khỏe, tăng khả năng thụ phấn.
Sau khi đậu trái
- Duy trì Kali và Canxi để nuôi dưỡng trái non, giúp trái phát triển tốt.
- Hạn chế bón quá nhiều phân trong giai đoạn này để tránh rụng trái.
Phương pháp bón phân
Bón qua gốc
- Rải phân xung quanh gốc, cách gốc 20-30cm, tránh bón sát gốc để không làm tổn thương rễ.
- Sau khi bón, tưới nước nhẹ để phân tan từ từ, giúp cây hấp thụ tốt hơn.
Bón qua lá
- Sử dụng phân bón lá chứa vi lượng (Bo, Zn, Mn) để hỗ trợ đậu trái.
- Phun vào sáng sớm hoặc chiều mát để hạn chế bay hơi và giúp cây hấp thu hiệu quả hơn.
Những sai lầm cần tránh khi bón phân giai đoạn ra hoa, đậu trái
Bón quá nhiều đạm
Hậu quả:
- Cây tập trung phát triển thân lá thay vì ra hoa, làm giảm tỷ lệ ra hoa.
- Hoa dễ rụng do mất cân bằng dinh dưỡng, khiến quá trình thụ phấn và đậu trái kém hiệu quả.
- Cây phát triển quá xanh tốt cũng dễ thu hút sâu bệnh hơn, đặc biệt là rệp sáp và bọ trĩ.
Bón thiếu kali, vi lượng
Hậu quả:
- Hoa yếu, nhanh rụng, giảm tỷ lệ thụ phấn và đậu trái.
- Trái non phát triển kém, dễ bị rụng sớm do cây không đủ dinh dưỡng để nuôi dưỡng.
- Thiếu Bo (Boron) có thể khiến hạt phấn kém chất lượng, giảm khả năng thụ phấn.
- Thiếu Canxi (Ca) làm vỏ trái mỏng, trái dễ bị nứt hoặc biến dạng khi phát triển.
Bón sai thời điểm
Hậu quả:
- Bón quá muộn: Cây không kịp hấp thụ dinh dưỡng để nuôi hoa, làm giảm tỷ lệ đậu trái.
- Bón quá sớm: Dinh dưỡng bị rửa trôi hoặc không được sử dụng hiệu quả, gây lãng phí phân bón.
- Không điều chỉnh lượng phân theo từng giai đoạn: Nếu tiếp tục bón nhiều lân sau khi cây đã đậu trái, sẽ không có tác dụng nhiều mà có thể làm cây suy yếu.
Không cân đối giữa bón gốc và bón lá
Hậu quả:
- Chỉ bón gốc mà không bổ sung phân bón lá: Cây có thể thiếu vi lượng quan trọng như Bo, Zn, Mn, ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn và nuôi trái.
- Chỉ phun lá mà không bón gốc: Không cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây về lâu dài, khiến cây bị suy kiệt khi nuôi trái.
Bón phân đúng cách trong giai đoạn ra hoa, đậu trái là yếu tố quyết định trực tiếp đến năng suất và chất lượng tiêu. Việc cung cấp đầy đủ lân, kali và vi lượng giúp tăng tỷ lệ đậu trái, hạn chế rụng hoa, đồng thời giúp cây duy trì sức khỏe ổn định để nuôi trái tốt hơn. Để đạt hiệu quả cao nhất, nhà vườn cần tuân thủ nguyên tắc bón đúng thời điểm, đúng liều lượng, kết hợp linh hoạt giữa bón gốc và bón lá nhằm tối ưu khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây.
Bên cạnh việc bón phân, cần chú ý điều chỉnh tưới nước hợp lý, cắt tỉa cành để cây thông thoáng và phòng trừ sâu bệnh kịp thời. Những biện pháp này sẽ giúp cây tiêu phát triển tốt, giảm rụng hoa, nâng cao năng suất và chất lượng hạt tiêu thu hoạch.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
