Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, cây khoai lang cũng thường xuyên bị tấn công bởi các loại dịch bệnh, trong đó bệnh chết dây héo vàng do nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas là một trong những bệnh gây hại nghiêm trọng nhất. Bệnh gây thiệt hại lớn về năng suất và chất lượng khoai lang, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống kinh tế của người trồng. Do vậy, việc tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng trừ bệnh héo vàng là vô cùng cần thiết để bảo vệ sản xuất khoai lang.
Nguyên nhân và tác hại
Nguyên nhân:
Tác nhân gây bệnh: Bệnh chết dây khoai lang do nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas gây ra. Nấm này sống trong đất và xâm nhập vào cây qua rễ, sau đó phát triển trong mạch dẫn của cây, làm cản trở sự vận chuyển nước và dinh dưỡng.
Điều kiện thuận lợi cho bệnh phát triển:
- Nhiệt độ: Nấm phát triển mạnh trong điều kiện nhiệt độ cao, từ 25°C đến 30°C.
- Độ ẩm: Độ ẩm cao trong đất cũng tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.
- Luân canh không hợp lý: Trồng khoai lang liên tục trên cùng một mảnh đất trong nhiều năm là điều kiện cho nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas tích tụ và phát triển mạnh.
- Sử dụng giống nhiễm bệnh: Sử dụng hom giống hoặc củ giống bị nhiễm bệnh là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến lây lan bệnh héo vàng.
Tác hại:
- Gây chết cây: Bệnh chết dây là một trong những bệnh nguy hiểm nhất đối với cây khoai lang, có thể gây chết cây hàng loạt, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng khoai lang.
- Giảm năng suất và chất lượng khoai lang: Cây khoai lang bị bệnh thường có củ nhỏ, sần sùi, chất lượng kém.
- Lây lan nhanh, khó phòng trừ: Bệnh chết dây có khả năng lây lan nhanh chóng qua đất, nước tưới, dụng cụ làm vườn và qua tàn dư cây bệnh. Nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas có thể tồn tại trong đất nhiều năm, do đó rất khó khăn trong việc phòng trừ.
Triệu chứng bệnh chết dây khoai lang do nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas
Bệnh chết dây khoai lang do nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas thường có các triệu chứng như sau:
Giai đoạn đầu:
Xuất hiện các vết bệnh màu nâu ở gốc thân, sau đó lan rộng lên thân và lá.
Lá:
- Bắt đầu vàng úa từ mép lá, sau đó lan dần vào trong.
- Lá héo rũ, dần dần rụng.
Giai đoạn sau:
Thân cây:
- Mềm yếu, teo tóp.
- Chuyển sang màu nâu sẫm.
Củ:
- Bị thối, có sọc nâu.
- Không phát triển được, củ nhỏ và sần sùi.
Ngoài ra, ở một số trường hợp, có thể thấy các triệu chứng sau:
- Cây khoai lang bị héo rũ vào ban ngày và phục hồi vào ban đêm.
- Khi cắt ngang thân cây, có thể thấy các mạch dẫn bên trong bị đổi màu nâu đen.
Biện pháp phòng trừ bệnh chết dây khoai lang do nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas
Để hạn chế tác hại của bệnh chết dây khoai lang, cần áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp, bao gồm:
Biện pháp phòng ngừa:
- Sử dụng giống sạch bệnh: Nên sử dụng giống khoai lang được sản xuất từ cơ sở uy tín, đảm bảo không bị nhiễm bệnh.
- Luân canh hợp lý với cây khác họ: Luân canh khoai lang với các cây trồng khác họ như lúa, đậu phộng, mè,… trong ít nhất 2-3 năm để hạn chế sự tích tụ mầm bệnh trong đất.
- Vệ sinh đồng ruộng: Thu gom và tiêu hủy tàn dư cây bệnh sau khi thu hoạch để hạn chế nguồn lây nhiễm bệnh.
- Bón phân cân đối: Bón phân cân đối NPK, kết hợp với phân hữu cơ và vi sinh để tăng cường sức đề kháng cho cây.
Biện pháp canh tác:
- Làm đất kỹ: Cày bừa đất kỹ, phơi nắng, bón vôi để khử trùng đất trước khi trồng.
- Trồng mật độ hợp lý: Trồng mật độ vừa phải, tạo điều kiện cho cây thông thoáng, hạn chế sự phát triển của nấm bệnh.
- Tưới nước hợp lý: Tưới nước cho cây vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, tránh tưới vào buổi trưa nắng nóng.
- Làm cỏ, vun xới thường xuyên: Làm cỏ, vun xới để hạn chế sự phát triển của cỏ dại, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng tốt.
Sử dụng thuốc trừ nấm hóa học:
Một số loại gốc thuốc trừ nấm hóa học có hiệu quả trong việc phòng trừ bệnh héo vàng khoai lang bao gồm:
- Azoxystrobin
- Propiconazole, Tebuconazole, Difenoconazole
- Mancozed, Metalaxyl…
- Streptomycin sulfate, ningnamycin, polyoxin
Cần sử dụng thuốc theo hướng dẫn của nhà sản xuất, tuân thủ liều lượng và thời gian cách ly an toàn để tránh gây hại cho cây trồng và môi trường.
Sử dụng các chế phẩm sinh học:
- Các chế phẩm sinh học có chứa vi sinh vật đối kháng như Trichoderma spp., Bacillus subtilis,… có thể giúp hạn chế sự phát triển của nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas và tăng cường sức đề kháng cho cây trồng.
- Nên sử dụng các chế phẩm sinh học được sản xuất từ cơ sở uy tín và có nguồn gốc rõ ràng.
Có thể bạn quan tâm: Trichoderma: Giải pháp sinh học cho nền nông nghiệp bền vững
Kết hợp biện pháp phòng ngừa và trị bệnh
Để đạt hiệu quả cao nhất trong việc điều trị bệnh chết dây khoai lang, cần kết hợp các biện pháp phòng ngừa như sử dụng giống sạch bệnh, luân canh hợp lý, vệ sinh đồng ruộng,… với các biện pháp trị bệnh bằng thuốc hóa học hoặc sinh học.
Việc theo dõi và phát hiện sớm các triệu chứng bệnh là rất quan trọng để có biện pháp điều trị kịp thời, hiệu quả.
Bệnh chết dây do nấm Fusarium oxysporum f.sp.batatas là một bệnh nguy hiểm ảnh hưởng đến sản xuất khoai lang. Việc áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp, bao gồm sử dụng giống sạch bệnh, luân canh cây trồng hợp lý, bón phân cân đối, tưới tiêu hợp lý, kết hợp với các biện pháp phòng trừ sinh học và hóa học sẽ góp phần bảo vệ cây khoai lang khỏi bệnh héo vàng, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, việc nghiên cứu và phát triển các giống khoai lang kháng bệnh, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất cũng là những giải pháp quan trọng để phòng trừ bệnh héo vàng hiệu quả.
⏩⏩ Mời quý vị và các bạn quan tâm theo dõi các nền tảng truyền thông để tìm hiểu, trao đổi và chia sẻ thêm về các kinh nghiệm trong đầu tư và sản xuất nông nghiệp cùng cộng đồng và chuyên gia tại:
- Youtube: Youtube.com/@Kythuattrongcayvn
- Facebook Page: Facebook.com/kythuattrongcay.vn/
- Facebook Group: Facebook.com/6441565519262518
- Tiktok: Tiktok.com/@kythuattrongcay.vn
- Shopee: https://shopee.vn/shop/87096923